Luka deflacyjna
Luka deflacyjna - "powstaje w gospodarce w skutek braku równowagi na rynku. Może występować wtedy, gdy zagregowana podaż jest większa od zagregowanego popytu. Luką deflacyjną nazywamy sytuację, w której suma wydatków na dobra i usługi jest niższa od dochodu narodowego. Daje więc ona początek procesom dostosowawczym, opartym na obniżce ogólnego poziomu cen, z którą związane jest zmniejszenie podaży oraz wzrost popytu, doprowadzając tym samym do stanu równowagi na rynku. Zbyt duża luka deflacyjna skutkuje nasileniem się tendencji deflacyjnych. Luka deflacyjna występuje w gospodarce rynkowej, w przeciwieństwie do gospodarek planowanych" (Luka deflacyjna 2022).
"Luka deflacyjna jest stanem braku równowagi rynkowej, który wyrażony jest poprzez istnienie nadwyżki globalnej podaży nad globalnym popytem. Sytuacja ta powoduje, iż w gospodarce występuje niedobór globalnego popytu. W gospodarce wolnorynkowej pojawienie się luki deflacyjnej wywołuje proces dostosowawczy, który przejawia się obniżką cen. W wyniku tego rośnie popyt, obniża się podaż, a rynek wraca do stanu równowagi rynkowej" (Begg, Dornbush, Fisher 2007, s. 278).
"Luka deflacyjna to sytuacja, w której suma wydatków na dobra i usługi wytwarzane w kraju jest niższa od dochodu narodowego (dopływy niższe od odpływów), w sytuacji gdy dochód narodowy zapewnia pełne zatrudnienie. Jeżeli dochód narodowy w punkcie równowagi znajduje się poniżej poziomu zapewniającego pełne zatrudnienie, wystąpi niepełne wykorzystanie zdolności produkcyjnych w gospodarce, a tym samym pojawi się bezrobocie wynikające z niedostatku popytu. Zjawisko to jest nazywane luką deflacyjną" (Sloman 2001, s. 321).
Przyczyny powstawania luki deflacyjnej
Luka deflacyjna może być powodowana przez następujące czynniki (Barczyk 2014, s. 110):
- przewidywana obniżka rentowności kapitału
- spadek krańcowej skłonności do konsumpcji
- wzrost stopy procentowej.
Luka deflacyjna powstaje wówczas, gdy globalna suma cen środków spożycia jest na wyższym poziomie niż fundusz płac oraz dochód indywidualnych producentów, a podaż w finansowym ujęciu jest wyższa od efektywnego popytu. Korygowanie zjawiska deflacji może następować w każdej gospodarce społecznej przy pomocy wzrostu zatrudnienia, które podnosi dochody (Zajda 1959, s. 191).
Bibliografia
- Barczyk R. (2014), "Pieniądz w modelach cykli koniunkturalnych", Prace i Materiały Instytutu Rozwoju Gospodarczego SGH, nr. 94.
- Barczyk R., Kowalczyk Z. (1990), "Inflacja jako narzędzie regulacji współczesnej gospodarki rynkowej", Ruch prawniczy, ekonomiczny i socjologiczny, nr. 3-4.
- Begg D., Dornbush R., Fisher S. (2007), Makroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
- Glinka K. (2007), "Wpływ deflacji i pułapki płynności na skuteczność polityki pieniężnej", Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, nr. 758.
- Luka deflacyjna (2022), Finweb.
- Sloman J. (2001), Podstawy ekonomii, PWE, Warszawa.
- Zajda J. (1959), "Równowaga finansowa gospodarki społecznej", Ruch prawniczy, ekonomiczny i socjologiczny, nr. 2.
Autor: Patryk Kozioł
