Dematerializacja akcji: Różnice pomiędzy wersjami
m (cleanup bibliografii i rotten links) |
|||
| (Nie pokazano 21 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Dematerializacja akcji''' w Polsce została wprowadzona w ramach ustawy z dnia 30 sierpnia 2019 roku o zmianie ustawy kodeksu spółek handlowych. Zakładała ona zastąpienie materialnych dokumentów akcji spółek niepublicznych cyfrowym zapisem na odpowiednim (zgodnym z ustawą o obrocie papierów wartościowych) rachunku papierów wartościowych bądź w tak zwanym '''rejestrze akcjonariuszy'''. | '''Dematerializacja akcji''' w Polsce została wprowadzona w ramach ustawy z dnia 30 sierpnia 2019 roku o zmianie ustawy kodeksu spółek handlowych. Zakładała ona zastąpienie materialnych dokumentów akcji spółek niepublicznych cyfrowym zapisem na odpowiednim (zgodnym z ustawą o obrocie papierów wartościowych) rachunku papierów wartościowych bądź w tak zwanym '''rejestrze akcjonariuszy'''. | ||
Wprowadzona przez ustawodawcę dematerializacja akcji spółek niepublicznych dotyczy zarówno tych imiennych jak i okazicielskich. Zapisanie w systemie komputerowym przytoczonych rodzajów akcji sprawia, że różnica pomiędzy nimi nie jest już tak wyraźna. Ustawa wprowadziła również częściowe ujednolicenie przepisów dotyczących akcji imiennych i okazicielskich, a te które pozostały odrębne ze względu na cyfryzację zapisu utraciły swój doniosły charakter<ref>Jurzak K. 2020 | Wprowadzona przez ustawodawcę dematerializacja akcji spółek niepublicznych dotyczy zarówno tych imiennych, jak i okazicielskich. Zapisanie w systemie komputerowym przytoczonych rodzajów akcji sprawia, że różnica pomiędzy nimi nie jest już tak wyraźna. Ustawa wprowadziła również częściowe ujednolicenie przepisów dotyczących akcji imiennych i okazicielskich, a te które pozostały odrębne ze względu na cyfryzację zapisu utraciły swój doniosły charakter<ref>Jurzak K. 2020 s. 75-76</ref>. | ||
==TL;DR== | |||
W Polsce została wprowadzona dematerializacja akcji, zastępując materialne dokumenty cyfrowymi zapisami. Celem było zwiększenie bezpieczeństwa obrotu akcjami i identyfikacji posiadaczy. Wprowadzenie ustawy ma na celu przeciwdziałanie praniu brudnych pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Jednakże, wprowadzenie dematerializacji niesie ze sobą zagrożenia i niejasności, takie jak prowadzenie rejestru akcjonariuszy przez prywatne podmioty, które nie muszą sprawdzać zgodności dokumentów z prawem. Nie zostały również poruszone kwestie rozwiązywania sporów, co może utrudniać transakcje. | |||
==Wprowadzenie dematerializacji akcji w Polsce== | ==Wprowadzenie dematerializacji akcji w Polsce== | ||
Wdrożenie w Polsce ustawy o dematerializacji akcji z dnia 30 sierpnia 2019 roku pozwoliło w całości wprowadzić dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 z 20 maja 2015 roku, która ma na celu przeciwdziałanie takim procederom jak pranie brudnych pieniędzy za pośrednictwem systemu finansowego czy finansowe wspomaganie grup terrorystycznych. | Wdrożenie w Polsce ustawy o dematerializacji akcji z dnia 30 sierpnia 2019 roku pozwoliło w całości wprowadzić dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 z 20 maja 2015 roku, która ma na celu przeciwdziałanie takim procederom jak pranie brudnych pieniędzy za pośrednictwem systemu finansowego czy finansowe wspomaganie grup terrorystycznych. | ||
W argumentacji zastosowanej nowelizacji podkreślano, że wcześniejsza forma akcji na okaziciela w spółkach niepublicznych nie dawała pełnej gwarancji rzetelnego przepływu informacji podatkowych o osobach posiadających ten rodzaj akcji. To sprawiało, że Polska była postrzegana jako "kraj wysokiego ryzyka", co zagrażało pozycji naszego kraju na arenie międzynarodowej. Przytoczone uzasadnienie ustawy miało rzeczywiste potwierdzenie w prawie czego skutkiem było uniemożliwienie identyfikacji osób posiadających akcje na okaziciela przez spółki niepubliczne. | W argumentacji zastosowanej nowelizacji podkreślano, że wcześniejsza forma akcji na okaziciela w spółkach niepublicznych nie dawała pełnej gwarancji rzetelnego przepływu informacji podatkowych o osobach posiadających ten rodzaj akcji. To sprawiało, że Polska była postrzegana jako "kraj wysokiego ryzyka", co zagrażało pozycji naszego kraju na arenie międzynarodowej. Przytoczone uzasadnienie ustawy miało rzeczywiste potwierdzenie w prawie, czego skutkiem było uniemożliwienie identyfikacji osób posiadających akcje na okaziciela przez spółki niepubliczne. | ||
