Kokpit menedżerski
Kokpit menedżerski to jest jedno z „z przykładowych rozwiązań Business Intelligence służących do prezentacji, wizualizacji i raportowania danych opartych na hurtowni danych. W anglojęzycznej literaturze kokpit menedżerski funkcjonuje pod kilkoma nazwami. Można wskazać m.in. takie terminy jak: Business Intelligence Dashboard , corporate performance management , interactive dashboard. W polskojęzycznej literaturze można natomiast odnaleźć takie nazwy jak: kokpity informacyjne, kokpity użytkownika, kokpity zarządcze, czy pulpity menedżerskie” (P. Ziuzański 2014, s. 60). Kokpit menedżerski jest częścią składową systemów Business Intelligence i należy on do poziomu prezentacji. Jest to tak zwany pulpit, który demonstruje ważne dane, które są niezbędne do realizacji zadań, dane te były zebrane i demonstrowane w sposób graficzny i muszą one ułatwiać proces monitorowania różnych zjawisk zachodzących w organizacji (S.Few 2013, s. 42). Kokpity menedżerskie są odpowiednim rozwiązaniem, które zostało sformułowane na przecięciu analiz i raportów i charakteryzują się one średnim poziomem interaktywności (A. Sołtysik 2009, s. 198). Można się rozróżnić kokpity statyczne i dynamiczne. Ostatnie można opisać możliwością drążenia, zebrania i filtrowania danych (S. Few 2013, s. 42).
„Celem kokpitu menedżerskiego jest monitorowanie wydajności organizacji, a więc bieżące udostępnianie informacji odnośnie operacyjnych działań organizacji i potencjalnych odchyleń od wdrożonej strategii działania. Ponadto kokpit stanowi narzędzie do wizualizacji danych biznesowych dzięki wykorzystaniu wykresów i map” (M. Olszak 2008, s.15).
Kokpity menedżerskie są wykorzystywane też w trzech najważniejszych dla przedsiębiorstwa sferach (W. Eckerson, 2006, s.5):
- „monitoring najważniejszych procesów (KPI) z wykorzystaniem systemu alertów”
- „analiza przyczyn problemów dzięki dostarczeniu bieżących, ważnych informacji z różnych punktów widzenia na różnym poziomie szczegółowości”;
- „zarządzanie zasobami ludzkimi, przebiegającymi procesami w celu podjęcia trafnych decyzji, optymalizacji wydajności i kierowaniem organizacją we właściwym kierunku”.
Cechy kokpitu menedżerskiego
Kokpit menedżerski ma następujące cechy (Cokins 2009, s.104):
- Są w nim zawarte wartości docelowe, progi, cele, mierniki i systemy ostrzegania;
- Przedstawia sposoby śledzenia realizacji zadań i osiągania celów w przedsiębiorstwie;
- Pozwala na wchodzenia na bardziej precyzyjne płaszczyzny określonego wykresu, raportu i miernika;
- Są w nim wykorzystywane takie narzędzia wizualizacyjne jak wykresy, grafiki czy tabele;
Podstawowe własności kokpitu menedżerskiego
Da się wyróżnić takie własności kokpitu menedżerskiego jak (Alexander, Walkenbach 2011, s.28):
- Graficzna prezentacja danych- są to wykresy i mapy graficzne;
- Prezentacja wniosków – „co zwalnia użytkownika z potrzeby przeprowadzania własnych analiz”;
- Prezentacja najistotniejszych danych;
Formy prezentacji kokpitu menedżerskiego
Są takie formy prezentacji kokpitu menedżerskiego jak (P. Ziuzański 2014, s.62):
- Mapy statystyczne;
- Wykres statystyczny;
- Liczniki;
- Kontrolki;
- Sygnalizacja świetlna;
- Ikony;
- Wykresy typu bullet graph czy sparklines;
W kokpitach menedżerskich często są opisane kluczowe wskaźniki efektywności, czyli KPI – Key Performance Indicators. Jest to potrzebne do monitorowania rezultatów przedsiębiorstwa w różnych płaszczyznach jego działalności. Wspomaga to w podniesieniu poziomu efektywności przedsiębiorstwa. Kokpity też mogą wysyłać alerty które mogą dotyczyć określonych wskaźników, co oddziałuje na szybkość reagowania na szanse czy zagrożenia biznesowe. Kokpity menedżerskie w naszych czasach są dość często wykorzystywane w przedsiębiorstwach w różnych obszarach jego funkcjonowania, na przykład kokpity menedżerskie mogą być wykorzystywane w takich obszarach jak (P. Ziuzański 2014, s.61):
- Zasoby ludzkie – są to takie wskaźniki jak fluktuacja pracowników, satysfakcja pracowników, rotacja pracowników, liczba zwolnień;
- Finanse – są to takie wskaźniki jak koszty, przychody, zyski, wydatki;
- Techniczne wsparcie – są to takie wskaźniki jak liczba maili, liczba telefonów, liczba problem, liczba zwrotów i reklamacji;
- Marketing – są to takie wskaźniki jak rezultaty kampanii reklamowej, udział firmy w rynku;
- Sprzedaż – są to takie wskaźniki jak liczba zamówień, ceny produktów;
- Produkcja – są to takie wskaźniki jak liczba produkcji, czas produkcji;
Bibliografia
- Alexander M., Walkenbach J. (2011)., Analiza i prezentacja danych w Microsoft Excel, Helion, Gliwice, s.28
- Cokins, G. (2009)., Performance Management Integrating Strategy Execution, Methodologies, Risk and Analytics, Wiley & Sons, New Jersey, s.104
- Eckerson W. (2006)., Performance Dashboards. Measuring, Monitoring and Managing Your Business, John Wiley & Sons, Hoboken, s.5
- Few S. (2013)., Information dashboard design. The Effective Visual Communication of Data, O’Reilly, Sebastopol, s.42
- Kowalak R. (2016)., Rola kokpitów menedżerskich w rachunkowości zarządczej, "Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia", nr.2, s. 357-364
- Olszak M. (2008)., Analiza i ocena wykorzystania systemów Business Intelligence w zarządzaniu organizacją, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, s. 15.
- Sołtysik A. (2009)., Hurtownie danych i narzędzia OLAP w procesach wspomagania decyzji, [w:] „Inteligentne systemy wspomagania decyzji”, H. Sroka, W. Wolny (red.), Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Karola Adamieckiego w Katowicach, Katowice, s.198
- Wyskwarski M. (2018), „Kokpit menedżerski w małym przedsiębiorstwie”, „Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy”, nr. 53, s.365-375
- Ziuzański P. (2014)., Kokpit menedżerski jako efektywne narzędzie do wizualizacji danych w organizacji, [w:] „Rola informatyki w naukach ekonomicznych i społecznych”, Z. Zieliński (red.), Wyższa szkoła handlowa, Kielce, s.60-63
Autor: Yuliia Ivanitska
