Głosowanie większością kwalifikowaną

Z Encyklopedia Zarządzania

Głosowanie większością kwalifikowaną (ang. Qualified Majority Voting - QMV) - głosowanie za projektem, kandydatem, stosując się do zasady większości kwalifikowanej zależnej od rodzaju instytucji; większość określona jest poprzez minimum liczby głosów wyrażonych w postaci liczb ułamkowych lub procentowo [1]. Większość kwalifikowana jest częstą procedurą głosowania stosowaną w wielu krajach na całym świecie, zaliczając Rzeczpospolitą Polskę i organ Rady Unii Europejskiej.

Rodzaje większości

Po zakończeniu głosowania, wynik sprawy rozpatrywany jest w zależności od rodzaju stosowanej większości. Do najczęstszych form głosowania zalicza się trzy poniższe większości [2]:

  • większość względna (zwykła) – ilość głosów ,,za" musi przewyższać ilość głosów ,,przeciw" a wstrzymujący się od głosu nie wliczają się do wyniku,
  • większość bezwzględna (absolutna) – ilość głosów ,,za" musi przewyższać ilość wszystkich przystępujących do głosowania wliczając wstrzymujących się od głosowania,
  • większość kwalifikowana – ilość głosów wymagana do przegłosowania sprawy musi być większa od połowy głosujących a jej wartość określona jest najczęściej ułamkowo np. 2/3, 3/5, 3/4. Do większości kwalifkowanej zalicza się również jednomyślność, czyli sytuację w której wymagane jest opowiedzenie się wszystkich głosujących ,,za".

Większość kwalifikowana w RP

Głosowanie większością kwalifikowaną w RP ma swoje zastosowanie przy szczególnie ważnych decyzjach i dotyczy następujących jednostek:

  • Sejmu

Dla uzyskania większości kwalifikowanej w Sejmie występują 4 warianty wartości:

  1. 2/3 głosów, przy obeności minimum połowy ustawowej liczy posłów - np. wyrażenie zgody na ratyfikację umów międzynarodowych [3],
  2. 2/3 głosów ustawowej liczby posłów - np. skrócenie trwania kadencji Sejmu [4],
  3. 3/5 głosów, przy obeności minimum połowy ustawowej liczy posłów - np. w celu ponownego uchwalenia ustawy po rozpatrzeniu [5]
  4. 3/5 głosów ustawowej liczby posłów - np. pociągnięcie do odpowiedzialności członka Rady Ministrów w przypadku naruszenia przez niego Konstytucji, ustaw lub popełnienia przestępstwa [6]
  • Senatu

W Senacie występuje jedynie wartość 2/3 głosów, w przypadku skrócenia trwania kadencji Senatu [7].

  • Zgromadzenia Narodowego

Dla jednostki Zgromadzenia narodowego występuje jedynie wartość 2/3 głosów

Istotne dla wyrażenia wielkości kwalifikowanej jest pojęcie kworum, czyli minimalna liczba członków jednostki wymagana do prowadzenia obrad i uznania ważności wyniku głosowania [8]. W Polsce wynosi ona połowę ustawowej liczby członków organu.

Większość kwalifikowana w Radzie UE

Każdemu Państwu Członkowskiemu przyznana jest odpowiednia ilość głosów, uzależniona od wielkości populacji w tym kraju. Obecnie większość kwalifikowana w Radzie Unii Europejskiej wynosi 255 głosów z 345 możliwych, co daje 73,9%. Do przeforsowania wniosku konieczne są jeszcze dwa równoważne warunki- musi być on poparty przez większość Krajów Członkowskich (lub przez większość 2/3 Krajów Członkowskich, jeśli wnioskodawcą nie jest Komisja Europejska), oraz kraje popierające wniosek muszą reprezentować minimum 62% populacji Unii Europejskiej.

Zgodnie z art. 23 p. 2 Traktatu Nicejskiego QMV stosowane jest, gdy Rada Unii Europejskiej podejmuje wspólne decyzje i strategie dla wszystkich Krajów Członkowskich, podejmuje decyzję, która jest wykonaniem wspólnego działania, lub mianuje specjalnego przedstawiciela zgodnie z art. 18. Obecnie Polska posiada w Radzie Unii Europejskiej 27 głosów (tyle samo co Hiszpania, o dwa głosy mniej niż Niemcy, Francja, Wielka Brytania i Włochy).

Przypisy

  1. Z. Rybicki 1980, s. 819
  2. Biuro Analiz i Dokumentacji 2016, s. 3
  3. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej 1997, s. 18
  4. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej 1997, s. 20
  5. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej 1997, s. 25
  6. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej 1997, s. 35
  7. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej 1997, s. 20
  8. M. Rulka i in. 2019, s. 102

Bibliografia

  • Biuro Analiz i Dokumentacji (2016), Głosowania w Senacie, Opracowania Tematyczne, Warszawa, s. 3
  • Galster J., Mik C. (1995), Podstawy europejskiego prawa wspólnotowego. Zarys wykładu, Comer, Toruń, s. 16
  • Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (1997), Dz.U. nr 78 poz. 489, s. 18
  • Przyborowska - Klimczak A., Skrzydło - Tefelska E. (1996), Dokumenty Wspólnot Europejskich, Morpol, Lublin, s. 32
  • Rulka M. (red.) (2019), Większości konstytucyjne - wybrane problemy, Przegląd Sejmowy , nr 6, s. 102
  • Rybicki Z. (1980), Mała Encyklopedia Prawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe Stan, Warszawa, s. 819
  • Witkowska M. (2008), Zasady funkcjonowania Unii Europejskiej, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa, s. 162

Autor: Mariola Karasińska, Piotr Urbański

Uwaga.png

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych.

Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.