W założeniu zaletami wprowadzenia dematerializacji akcji było między innymi: | W założeniu zaletami wprowadzenia dematerializacji akcji było między innymi: | ||
* zwiększenie bezpieczeństwa obrotu akcjami oraz przypisanie do każdej akcji jasnych praw rzeczowych, których treść była od razu zapisywana w rejestrze akcjonariuszy | * zwiększenie bezpieczeństwa obrotu akcjami oraz przypisanie do każdej akcji jasnych praw rzeczowych, których treść była od razu zapisywana w rejestrze akcjonariuszy | ||
* poprawienie płynności obrotu akcji poprzez brak konieczności przenoszenia własności akcji | * poprawienie płynności obrotu akcji poprzez brak konieczności przenoszenia własności akcji | ||
* wyeliminowanie niedogodności związanych z nieposiadaniem lub zniszczeniem dokumentu | * wyeliminowanie niedogodności związanych z nieposiadaniem lub zniszczeniem dokumentu | ||
* poprawienie przejrzystości struktury akcjonariuszy poprzez łatwiejszą ich identyfikację oraz zmniejszenie ilości sporów dotyczących zapisów w księdze akcjonariuszy | * poprawienie przejrzystości struktury akcjonariuszy poprzez łatwiejszą ich identyfikację oraz zmniejszenie ilości sporów dotyczących zapisów w księdze akcjonariuszy | ||
* wprowadzenie licznych uproszczeń w funkcjonowaniu instytucji chroniących dokumenty akcjonariuszy, a w niektórych przypadkach nawet ich likwidacja | * wprowadzenie licznych uproszczeń w funkcjonowaniu instytucji chroniących dokumenty akcjonariuszy, a w niektórych przypadkach nawet ich likwidacja | ||
Niezależnie od oczekiwanych zalet głównym celem wdrożenia ustawy o dematerializacji akcji było zmniejszenie anonimowości wśród posiadaczy akcji na okaziciela w niepublicznych spółkach akcyjnych oraz spółkach komandytowo akcyjnych < | Niezależnie od oczekiwanych zalet głównym celem wdrożenia ustawy o dematerializacji akcji było zmniejszenie anonimowości wśród posiadaczy akcji na okaziciela w niepublicznych spółkach akcyjnych oraz spółkach komandytowo-akcyjnych. | ||
<google>n</google> | |||
==Zagrożenia i nieścisłości ustawy o dematerializacji akcji== | ==Zagrożenia i nieścisłości ustawy o dematerializacji akcji== | ||
Wprowadzenie ustawy o dematerializacji akcji w spółkach niepublicznych jest dużą zmianą dla systemu oraz dla funkcjonowania tych spółek. Cyfryzacja całego procesu jest wynikiem postępu technologicznego, który mimo wcześniej | Wprowadzenie ustawy o dematerializacji akcji w spółkach niepublicznych jest dużą zmianą dla systemu oraz dla funkcjonowania tych spółek. Cyfryzacja całego procesu jest wynikiem postępu technologicznego, który mimo wcześniej wspomnianych celów i zalet niesie za sobą pewne zagrożenia i nieścisłości. Pierwsza z nich dotyczy prowadzenia rejestru akcjonariuszy. Może on być prowadzony przez instytucję, która posiada do tego specjalne uprawnienia zgodne z art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi. Licencje na prowadzenie takiej działalności mają: domy maklerskie lub banki posiadające działalność maklerską, banki powiernicze, a także zagraniczne firmy inwestycyjne. Wymienione podmioty mają charakter prywatny, ale wraz z otrzymaniem odpowiedniego zezwolenia otrzymują w tym zakresie uprawnienia przypominające instytucje władzy publicznej. Stwarza to zagrożenie dla bezpieczeństwa obrotu akcjami, ponieważ jak wynika z kodeksu spółek handlowych podmioty te, nie mają obowiązku sprawdzania zgodności dokumentów (uzasadniających wpis) z prawem. | ||
We wprowadzonej ustawie nie zostały poruszone kwestie rozwiązywania sporów pomiędzy stronami związanymi z transakcją (np. domem maklerskim, a nabywcą akcji), co może prowadzić do konieczności wnoszenia tak zwanego "powództwa o ustalenie" wiążącego się z kilkuletnim sporem sądowym w trakcie | |||
