Gęstość zaludnienia
| Gęstość zaludnienia |
|---|
| Polecane artykuły |
Gęstość zaludnienia - określa liczbę osób mieszkającą na konkretnym terenie; aby obliczyć wartość gęstości zaludnienia należy podzielić liczbę osób zamieszkującą dany obszar przez wielkość tego obszaru. Jednostką najczęściej używaną do przedstawiania wartości gęstości zaludnienia jest liczba osób na kilometr kwadratowy.
Zaludnienie ziemi
Ze względu na stopień zaludnienia terenów na świecie możemy wymienić takie typy obszarów (K. Kuciński 2007, s. 139, D. Szymańska 2013, s.43):
- anekumena - są to obszary, które nie są zamieszkane przez człowieka, ze względu na złe warunki klimatyczne. Innymi niesprzyjającymi warunkami mogą być na przykład wysokie góry lub tereny pustynne, tundrowe.
- paraekumena - inaczej nazywana subekumeną, są to tereny, które nie są w pełni wykorzystywane przez ludzi, jedynie ich część jest zagospodarowana, czasami też tylko okresowo. Do tego typu terenów możemy zaliczyć m.in. hale górskie lub suche stepy. Wartość gęstości zaludnienia nie osiąga tam więcej niż 10 osób na kilometr kwadratowy.
- ekumena - są to tereny, które są stale zamieszkiwane przez ludzi i wykorzystywane przez nich gospodarczo
Czynniki wpływające pozytywnie na gęstość zaludnienia
Oto kilka takich czynników (K. Kuciński 2007, s. 139 - 141, K. Iwaszko-Niziałkowska, s. 80):
- ukształtowanie powierzchni - szczególnie atrakcyjnymi terenami są obszary równinne
- żyzne gleby - najlepiej sprawdzają się czarnoziemy, które ułatwiają prowadzenie działalności rolniczej
- obecność surowców mineralnych - bogata baza surowcowa, która przyczynia się do rozwoju przemysłu na danym terenie
- dostęp do wody - sprzyja wymianie handlowej drogą morską oraz wpływa na rozwój turystyki
- sprzyjające warunki klimatyczne - najbardziej dogodnym klimatem jest klimat podzwrotnikowy i umiarkowany
- występowanie obszarów zurbanizowanych - korzyści wynikające z łatwego dostępu do ośrodków edukacyjnych i kulturalnych oraz szerokiego rynku pracy
Układy zaludnienia
Układy zaludnienia to zbiory ludności, które powstały w sposób nieprzypadkowy. Dzielą się one na rolnicze, nadmorskie i przemysłowe. Możemy je również podzielić ze względu na formę przestrzenną na: linearne, powierzchniowe i gniazdowe.
Pierwszymi powstałymi układami zaludnienia były układy typu rolniczego. W czasie powstawania cywilizacji rolniczej ludzie osiedlali się na terenach najbardziej korzystnych dla rolnictwa. Stąd też najczęściej wybierali oni tereny charakteryzujące się żyznymi glebami i umiarkowanym klimatem. Przykładem takiego obszaru są niziny nadmorskie. W taki sposób wykreowały się takie starożytne cywilizacje rolnicze jak np. Egipt i Mezopotamia. Gęstość zaludnienia na tych obszarach zależy od typu rolnictwa m.in. od pracochłonności produkcji. W miejscach gdzie występują głównie duże gospodarstwa rolne zauważalna jest tendencja do niskiej gęstości zaludnienia.
Występują również układy, które utworzone zostały nad brzegami mórz (nadmorskie). Trudno jest określić główny czynnik wpływający na powstawania tego typu zaludnienia. Do czynników takich można zaliczyć między innymi: rybołówstwo, przetwórstwo przemysłowe, korzyści płynące z posiadania portu oraz turystyka.
Rewolucji przemysłowej zawdzięczamy powstanie kolejnego typu skupisk ludności. Przyczynił się do tego wzrost znaczenia przemysłu włókienniczego oraz górnictwa węgla kamiennego. Nowo tworzone rodzaje przemysłu doprowadziły do powstania popytu na nowe stanowiska pracy. Skutkowało to powstaniem wielu osad robotniczych. W ten sposób narodziły się przemysłowe układy zaludnienia.
(K. Kuciński 2007, s. 139 - 141)
Bibliografia
- Gołata E., Kuropka I. (2015)., Zmiany demograficzne i ich następstwa dla wybranych obszarów polityki społecznej w dużych miastach w Polsce, "Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach", nr 223, s. 162
- Iwaszko-Niziałkowska K. (2012)., Analiza trendów przestrzennego rozmieszczenia ludności ze względu na wybrane parametry jakości życia, "Studia miejskie", tom 5, s. 77
- Jażdżewska I. (2011)., Zmiany gęstości ludności miejskiej w centralnej Polsce. Estymacja rozkładu gęstości zaludnienia z wykorzystaniem nieparametrycznych estymatorów jądrowych (kernel function), "Człowiek i środowisko", tom 35 (3-4), s. 5
- Kuciński K. (2007), Geografia : kompendium w zarysie i zadaniach, Difin, Warszawa
- Szymańska D. (2013), Geografia osadnictwa, wydanie drugie zmienione, Wydawnictwo Naukowe PWN SA, Warszawa
Autor: Roksana Waligóra
