Badanie kohortowe: Różnice pomiędzy wersjami
m (cleanup bibliografii i rotten links) |
m (cleanup bibliografii i rotten links) |
||
| (Nie pokazano 12 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Badanie kohortowe''' jest rodzajem badań podłużnych - podejściem polegającym na śledzeniu losów uczestników badania przez określony czas (często wiele lat). W badaniach kohortowych rekrutuje się i śledzi uczestników, którzy mają wspólne cechy, takie jak określony zawód lub podobieństwa demograficzne (J. Armau, R. Bono 2008, s. 32-33). | |||
'''Badanie kohortowe''' jest rodzajem badań podłużnych - podejściem polegającym na śledzeniu losów uczestników badania przez określony czas (często wiele lat). W badaniach kohortowych rekrutuje się i śledzi uczestników, którzy mają wspólne cechy, takie jak określony zawód lub podobieństwa demograficzne (J. Armau, R. Bono 2008, s. 32 - 33). | |||
W okresie obserwacji część kohorty narażona jest na określony czynnik ryzyka lub cechę; mierząc wyniki zaebrane w określonym czasie, można zbadać wpływ tej zmiennej (G. Colditz, S. Philpott, S. Hankinson 2016, s. 106). Badania kohortowe mają zatem szczególną wartość w epidemiologii, ponieważ pomagają zrozumieć jakie czynniki zwiększają lub zmniejszają prawdopodobieństwo zachorowania. Zazwyczaj w badaniach kohortowych stosuje się podejście czysto obserwacyjne (J. Armau, R. Bono 2008, s. 34). | W okresie obserwacji część kohorty narażona jest na określony czynnik ryzyka lub cechę; mierząc wyniki zaebrane w określonym czasie, można zbadać wpływ tej zmiennej (G. Colditz, S. Philpott, S. Hankinson 2016, s. 106). Badania kohortowe mają zatem szczególną wartość w epidemiologii, ponieważ pomagają zrozumieć jakie czynniki zwiększają lub zmniejszają prawdopodobieństwo zachorowania. Zazwyczaj w badaniach kohortowych stosuje się podejście czysto obserwacyjne (J. Armau, R. Bono 2008, s. 34). | ||
| Linia 20: | Linia 6: | ||
Badania kohortowe to długotrwałe badania, które śledzą losy grupy osób przez określony czas. Mają one zastosowanie w różnych dziedzinach, takich jak medycyna i socjologia. Badania te pozwalają na zrozumienie czynników ryzyka chorób i są podstawą dla wytycznych dotyczących zapobiegania chorobom. Mają one swoje mocne strony, takie jak ustalanie związku przyczynowo-skutkowego, ale także słabe strony, takie jak trudności w gromadzeniu danych i analizie. Ocena krytyczna jest niezbędna do określenia wiarygodności wyników badania. | Badania kohortowe to długotrwałe badania, które śledzą losy grupy osób przez określony czas. Mają one zastosowanie w różnych dziedzinach, takich jak medycyna i socjologia. Badania te pozwalają na zrozumienie czynników ryzyka chorób i są podstawą dla wytycznych dotyczących zapobiegania chorobom. Mają one swoje mocne strony, takie jak ustalanie związku przyczynowo-skutkowego, ale także słabe strony, takie jak trudności w gromadzeniu danych i analizie. Ocena krytyczna jest niezbędna do określenia wiarygodności wyników badania. | ||
== Rodzaje badań kohortowych == | ==Rodzaje badań kohortowych== | ||
Rozróżnia się badania kohortowe z zastosowaniem kohort demograficznych i historycznych (G. Colditz, S. Philpott, S. Hankinson 2016): | Rozróżnia się badania kohortowe z zastosowaniem kohort demograficznych i historycznych (G. Colditz, S. Philpott, S. Hankinson 2016): | ||
* kohorta demograficzna | * kohorta demograficzna - badanie grup tożsamych pod pewnymi względami (np. wiek, płeć), | ||