We wprowadzonej ustawie nie zostały także poruszone kwestie rozwiązywania sporów pomiędzy stronami związanymi z transakcją (np. między domem maklerskim, a nabywcą akcji), co może prowadzić do konieczności wnoszenia tak zwanego "powództwa o ustalenie" wiążącego się z kilkuletnim sporem sądowym w trakcie którego potencjalny nabywca akcji nie może korzystać z jej uprawnień, a po zakończonym sporze mogą one nie mieć już żadnej wartości <ref>Węgierski M. 2021 s. 483-494</ref>. | |||
{{infobox5|list1={{i5link|a=[[Biuro informacji gospodarczej]]}} — {{i5link|a=[[Fundusz inwestycyjny]]}} — {{i5link|a=[[Zasada jednolitej licencji]]}} — {{i5link|a=[[LEI]]}} — {{i5link|a=[[Amerykański certyfikat depozytowy]]}} — {{i5link|a=[[Ustawa o obrocie instrumentami finansowymi]]}} — {{i5link|a=[[Certyfikat]]}} — {{i5link|a=[[Rynek pozagiełdowy]]}} — {{i5link|a=[[Biuro Informacji Kredytowej]]}} }} | |||
==Przypisy== | ==Przypisy== | ||
<references/> | <references /> | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
* Jurzak K. (2020) | <noautolinks> | ||
* Węgierski M. (2021) | * Jurzak K. (2020), ''Problem kwalifikacji akcji w świetle ich obligatoryjnej dematerializacji w spółkach niepublicznych'', Transformacje Prawa Prywatnego, 4 | ||
* ''Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych.'' [https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu20000941037 Dz.U. 2000 nr 94 poz. 1037] | |||
* Węgierski M. (2021), ''[https://czasopisma.uwm.edu.pl/index.php/sp/article/view/6795/5329 Dematerializacja akcji spółek niepublicznych - ewolucja czy rewolucja?]'', Studia Prawnoustrojowe, 53, 483-494 | |||
* Zacharzewski K. (2019), ''[https://apcz.umk.pl/SIT/article/view/SIT.2018.041/18471 Dematerializacja akcji prywatnej (niepublicznej) spółki akcyjnej de lege ferenda]'', Studia Iuridica Toruniensia, nr 23 | |||
</noautolinks> | |||
{{law}} | |||
{{a|Dominik Wojdyła}} | {{a|Dominik Wojdyła}} | ||
[[Kategoria:Prawo spółek]] | |||
{{#metamaster:description|Dematerializacja akcji w Polsce - zastąpienie dokumentów akcji cyfrowym zapisem na rachunku papierów wartościowych. Ujednolicony system dla akcji imiennych i okazicielskich.}} | |||
Aktualna wersja na dzień 23:11, 21 gru 2023
Dematerializacja akcji w Polsce została wprowadzona w ramach ustawy z dnia 30 sierpnia 2019 roku o zmianie ustawy kodeksu spółek handlowych. Zakładała ona zastąpienie materialnych dokumentów akcji spółek niepublicznych cyfrowym zapisem na odpowiednim (zgodnym z ustawą o obrocie papierów wartościowych) rachunku papierów wartościowych bądź w tak zwanym rejestrze akcjonariuszy.
Wprowadzona przez ustawodawcę dematerializacja akcji spółek niepublicznych dotyczy zarówno tych imiennych, jak i okazicielskich. Zapisanie w systemie komputerowym przytoczonych rodzajów akcji sprawia, że różnica pomiędzy nimi nie jest już tak wyraźna. Ustawa wprowadziła również częściowe ujednolicenie przepisów dotyczących akcji imiennych i okazicielskich, a te które pozostały odrębne ze względu na cyfryzację zapisu utraciły swój doniosły charakter[1].
TL;DR
W Polsce została wprowadzona dematerializacja akcji, zastępując materialne dokumenty cyfrowymi zapisami. Celem było zwiększenie bezpieczeństwa obrotu akcjami i identyfikacji posiadaczy. Wprowadzenie ustawy ma na celu przeciwdziałanie praniu brudnych pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Jednakże, wprowadzenie dematerializacji niesie ze sobą zagrożenia i niejasności, takie jak prowadzenie rejestru akcjonariuszy przez prywatne podmioty, które nie muszą sprawdzać zgodności dokumentów z prawem. Nie zostały również poruszone kwestie rozwiązywania sporów, co może utrudniać transakcje.
Wprowadzenie dematerializacji akcji w Polsce
Wdrożenie w Polsce ustawy o dematerializacji akcji z dnia 30 sierpnia 2019 roku pozwoliło w całości wprowadzić dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 z 20 maja 2015 roku, która ma na celu przeciwdziałanie takim procederom jak pranie brudnych pieniędzy za pośrednictwem systemu finansowego czy finansowe wspomaganie grup terrorystycznych.
