Downsizing
Zespół działań podejmowanych przez kierownictwo (kadrę zarządzającą) organizacji w celu poprawienia jej efektywności i konkurencyjności na rynku. Downsizing, który najczęściej bywa kojarzony z redukcją personelu, polega na obniżce kosztów przedsiębiorstwa, a także skali jego działania.
Tego typu reorganizacja wymuszona została na wielu przedsiębiorstwach w ostatnich latach przez zmieniające się warunki gospodarcze. Przed laty firmy produkowały tyle, by maksymalizować zysk, niezależnie od wytworzonych dóbr. Obecnie to popyt, a nie podaż dyktuje warunki gry rynkowej. W tym miejscu pojawia się downsizing, dzięki któremu przedsiębiorstwa mogą pozostać konkurencyjne na coraz trudniejszym rynku.
TL;DR
Artykuł omawia downsizing jako strategię organizacji mającą na celu poprawę efektywności i konkurencyjności na rynku. Przedstawia typy i skutki downsizingu, a także przykłady zastosowania tej strategii w praktyce. Ponadto, artykuł omawia downsizing jako operacyjny aspekt decyzji cenowych w przedsiębiorstwie.
Typologia
Termin downsizing tłumaczone z języka angielskiego oznacza zmniejszanie. Najczęściej w literaturze bywa zatem tłumaczone jako redukcja zatrudnienia. W praktyce downsizing może dotyczyć następujących obszarów organizacji: struktury organizacyjnej, planowania, podejmowania decyzji, systemu kontroli, zatrudnienia, ścieżek kariery pracowników, komunikacji, powiązań przedsiębiorstwa z otoczeniem czy też podejścia do wiedzy i umiejętności uczestników organizacji.
Downsizing a strategia
Najczęściej popełnianym błędem przez kierownictwo organizacji decydujących się na downsizing jest brak powiązania procesu z długoterminowymi planami strategicznymi organizacji. Downsizing nie przynosi spodziewanych korzyści jeśli jest jedynie jednostkowym zabiegiem służącym chwilowej poprawie m.in. wyników finansowych przedsiębiorstwa. Musi być procesem, który wpisuje się w główne cele organizacji i służy ich realizacji.
Skutki zmian
Downsizing niesie za sobą zarówno pozytywne jak i negatywne skutki. Do pozytywów procesu zaliczyć możemy: redukcja kosztów, wzrost produktywności i efektywności organizacji. Natomiast wśród negatywów wymienić można m.in.: niskie morale wśród pracowników, koszty związane z redukcją personelu, spadek reputacji firmy (skoro musiała zwolnić pracowników, to znaczy, że nie jest w najlepszej dyspozycji), a także niepewność wymienionych wyżej korzyści w długim okresie.
Przykłady downsizingu kadrowego
| Podmiot i okres badania | Charakterystyka podmiotu | Przyczyny zwolnień | Inne zmiany kadrowe | Inne cechy |
|---|---|---|---|---|
| Colin S A (2009-2013) | Działalność grupy skupia się na produkcji i dystrybucji artykułów spożywczych,
w obrębie trzech strategicznych dywizji biznesowych: słodyczy, kulinariów (przyprawy i bakalie) i napojów |
racjonalizacja zatrudnienia związana z obniżeniem potrzeb operacyjnych (zwiększenie wydajności) | Wdrożenie programów rozwojowych dla pracowników | W badanym okresie nastąpiły wzrost przychodów,
nieznaczny spadek rentowności operacyjnej oraz wzrost wartości aktywów trwałych o ponad 30% |
| Ciech S A (2007-2012) | Zakres działalności spółki i Grupy obejmują produkcję,
handel i dystrybucję chemikaliów, a także działalność usługową ukierunkowaną na kompleksową obsługę rynku krajowego i zagranicznego |
Optymalizacja zatrudnienia, zmiany organizacyjne,
centralizacja, restrukturyzacja majątkowa (likwidacja i sprzedaż) |
Zmiana systemów premiowanych i rezygnacja z części składników wynagrodzeń; wypowiadanie i zmiana warunków układów zbiorowych | W badanym okresie nastąpił wzrost przychodów
i nieznaczny spadek rentowności operacyjnej |
Operacyjne aspekty decyzji cenowych w przedsiębiorstwie
W uwagi na coraz krótszy horyzont czasowy procesu podejmowania decyzji cenowych, intensywności działań konkurencji, skracanie się cyklu życia produktu oraz pojawienie się skokowych zmian w popycie, każde z przedsiębiorstw powinno dążyć do uelastycznienia swoich procedur, umożliwiających stałą, bieżącą reakcje na jakiekolwiek zmiany w otoczeniu. Obecnie tego typu działania są kluczem do wzrostu sprzedaży i należą do najskuteczniejszych narzędzi, za pomocą których można utrzymać dotychczasowych i przyciągnąć nowych klientów. Do działań tych możemy zaliczyć downsizing.
Downsizing jest działaniem alternatywnym w stosunku do podwyżki ceny określonego produktu. Jest strategią, która polega na obniżeniu jednostkowej wielkości produktu lub objętości opakowania z równoczesnym utrzymaniem ceny na dotychczasowym poziomie. Downsizing stosowany jest z kilku powodów (C. Hales 1999, s. 50). Orientacja w drobnych, słabo lub w ogóle nieakcentowanych zmianach w wielkości opakowania jest bardzo słaba tym bardziej, że w krajach UE, mimo iż istnieje obowiązek podawania cen w przeliczeniu na powszechnie przyjętą miarę (kilogram, litr), to w praktyce nabywcy zwracają znacznie mniejszą uwagę na tę informację niż na ceny za jednostkowe opakowania produktu. Ważna jest chęć utrzymania dotychczasowego poziomu ceny w związku z przekonaniem, że podwyżka ceny może mieć negatywne skutki w odniesieniu do wielkości sprzedaży. Downsizing może być dla producentów lub sprzedawców czymś w rodzaju rekompensaty za wzrost kosztów surowców, materiałów i energii. Dzięki nowemu opakowaniu można dotrzeć do nowych segmentów rynku, a mniejsze opakowania umożliwią, przynajmniej po części, pokryć koszty związane z wejściem na nowy rynek (P. Waniowski 2014, s. 237).
Bibliografia
- Burack H., Mathys N. (1993), Strategic Downsizing: Human Resource Planning Approaches, Human Resource Planning nr 16
- Hales C. (1999), Opakowanie jako instrument marketingu, PWE, Warszawa
- Hnatyszyn-Dzikowska A., Wyszkowska Z. (2011), Oddziaływanie zasobów personalnych na rentowność szpitala, Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management, nr 55
- Labib N., Steven H. (1993), Appelbaum, Strategic Downsizing: A Human Resources Perspective, Human Resource Planning nr 16
- Sobolewski H., Wojtkowiak G. (2014), Podejmowanie decyzji dezinwestycyjnych, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, nr 66
- Statt D. (2004), The Routledge Dictionary of Business Management, Routledge, New York
- Waniowski P. (2014), Marketingowe zarządzanie ceną w przedsiębiorstwie, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław
- Wojtkowiak G. (2014), Downsizing kadrowy jako efekt zwiększenia elastyczności zatrudnienia, Studia Oeconomica Posnaniensia, vol. 2, nr 9
Autor: Dariusz Jaroń, Justyna Kobiela
