Efektywność zespołu

Efektywność zespołu - jest zdolnością do realizowania zamierzonych celów przedsiębiorstwa dzięki pracy i zaangażowaniu pracowników. Niektórymi z kluczowych aspektów są pozytywne wyniki, skuteczność danej organizacji oraz jej konkurencyjność na rynku. Determinantami efektywności są zarówno osiągane wyniki jak i psycho - społeczna kondycja zespołu (A. Pyszka 2015, s. 13-15).

TL;DR

Efektywność zespołu to zdolność do osiągania celów przedsiębiorstwa poprzez pracę i zaangażowanie pracowników. Składa się z wyników i kondycji psycho-społecznej zespołu. Praca zespołowa jest ważna dla budowania kultury pracy i osiągnięcia synergii. Miary efektywności zespołu obejmują czynniki dynamiczne, techniczne, operacyjne i rynkowe. Determinantami efektywnej pracy są czynniki zewnętrzne, wewnętrzne i indywidualne.

Istota efektywności

Jak wyżej wspomniano efektywność jest pojmowana jako wydajność, produktywność organizacji. Należy jednak wziąć pod uwagę, iż efektywność nie sprowadza się wyłącznie do wyniku, ale jest to również cecha czy stan. Z tego względu zjawisko powinno być analizowane różnorodnie by dostrzec wszystkie wymiary pojęcia oraz dostosować działania tak by osiągać oczekiwane efekty w firmie. Efektywność składa się z dwóch czynników. Nie odnosi się wyłącznie do wyników, przynoszonych przez określone działania, ale również do subiektywnych odczuć, satysfakcji czerpanej z działań czy postawy wobec danego problemu (A. Pyszka 2015, s. 14).

Efektywność jest często sprowadzana do racjonalnego zarządzania posiadanymi zasobami w wariancie wydajności, która odnosi się do maksymalizowania efektów oraz w wariancie oszczędności, która jest minimalizacją nakładów pracy. Wzajemne relacje nakładów oraz efektów można zsumować trzema formułami (A. Rutkowska 2013, s. 440):

• efektowność jako różnica efektów i nakładów dająca wynik większy od zera, efekt przekraczający nakłady
• efektywność będąca ilorazem efektów i nakładów dająca wynik większy od jedności, nakłady za niższe od osiągniętych efektów
• efektywność będąca ilorazem różnicy efektów i poniesionych nakładów, nazywana również stopą zwrotu inwestycji

Postrzeganie zespołu

Za zespół uważa się dwie lub więcej osób, które podejmują się działań dążąc o zrealizowania wspólnego celu. Jedną z głównych cech zespołu jest poczucie odpowiedzialności za w wspólne zamierzenia. Działanie grupowe przynoszą lepsze efekty, a współpraca poszerza kompetencje członków grupy co przyczynia się do zwiększenia efektywności ich pracy (B. Kromer 2008, s. 89).

Warto zauważyć, że praca jest w zespole jest niezbędnym elementem budowania kultury pracy w każdym przedsiębiorstwie, a realia współczesnego rynku pracy dążą do przejścia na pracę w grupach. Większość zadań i projektów jest często niemożliwa do wykonania pojedynczo, a współpraca staje się wymogiem wielu organizacji. Istotnym elementem pracy zespołowej jest również efekt synergii, który jest niczym innym jak zwiększoną skutecznością działania jednostek w grupie niżeli ich wyników pojedynczych. Wszystkie zdolności oraz wiedza członków zespołu powodują zwiększenie tego efektu oraz przyczyniają się do wykorzystania potencjału grupy. Nowe rozwiązania wprowadzane są natychmiastowo, a wiedza jednostek tworzy zbiorową mądrość grupy (M. Kamińska 2021, s. 6).

