Ochrona patentowa

Ochrona patentowa to ochrona, której przedmiotem jest wynalazek. Przyznawana jest w Polsce przez Urząd Patentowy Rzeczpospolitej Polskiej (zwany dalej UPRP), na którą zostają udzielone prawa wyłączne. Ochrona patentowa umożliwia wyłączne użytkowanie (monopol) wynalazku w sposób komercyjny lub zawodowy.

Patent i wynalazek

Zgodnie z definicją UPRP termin wynalazek, jest to "przedmiot ochrony, na który może być udzielony patent, za wynalazek uznaje się dowolne rozwiązanie o charakterze technicznym" (https://uprp.gov.pl/pl/slownik-terminow?nazwa=Wynalazek). Z kolei pojęciem patent, określono "prawo wyłącznego korzystania z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy na obszarze danego państwa" (https://uprp.gov.pl/pl/slownik-terminow?nazwa=Patent).

Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2017 r., poz. 776 z późn. zm.) wskazuje na wynalazki mogące podlegać ochronie. Według art. 24 owej ustawy, "patenty są udzielane – bez względu na dziedzinę techniki – na wynalazki, które są nowe, posiadają poziom wynalazczy i nadają się do przemysłowego stosowania" (https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu20010490508).

Warto pamiętać, że patent posiada charakter terytorialny, a więc obowiązuje wyłącznie na określonym terytorium państwa lub państw, które tej ochrony udzieliło. Wobec tego istnieje możliwość uzyskania patentu stosując procedurę krajową, europejską, czy też międzynarodową (PCT - Patent Cooperation Treaty) (Turczak A. 2010, s.208). Dodatkowo, patent jest ograniczonym w czasie prawem do korzystania z wynalazku co oznacza, że jego ochrona trwa maksymalnie 20 lat od momentu dokonania zgłoszenia oraz po dokonaniu niezbędnych opłat w Urzędzie Patentowym przez posiadacza rozwiązania technicznego (wynalazku). Ponadto w celu utrzymania i przedłużenia ochrony patentowej, konieczne jest uiszczenie opłaty za kolejne okresy ochronne. W przeciwnym razie prawo wyłączne wygasa, a dany wynalazek staje się ogólnodostępny, bez ograniczeń użytkowania (Kaczmarska B. i inni 2017, s.27). Patent ma charakter zbywalny oraz może podlegać dziedziczeniu (Śnieżko A. 2007, s.4).

Formy ochrony wynalazku

Istnieją dwie podstawowe formy ochrony wynalazku:

1. ochrona patentowa,
2. ochrona tajemnicy przedsiębiorstwa.

Bibliografia

• Kaczmarska B., Gierulski W., Kwapisz A., Michta D. (2017). Ocena stanu techniki i ochrona patentowa w procesie transferu technologii, Polskie Towarzystwo Zarządzania Produkcją, Zarządzanie Przedsiębiorstwem, nr 4(20), s. 25-35
• Turczak A. (2010). Problemy ochrony patentowej w Polsce, Instytut Badań Gospodarczych, Equilibrium. Quarterly Journal of Economics and Economic Policy, nr 1 (4), s. 203-216
• Śnieżko A. (2007). Jak chronić wynalazki w Polsce, w Europie i na świecie. Podstawowe pojęcia i procedury, WTS Rzecznicy Patentowi
• Urząd Patentowy Rzeczpospolitej Polskiej dostęp na 28.12.2022
• Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej dostęp na 28.12.2022

Autor: Dominika Kowalczyk