Zwalnianie pracowników

Z Encyklopedia Zarządzania

Zwalnianie pracowników — proces polegający na rozwiązaniu współpracy między pracownikiem a pracodawcą.

We współczesnym świecie biznesu, w którym firmy muszą nieustannie ewoluować, aby radzić sobie z kryzysami gospodarczymi, innowacjami technologicznymi i zwiększoną konkurencją, bezpieczeństwo pracy nie jest gwarantem, a zwolnienia są niestety coraz powszechniejsze. Nieostrożne prowadzenie tego procesu może mieć poważne konsekwencje zarówno dla pracodawcy, jak i pracownika takie jak pogorszenie atmosfery i stosunków pracy w firmie oraz depresję ze strony osoby, która została zwolniona[1].

Przygotowanie do zwolnienia

Rolą menadżera jest przygotowanie pracowników poprzez poinformowanie ich z wyprzedzeniem, gdy na horyzoncie pojawią się możliwe zwolnienia.

  • Jeśli zwolnienia są spowodowane przyczynami ekonomicznymi, warto zorganizować spotkanie informacyjne na temat aktualnej sytuacji firmy, aby uświadomić pracownikom ryzyko. Należy jednak unikać tworzenia atmosfery strachu w firmie, ponieważ spowoduje to napięcia i rywalizację w zespołach. Należy zachować szczerość wobec pracowników, pokazując i wyjaśniając im, że kierownictwo zrobi wszystko, co w swojej mocy, aby utrzymać pracę. Spotkania te powinny również zachęcić ich do podjęcia działań i dołożenia wszelkich starań, aby spróbować poprawić sytuację.
  • Jeśli zwolnienie nastąpiło z powodów osobistych, warto skorzystać z sesji informacji zwrotnych lub oceny wydajności, aby ostrzec pracownika, że nie zapewnia on oczekiwanych rezultatów lub że kierownictwo jest niezadowolone z pracy pracownika. To spotkanie uświadomi problem i da szansę na naprawienie sytuacji oraz utrzymanie pracy. Jeśli po tym ostrzeżeniu sytuacja się nie poprawi, pracownicy będą już wiedzieć, czego się spodziewać[2].

Radzenie sobie ze zwolnieniem

Problem: Jako pracodawca, jak można zwolnić pracownika z szacunkiem i bez łamania prawa pracy? Jako pracownik, jak można zaakceptować i poradzić sobie ze zwolnieniem?

Zastosowania: Kiedy zarówno kierownik, jak i pracownik są w stanie zareagować konstruktywnie, będą mogli zakończyć swoją relację na najlepszych możliwych warunkach.

Kontekst zawodowy: zarządzanie, zarządzanie zasobami ludzkimi, zarządzanie konfliktami, relacje zawodowe.

Często zadawane pytania[3]:

  1. Kiedy mam powiedzieć pracownikowi, że planuję go zwolnić?
  2. Jakie kroki powinienem wykonać zwalniając pracownika?
  3. Jaki ton powinienem przyjąć, aby kogoś uprzejmie odprawić?
  4. Co tak naprawdę tracimy, gdy zostajemy zwolnieni?
  5. Jak mogę się podnieść na duchu i zmienić swoje zwolnienie w nowy początek?
  6. Jak powinienem zareagować na niesłuszne zwolnienie?
  7. Jak mam porozmawiać o moim zwolnieniu podczas rozmowy kwalifikacyjnej?

Jakie są prawne konsekwencje zwolnień?

Zwolnienia mogą mieć miejsce w każdej organizacji i w każdej branży. Jednak przepisy dotyczące zwolnień różnią się znacznie na arenie międzynarodowej. Przepisy i zasady firmy dotyczące zwolnień są złożone. Różne formy statusu pracownika – takie jak zwolniony kontra niezwolniony lub związek kontra brak związku – zwiększają tę złożoność. Ogólna świadomość tych implikacji może pomóc we właściwym procesie zwalniania pracowników.

Kierownictwo powinno zawsze dokładnie przestrzegać zasad swojej firmy dotyczących zwolnień i zasięgać porady prawnej od wewnętrznego lub zewnętrznego radcy prawnego. Niedbałe postępowanie w sprawie zwolnienia może skutkować pozwem o bezprawne zwolnienie z pracy, więc należy pozwolić, aby dział prawny firmy poprowadził kierownika przez każdy etap[4].

Możliwe przyczyny zwolnienia

Pracownik zobligowany jest do przestrzegania wyznaczonych przez firmę zasad jak również przyjętych norm społecznych. W momencie kiedy pracownik nie przestrzega regulaminu przedsiębiorstwa, ponosi odpowiednie konsekwencje.

Najczęstsze powody zwolnienia pracownika to[5]:

  1. zwolnienie z pracy za wykroczenie: nieobecność i spanie w pracy,
  2. zwolnienie za wykroczenie: niesubordynacja,
  3. zwolnienie z pracy za wykroczenie: molestowanie seksualne,
  4. zakończenie okresu próbnego,
  5. słaba wydajność,
  6. redukcja działu,
  7. ograniczenie liczby pracowników,
  8. zwolnienie za porozumieniem stron.

Przypisy

  1. (50Minutes.com, 2017, s. 2-20)
  2. (50Minutes.com, 2017, s. 2-20)
  3. (50Minutes.com, 2017, s. 2-20)
  4. (Harvard Business School Press, Harvard Business School Publishing Corporation, 2007, s. 9)
  5. (Teng L. S., Dar O. L., 2018, s. 2-89)

Bibliografia