* kohorta historyczna | * kohorta historyczna - obserwacja grup już badanych w przeszłości w celu zbadania obecnych i przyszłych wyników. | ||
== Zastosowanie badań kohortowych == | ==Zastosowanie badań kohortowych== | ||
Badania kohortowe mają zastosowanie w demografii, socjologii i medycynie, w której stanowią podstawę badań epidemiologicznych, pozwalając na poznanie czynników ryzyka chorób na podstawie wyników badań tysięcy uczestników prowadzonych przez wiele lat. Wytyczne dotyczące zapobiegania chorobom, stosowane przez pielęgniarki i innych pracowników służby zdrowia na całym świecie, opierają się na dowodach pochodzących z głośnych badań, takich jak British Doctors Study, Framingham Heart Study i Nurses' Health Study (G. Colditz, S. Philpott, S. Hankinson 2016). | Badania kohortowe mają zastosowanie w demografii, socjologii i medycynie, w której stanowią podstawę badań epidemiologicznych, pozwalając na poznanie czynników ryzyka chorób na podstawie wyników badań tysięcy uczestników prowadzonych przez wiele lat. Wytyczne dotyczące zapobiegania chorobom, stosowane przez pielęgniarki i innych pracowników służby zdrowia na całym świecie, opierają się na dowodach pochodzących z głośnych badań, takich jak British Doctors Study, Framingham Heart Study i Nurses' Health Study (G. Colditz, S. Philpott, S. Hankinson 2016). | ||
Badania kohortowe oferują jednak możliwości wykraczające poza epidemiologię: w badaniach nad pielęgniarstwem podejście to jest przydatne do badania takich obszarów, jak czynniki wpływające na postępy studentów w programie studiów lub postępy pielęgniarek w karierze zawodowej (J. Armau, R. Bono 2008, s. 38). Takie podejście do badań niesie ze sobą pewne istotne wyzwania - często związane z ich wielkością, złożonością i długotrwałością. Jednak przy starannym planowaniu i realizacji badania kohortowe mogą wnieść cenny wkład w rozwój opieki zdrowotnej opartej na dowodach naukowych (M. Jakubczyk, M. Niewada 2011). | Badania kohortowe oferują jednak możliwości wykraczające poza epidemiologię: w badaniach nad pielęgniarstwem podejście to jest przydatne do badania takich obszarów, jak czynniki wpływające na postępy studentów w programie studiów lub postępy pielęgniarek w karierze zawodowej (J. Armau, R. Bono 2008, s. 38). Takie podejście do badań niesie ze sobą pewne istotne wyzwania - często związane z ich wielkością, złożonością i długotrwałością. Jednak przy starannym planowaniu i realizacji badania kohortowe mogą wnieść cenny wkład w rozwój opieki zdrowotnej opartej na dowodach naukowych (M. Jakubczyk, M. Niewada 2011). | ||
== Mocne i słabe strony badań kohortowych == | <google>n</google> | ||
==Mocne i słabe strony badań kohortowych== | |||
Badania kohortowe są skuteczną i solidną metodą ustalania związku '''przyczynowo - skutkowego'''. Ponieważ są one zwykle duże, badacze są w stanie wyciągnąć pewne wnioski dotyczące związku między czynnikami ryzyka a chorobą. W wielu przypadkach, ponieważ uczestnicy są często wolni od choroby w momencie rozpoczęcia badania, badania kohortowe są szczególnie przydatne w określaniu okresów, w których pewne zachowania mogą przyczyniać się do rozwoju choroby (J. Armau, R. Bono 2008). | Badania kohortowe są skuteczną i solidną metodą ustalania związku '''przyczynowo - skutkowego'''. Ponieważ są one zwykle duże, badacze są w stanie wyciągnąć pewne wnioski dotyczące związku między czynnikami ryzyka a chorobą. W wielu przypadkach, ponieważ uczestnicy są często wolni od choroby w momencie rozpoczęcia badania, badania kohortowe są szczególnie przydatne w określaniu okresów, w których pewne zachowania mogą przyczyniać się do rozwoju choroby (J. Armau, R. Bono 2008). | ||
