Metoda budżetowania przyrostowego
Metoda budżetowania przyrostowego (liniowa, inkrementalna) - jedna z metod budżetowania wykorzystywana w zarządzaniu przedsiębiorstwami [1]. Jest tradycyjną i najczęściej stosowaną metodą budżetowania, polegającą na wykorzystaniu danych historycznych oraz przewidywanych zmian (stopy wzrostu oszacowanej na następny okres) w celu efektywnego wykorzystania środków finansowych [2].
Proces budżetowania rozpoczyna się od ustalenia wartości zaewidencjonowanych w ubiegłym okresie (najcześciej z poprzedniego roku budżetowego). Następnie koryguje się je o odchylenia, które powstają w trakcie realizacji budżetu oraz dodaje się inne wskaźniki, które powstają w wyniku zmian wielkości ekonomicznych (inflacja, wzrost wynagrodzeń, zmiany kursów walut, zmiany w polityce cenowej przedsiębiorstwa), które mogą nastąpić w przyszłości [3].
Zastosowania metody
Metoda budżetowania przyrostowego jest efektywna w przypadku stabilnych firm, które działają przez cały czas w tym samym otoczeniu i stabilnych warunkach rynkowych. Charakterystyka metody wynika z okresu, w którym powstała - ery przemysłowej. Wykorzystywana w przedsiębiorstwach produkcji masowej, jej celem było przedstawienie wyniku mającego wspierać maksymalizację zysku [4]. Przedsiębiorstwa charakteryzowały się niskimi kosztami pośrednimi, których prognoza nie była skomplikowana. Metoda budżetowana przyrostowego jest metodą najszybszą i najprostszą spośród tradycyjnych metod budżetowania, gdyż polega jedynie na wykorzystaniu budżetu z poprzedniego okresu i skorygowaniu go poprzez uwzględnienie niektórych składników. Z powodu swojej prosoty i niskiego kosztu przeprowadzenia samej operacji budżetowania jest często wykorzystywana w sektorze publicznym. [5]
Zalety i wady budżetowania przyrostowego
Zalety [6]:
- niska złożoność budżetowania
- powtarzalność budżetowania
Wady:
- powtarzanie błędów okresów poprzednich,
- zbyt duży wpływ układów i powiązań personalnych występujących wśród osób odpowiedzialnych za tworzenie budżetów,
- marnotrawstwo zasobów przedsiębiorstwa.
Przypisy
Bibliografia
- Bucior G., (2010) Budżet podstawy zerowej w jednostkach samorządu terytorialnego, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, nr 122, s. 64-65
- Chmielowiec-Lewczuk M., (2004), Controlling w działalności przedsiębiorstwa, PWE, Warszawa, s. 316-317
- Gmińska R., (2011) Wykorzystanie budżetowania w modelu rachnukowości zarządczej, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, nr 32, s. 1-2
- Kuchciak I., (2008) Budżetowanie jako narzędzie wspomagające efektywne funkcjonowanie przedsiębiorstwa, Acta Universitatis Lodziensis, Folia Oeconomica, nr 218, Łódź, s. 175
- Lew G., (2004) Controlling przedsiębiorstw handlowych, Difin, Warszawa, s. 135,144-147
- Marciniak S., (2004) Controlling filozofia projektowanie, Difin, Warszawa, s. 150, 152
- Orliński R., (2012) Budżetowanie przyrostowe jako metoda poprawy kondycji finansowej szpitali, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, nr 251, s. 384
Autor: Mariola Karasińska, Magdalena Węgrzyn