W argumentacji zastosowanej nowelizacji podkreślano, że wcześniejsza forma akcji na okaziciela w spółkach niepublicznych nie dawała pełnej gwarancji rzetelnego przepływu informacji podatkowych o osobach posiadających ten rodzaj akcji. To sprawiało, że Polska była postrzegana jako "kraj wysokiego ryzyka", co zagrażało pozycji naszego kraju na arenie międzynarodowej. Przytoczone uzasadnienie ustawy miało rzeczywiste potwierdzenie w prawie, czego skutkiem było uniemożliwienie identyfikacji osób posiadających akcje na okaziciela przez spółki niepubliczne.
W założeniu zaletami wprowadzenia dematerializacji akcji było między innymi:
- zwiększenie bezpieczeństwa obrotu akcjami oraz przypisanie do każdej akcji jasnych praw rzeczowych, których treść była od razu zapisywana w rejestrze akcjonariuszy
- poprawienie płynności obrotu akcji poprzez brak konieczności przenoszenia własności akcji
- wyeliminowanie niedogodności związanych z nieposiadaniem lub zniszczeniem dokumentu
- poprawienie przejrzystości struktury akcjonariuszy poprzez łatwiejszą ich identyfikację oraz zmniejszenie ilości sporów dotyczących zapisów w księdze akcjonariuszy
- wprowadzenie licznych uproszczeń w funkcjonowaniu instytucji chroniących dokumenty akcjonariuszy, a w niektórych przypadkach nawet ich likwidacja
Niezależnie od oczekiwanych zalet głównym celem wdrożenia ustawy o dematerializacji akcji było zmniejszenie anonimowości wśród posiadaczy akcji na okaziciela w niepublicznych spółkach akcyjnych oraz spółkach komandytowo-akcyjnych.
Zagrożenia i nieścisłości ustawy o dematerializacji akcji
Wprowadzenie ustawy o dematerializacji akcji w spółkach niepublicznych jest dużą zmianą dla systemu oraz dla funkcjonowania tych spółek. Cyfryzacja całego procesu jest wynikiem postępu technologicznego, który mimo wcześniej wspomnianych celów i zalet niesie za sobą pewne zagrożenia i nieścisłości. Pierwsza z nich dotyczy prowadzenia rejestru akcjonariuszy. Może on być prowadzony przez instytucję, która posiada do tego specjalne uprawnienia zgodne z art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi. Licencje na prowadzenie takiej działalności mają: domy maklerskie lub banki posiadające działalność maklerską, banki powiernicze, a także zagraniczne firmy inwestycyjne. Wymienione podmioty mają charakter prywatny, ale wraz z otrzymaniem odpowiedniego zezwolenia otrzymują w tym zakresie uprawnienia przypominające instytucje władzy publicznej. Stwarza to zagrożenie dla bezpieczeństwa obrotu akcjami, ponieważ jak wynika z kodeksu spółek handlowych podmioty te, nie mają obowiązku sprawdzania zgodności dokumentów (uzasadniających wpis) z prawem.
We wprowadzonej ustawie nie zostały także poruszone kwestie rozwiązywania sporów pomiędzy stronami związanymi z transakcją (np. między domem maklerskim, a nabywcą akcji), co może prowadzić do konieczności wnoszenia tak zwanego "powództwa o ustalenie" wiążącego się z kilkuletnim sporem sądowym w trakcie którego potencjalny nabywca akcji nie może korzystać z jej uprawnień, a po zakończonym sporze mogą one nie mieć już żadnej wartości [2].
| Dematerializacja akcji — artykuły polecane |
| Biuro informacji gospodarczej — Fundusz inwestycyjny — Zasada jednolitej licencji — LEI — Amerykański certyfikat depozytowy — Ustawa o obrocie instrumentami finansowymi — Certyfikat — Rynek pozagiełdowy — Biuro Informacji Kredytowej |
Przypisy
Bibliografia
- Jurzak K. (2020), Problem kwalifikacji akcji w świetle ich obligatoryjnej dematerializacji w spółkach niepublicznych, Transformacje Prawa Prywatnego, 4
- Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych. Dz.U. 2000 nr 94 poz. 1037
- Węgierski M. (2021), Dematerializacja akcji spółek niepublicznych - ewolucja czy rewolucja?, Studia Prawnoustrojowe, 53, 483-494
- Zacharzewski K. (2019), Dematerializacja akcji prywatnej (niepublicznej) spółki akcyjnej de lege ferenda, Studia Iuridica Toruniensia, nr 23
 |
Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu. |
Autor: Dominik Wojdyła