| Linia 40: | Linia 27: | ||
Jednym ze sposobów na zmniejszenie czasochłonności badania kohortowego jest przeprowadzenie go '''retrospektywnie'''. Jest to podejście bardziej pragmatyczne, ponieważ można je przeprowadzić szybciej, korzystając z danych historycznych. Jednak takie retrospektywne podejście zwiększa ryzyko błędu w doborze próby kohorty, co wiąże się z większym prawdopodobieństwem braku danych. Retrospektywne badania kohortowe są również osłabione przez fakt, że dostępne pola danych nie zostały zaprojektowane z myślą o badaniu - zamiast tego badacz musi po prostu wykorzystać wszystkie dostępne dane, co może obniżyć jakość badania (L. Roever 2015). | Jednym ze sposobów na zmniejszenie czasochłonności badania kohortowego jest przeprowadzenie go '''retrospektywnie'''. Jest to podejście bardziej pragmatyczne, ponieważ można je przeprowadzić szybciej, korzystając z danych historycznych. Jednak takie retrospektywne podejście zwiększa ryzyko błędu w doborze próby kohorty, co wiąże się z większym prawdopodobieństwem braku danych. Retrospektywne badania kohortowe są również osłabione przez fakt, że dostępne pola danych nie zostały zaprojektowane z myślą o badaniu - zamiast tego badacz musi po prostu wykorzystać wszystkie dostępne dane, co może obniżyć jakość badania (L. Roever 2015). | ||
== Wyniki badań kohortowych == | ==Wyniki badań kohortowych== | ||
Krytyczna ocena każdego badania kohortowego jest niezbędna do określenia mocnych i słabych stron badania oraz do ustalenia przydatności i wiarygodności wyników badania. Elementy oceny krytycznej w odniesieniu do badań kohortowych obejmują ocenę projektu badania w odniesieniu do pytania badawczego, ocenę metodologii, przydatności zastosowanych metod statystycznych, konfliktu interesów oraz przydatności badania dla praktyki | Krytyczna ocena każdego badania kohortowego jest niezbędna do określenia mocnych i słabych stron badania oraz do ustalenia przydatności i wiarygodności wyników badania. Elementy oceny krytycznej w odniesieniu do badań kohortowych obejmują ocenę projektu badania w odniesieniu do pytania badawczego, ocenę metodologii, przydatności zastosowanych metod statystycznych, konfliktu interesów oraz przydatności badania dla praktyki. | ||
{{infobox5|list1={{i5link|a=[[Eksperyment]]}} — {{i5link|a=[[Odorymetria]]}} — {{i5link|a=[[Kwantyfikacja]]}} — {{i5link|a=[[Ekstrapolacja]]}} — {{i5link|a=[[Badanie panelowe]]}} — {{i5link|a=[[Próba]]}} — {{i5link|a=[[Metoda badawcza]]}} — {{i5link|a=[[Błąd względny]]}} — {{i5link|a=[[Psychologia społeczna]]}} }} | |||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
<noautolinks> | <noautolinks> | ||
* Armau J., Bono R. (2008), ''Badania podłużne powtarzanych pomiarów. Modele projektowe i analityczne'', Psychology Writings | * Armau J., Bono R. (2008), ''Badania podłużne powtarzanych pomiarów. Modele projektowe i analityczne'', Psychology Writings | ||
* Colditz G. , Philpott S. , Hankinson S. (2016) | * Colditz G., Philpott S., Hankinson S. (2016), ''The impact of the nurses' health study on population health: prevention, translation, and control'', American Journal of Public Health, Washington | ||
* Jackowska B. (2015), | * Jackowska B. (2015), ''Analiza kohortowa czasu istnienia mikroprzedsiębiorstw w Gdańsku'', Journal of Management and Finance | ||