Miary efektywności zespołu

Mierzenie wyników efektywności zespołu jest jednym ze znaczących elementów, ponieważ wszelkie niespójności pomiarów prowadzą do pogorszenia efektywności firmy. Zdecydowana większość przedsiębiorstw wprowadzanie miar zaczyna od czynników finansowych, dopiero później opracowywane są zagadnienie związane z konkretnymi problemami procesu produkcji. Efektywność możemy podzielić na dynamiczną, techniczną, operacyjną oraz rynkową (A. Koliński 2011, s. 1086-1087):

Mierniki dynamiczne

• procent twórczych inicjatyw, które w wyznaczonym okresie były podstawą do ulepszenia produkcji lub przyczyniły się do powstania nowych produktów
• liczba wynalazków w przedsiębiorstwie, które zaowocowały nowymi produktami
• zapas "banku pomysłów" przygotowywanych lub opracowywanych
• wartość nakładów przeznaczanych na zdobywanie nowej wiedzy i technologii informacyjnej

Mierniki efektywności

• Dynamiczny Plan Kontroli
• 5 WHY
• Statystyczne Sterowanie Procesem
• Kontrola systemów pomiarowych (MSA)

Mierniki operacyjne

• wskaźniki produktywności
• wskaźnik rentowości
• analiza wydajności i stopnia wykorzystania stanowisk

Mierniki rynkowe

• analiza satysfakcji klienta
• analiza udziału rynku
• strategiczna karta wyników

Czynniki efektywnej pracy

Pośród determinantów odpowiadających za efektywną prace znajduje się wiele czynników, które oddziałują na wykonywane obowiązki. Poniżej przedstawiony podział jest jedną z propozycji ich klasyfikacji (D. Gach 2004, s. 88-89):

• czynniki zewnętrzne: zaliczyć można do nich otoczenie przedsiębiorstwa, wszelakie uwarunkowania społeczno-polityczne, przepisy prawne oraz finansowe. Do danej kategorii przynależą również dostępność środków produkcji, ich jakość, cena, ilość i jakość siły roboczej oraz ich kwalifikacje. Znaczącymi determinantami są również pozycja przedsiębiorstwa względem innych firm jak i dopasowanie do rynku konsumenckiego i jego wymagań
• czynniki wewnętrzne: są związane z organizacja przedsiębiorstwa oraz właściwościami jakie posiadają zespoły w nim występujące. Ściśle związanymi czynnikami z organizacją przedsiębiorstwa są również struktura produkcji, typ struktury organizacji, poziom technologii oraz system motywacyjny i organizacja pracy
• czynniki indywidualne: są one zbiorem cech indywidulanych pracowników, które wnoszą oni do zespołu, zaliczyć do nich można między innymi umiejętności, osobowość, percepcje, swoje nastawienie do pracy i innych współpracowników. Ważna determinantą są również możliwości fizyczne i umysłowe, zbyt duże obciążenie może prowadzić do szybkiego wypalenia zawodowego. Dlatego niezwykle istotnym jest zapewnienie właściwych warunków do pracy.

Efektywność zespołu — artykuły polecane

Kapitał intelektualny — Funkcja personalna — Kapitał ludzki — Efekt synergii — Zarządzanie przez projekty — Cechy stanowiska pracy — Controlling personalny — Zespół samozarządzający — Wydajność

Bibliografia

• Gach. D (2004), Czynniki wpływające na efektywność zespołów pracowniczych, "Zeszyty Naukowe/ Akademia Ekonomiczna w Krakowie", nr 647
• Gajda. D (2015), Zrównoważona karta wyników jako sposób pomiaru efektywności zespołów w organizacji, "Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach", nr 230
• Kamińska M. i in. (2021), Praca zespołowa jako kompetencja XXI wieku, Wydawnictwo Novum, Płock
• Koliński A. (2011), Przegląd metod i technik oceny efektywności procesu produkcyjnego, Logistyka, nr 5
• Kromer B., Jackiewicz M. (2015), Role pracowników w tworzeniu efektywnego zespołu, Zeszyty Naukowe Wydziału Nauk Ekonomicznych Politechniki Koszalińskiej, nr 19
• Pyszka. A (2015), Istota efektywności. Definicje i wymiary, Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, nr 230
• Rutkowska. A (2013), Teoretyczne aspekty efektywności - pojęcie i metody pomiaru, Zarządzanie i Finanse, nr 1, część 4

Autor: Magdalena Mącznik