Model PERFORM

Zespół

Zespół [[1]] definiowany jest jako dwie lub więcej osób, jednak ich liczba powinna mieć taką liczbę osób, która nie utrudnia możliwości bezpośredniego kontaktu. Główną cechą zespołu jest posiadanie interakcji przez dłuższy okres, a członkowie zespołu posiadają chęć współdziałania i poczucie przynależności do zespołu (J.D. Antoszkiewicz, 1997, s. 198). Zespół musi posiadać wspólny cel, który jest jasno określony i odpowiednio rozumiany przez wszystkich jego członków oraz być odpowiedzialnym za osiągane wyniki (K. Blanchard i in., 2007, s. 144).

Model PERFORM

Efektywność zespołu bezpośrednio wynika z konkretnych cech posiadanych przez ich członków. Model PERFORM opisuje siedem głównych elementów najbardziej efektywnych zespołów. Akronim nazwy modelu odnosi się do nazw poszczególnych elementów (K. Blanchard i in., 2007, s. 145 – 146):

• Purpose and values (cel i wartości) – członkowie zespołu powinni mieć jeden wspólny cel oraz system wartości. Zazwyczaj efektywnie pracującemu zespołowi przyświeca wizja, która jest interesująca i ważna dla wszystkich. Odpowiedni cel i wartości są pomocne podczas ustalania zamierzeń, ustalania ról w zespole oraz tworzenia strategii. Cel i wartości są spoiwem dla zespołu i umożliwiają zwiększanie efektywności pracy.
• Empowerment – wydajny zespół cechuje się utwierdzeniem jego członków w tym, że wszelkie napotkane przeciwności i przeszkody są możliwe do ich pokonania. Pracownicy z chęcią dzielą się posiadaną przez nich wiedzą i informacjami oraz pomagają sobie wzajemnie. Wykonywanie obowiązków bezproblemowo powinno być oparte na prawidłowych procedurach, normach i zasadach w organizacji oraz dostępem do informacji. Pracownicy posiadają odpowiednie umiejętności lub możliwość do ich zdobycia, a ich rozwój jest ważny dla kadry zarządzającej. Ich działania i decyzje mogą odbywać się swobodnie w ramach dokładnie określonych granic. Dzięki wysokiej autonomii w działaniu posiadają odczucie zarówno indywidualnego jak i zbiorczego potencjału zespołu.
• Relationships and communication (relacje i komunikacja)– otwarta komunikacja w zespole sprzyja jego wydajności. Członkowie zespołu potrafią podejmować ryzyko, swobodnie dzielić się swoimi opiniami i odczuciami. Cechuje ich wzajemny szacunek, dbałość o innych oraz umiejętność doceniania pracy swoich współpracowników. Różnorodność zespołu jest traktowana jako jego atut oraz powszechne jest przekonanie, że jest ona źródłem kreatywności. Zespół potrafi również prawidłowo reagować na konflikty, które z tych różnic wynikają, zachowując się przy tym z szacunkiem do innych. W efektywnie działających zespołach bardzo ważnym elementem jest szczere i życzliwe udzielanie wiadomości zwrotnych, które umożliwiają zauważenie mocnych i słabych stron oraz wpływu wywieranego na współpracowników co pomaga w budowaniu zaufania oraz wzajemnej akceptacji. Spójność w zespole powinna być na wysokim poziomie, a relacje szczere i oddane zarówno na płaszczyźnie prywatnej jak i zawodowej.
• Flexibility (elastyczność) – wydajne zespoły cechują się świadomości wzajemnej zależności oraz grupowej odpowiedzialności zarówno za wyniki, ale również za rozwój i przywództwo. Problemem w zespole może być chęć ustalenia jednego lidera, ponieważ przywództwo powinno elastycznie zmieniać się w zależności od danej sytuacji i aktualnych potrzeb. Członkowie zespołu zdają sobie sprawę z możliwości pojawienia się zmian, ale potrafią je zaakceptować i dostosować się od obecnych, dynamicznych warunków środowiska zewnętrznego.
• Optimal productivity (optymalny poziom wydajności) – ilość i jakość pracy wykonywanej przez zespół wyraża optymalny poziom wydajności. Członkowie zespołu wykazują się wysokim poziomem zaangażowania i wspólnie chcą osiągać dobre wyniki. Wydajność pracowników, a także wysoka jakość i standard pracy odgrywają bardzo ważną rolę. Pracownicy zawsze dotrzymują zobowiązań, osiągają wyznaczone cele, a swoją pracę wykonują bardzo rzetelnie. Współpracownicy motywują się nawzajem, a ich celem jest ciągłe ulepszanie wyników ich pracy. Koniecznym jest stworzenie optymalnych systemów podejmowania decyzji oraz rozwiązywania problemów, które będą zwiększać kreatywność oraz partycypację.
• Recognition and appreciation (uznanie i wdzięczność) – dla efektywności zespołów i ich prawidłowego funkcjonowania konieczne jest, aby członkowie tego zespołu otrzymywali systematycznie pozytywne informacje zwrotne, zarówno ze strony osób z nimi współpracującymi, ale również ze strony przełożonych oraz całej organizacji. Odpowiednie wyrażanie wdzięczności oraz uznania jest jednym z bardziej skutecznych narzędzi motywowania członków zespołów oraz poprawy ich wydajności. Taka postawa rozwija odpowiednie postawy, wpływa w sposób pozytywny na samoocenę pracowników oraz daje poczucie spełnienia. Liderzy powinni wyrażać uznanie indywidualnie oraz zespołowo.
• Morale – można uznać, że morale jest pochodną wcześniej wymienionych elementów. Morale zespołu będzie na wysokim poziomie, gdy pozostałe czynniki będą spełnione. Efektywny zespół cechuje się tym, że jego członkowie entuzjastycznie podchodzą do swoich obowiązków, odczuwają dumę ze wspólnie zrealizowanych celów, cieszą się, że mogą być częścią takiego zespołu, cechują się wysokim zaufaniem oraz optymistycznie patrzą w przyszłość. W takich zespołach duch zespołu i poczucie zjednoczenia są mocno odczuwane.