* Jakubczyk M., Niewada M. (2011), ''Elementy oceny organizacji i wyników badań klinicznych'', Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa | * Jakubczyk M., Niewada M. (2011), ''Elementy oceny organizacji i wyników badań klinicznych'', Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa | ||
* Roever L (2015) | * Roever L. (2015), ''Critical appraisal of cohort studies'', Federal University of Uberlandia, Uberlandia | ||
* Zieliński A. (2022), ''[http://www.przeglepidemiol.pzh.gov.pl/media/niezbednik/Badania%20kohortowe.pdf Analityczne badania kohortowe]'' | |||
* Zieliński A. (2022), [http://www.przeglepidemiol.pzh.gov.pl/media/niezbednik/Badania%20kohortowe.pdf | |||
</noautolinks> | </noautolinks> | ||
{{a|Anna Malik}} | {{a|Anna Malik}} | ||
[[Kategoria: | [[Kategoria:Rodzaje badań]] | ||
{{#metamaster:description|Badanie kohortowe - rodzaj badań podłużnych, śledzenie uczestników przez długi czas, badanie wpływu czynników ryzyka na zdrowie i przyczyn zachorowań.}} | {{#metamaster:description|Badanie kohortowe - rodzaj badań podłużnych, śledzenie uczestników przez długi czas, badanie wpływu czynników ryzyka na zdrowie i przyczyn zachorowań.}} | ||
Aktualna wersja na dzień 23:24, 11 sty 2024
Badanie kohortowe jest rodzajem badań podłużnych - podejściem polegającym na śledzeniu losów uczestników badania przez określony czas (często wiele lat). W badaniach kohortowych rekrutuje się i śledzi uczestników, którzy mają wspólne cechy, takie jak określony zawód lub podobieństwa demograficzne (J. Armau, R. Bono 2008, s. 32-33).
W okresie obserwacji część kohorty narażona jest na określony czynnik ryzyka lub cechę; mierząc wyniki zaebrane w określonym czasie, można zbadać wpływ tej zmiennej (G. Colditz, S. Philpott, S. Hankinson 2016, s. 106). Badania kohortowe mają zatem szczególną wartość w epidemiologii, ponieważ pomagają zrozumieć jakie czynniki zwiększają lub zmniejszają prawdopodobieństwo zachorowania. Zazwyczaj w badaniach kohortowych stosuje się podejście czysto obserwacyjne (J. Armau, R. Bono 2008, s. 34).
TL;DR
Badania kohortowe to długotrwałe badania, które śledzą losy grupy osób przez określony czas. Mają one zastosowanie w różnych dziedzinach, takich jak medycyna i socjologia. Badania te pozwalają na zrozumienie czynników ryzyka chorób i są podstawą dla wytycznych dotyczących zapobiegania chorobom. Mają one swoje mocne strony, takie jak ustalanie związku przyczynowo-skutkowego, ale także słabe strony, takie jak trudności w gromadzeniu danych i analizie. Ocena krytyczna jest niezbędna do określenia wiarygodności wyników badania.
Rodzaje badań kohortowych
Rozróżnia się badania kohortowe z zastosowaniem kohort demograficznych i historycznych (G. Colditz, S. Philpott, S. Hankinson 2016):
- kohorta demograficzna - badanie grup tożsamych pod pewnymi względami (np. wiek, płeć),
- kohorta historyczna - obserwacja grup już badanych w przeszłości w celu zbadania obecnych i przyszłych wyników.
Zastosowanie badań kohortowych
Badania kohortowe mają zastosowanie w demografii, socjologii i medycynie, w której stanowią podstawę badań epidemiologicznych, pozwalając na poznanie czynników ryzyka chorób na podstawie wyników badań tysięcy uczestników prowadzonych przez wiele lat. Wytyczne dotyczące zapobiegania chorobom, stosowane przez pielęgniarki i innych pracowników służby zdrowia na całym świecie, opierają się na dowodach pochodzących z głośnych badań, takich jak British Doctors Study, Framingham Heart Study i Nurses' Health Study (G. Colditz, S. Philpott, S. Hankinson 2016).
Badania kohortowe oferują jednak możliwości wykraczające poza epidemiologię: w badaniach nad pielęgniarstwem podejście to jest przydatne do badania takich obszarów, jak czynniki wpływające na postępy studentów w programie studiów lub postępy pielęgniarek w karierze zawodowej (J. Armau, R. Bono 2008, s. 38). Takie podejście do badań niesie ze sobą pewne istotne wyzwania - często związane z ich wielkością, złożonością i długotrwałością. Jednak przy starannym planowaniu i realizacji badania kohortowe mogą wnieść cenny wkład w rozwój opieki zdrowotnej opartej na dowodach naukowych (M. Jakubczyk, M. Niewada 2011).
Mocne i słabe strony badań kohortowych
Badania kohortowe są skuteczną i solidną metodą ustalania związku przyczynowo - skutkowego. Ponieważ są one zwykle duże, badacze są w stanie wyciągnąć pewne wnioski dotyczące związku między czynnikami ryzyka a chorobą. W wielu przypadkach, ponieważ uczestnicy są często wolni od choroby w momencie rozpoczęcia badania, badania kohortowe są szczególnie przydatne w określaniu okresów, w których pewne zachowania mogą przyczyniać się do rozwoju choroby (J. Armau, R. Bono 2008).
Charakter badań kohortowych może jednak stwarzać pewne problemy. Gromadzenie prospektywnych danych dotyczących tysięcy uczestników przez wiele lat (a czasem dziesięcioleci) jest skomplikowane, czasochłonne i kosztowne. Uczestnicy mogą zrezygnować z udziału w badaniu, co zwiększa ryzyko błędu systematycznego; możliwe jest również, że zachowanie uczestników może ulec zmianie, ponieważ są oni świadomi, że należą do kohorty objętej badaniem (L. Roever 2015).
Analiza danych z tych zakrojonych na szeroką skalę badań jest również skomplikowana, a duża liczba zmiennych zakłócających utrudnia powiązanie przyczyny ze skutkiem. Tam, gdzie badania kohortowe odnoszą się do określonej interwencji, brak randomizacji do różnych ramion badania sprawia, że podejście to jest mniej solidne niż randomizowane badania kontrolowane.
Jednym ze sposobów na zmniejszenie czasochłonności badania kohortowego jest przeprowadzenie go retrospektywnie. Jest to podejście bardziej pragmatyczne, ponieważ można je przeprowadzić szybciej, korzystając z danych historycznych. Jednak takie retrospektywne podejście zwiększa ryzyko błędu w doborze próby kohorty, co wiąże się z większym prawdopodobieństwem braku danych. Retrospektywne badania kohortowe są również osłabione przez fakt, że dostępne pola danych nie zostały zaprojektowane z myślą o badaniu - zamiast tego badacz musi po prostu wykorzystać wszystkie dostępne dane, co może obniżyć jakość badania (L. Roever 2015).
Wyniki badań kohortowych
Krytyczna ocena każdego badania kohortowego jest niezbędna do określenia mocnych i słabych stron badania oraz do ustalenia przydatności i wiarygodności wyników badania. Elementy oceny krytycznej w odniesieniu do badań kohortowych obejmują ocenę projektu badania w odniesieniu do pytania badawczego, ocenę metodologii, przydatności zastosowanych metod statystycznych, konfliktu interesów oraz przydatności badania dla praktyki.
| Badanie kohortowe — artykuły polecane |
| Eksperyment — Odorymetria — Kwantyfikacja — Ekstrapolacja — Badanie panelowe — Próba — Metoda badawcza — Błąd względny — Psychologia społeczna |
Bibliografia
- Armau J., Bono R. (2008), Badania podłużne powtarzanych pomiarów. Modele projektowe i analityczne, Psychology Writings
- Colditz G., Philpott S., Hankinson S. (2016), The impact of the nurses' health study on population health: prevention, translation, and control, American Journal of Public Health, Washington
- Jackowska B. (2015), Analiza kohortowa czasu istnienia mikroprzedsiębiorstw w Gdańsku, Journal of Management and Finance
- Jakubczyk M., Niewada M. (2011), Elementy oceny organizacji i wyników badań klinicznych, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa
- Roever L. (2015), Critical appraisal of cohort studies, Federal University of Uberlandia, Uberlandia
- Zieliński A. (2022), Analityczne badania kohortowe
Autor: Anna Malik
