Głosowanie większością kwalifikowaną

Głosowanie większością kwalifikowaną (ang. Qualified Majority Voting - QMV) - głosowanie za projektem, kandydatem, stosując się do zasady większości kwalifikowanej zależnej od rodzaju instytucji; większość określona jest poprzez minimum liczby głosów wyrażonych w postaci liczb ułamkowych lub procentowo . Większość kwalifikowana jest częstą procedurą głosowania stosowaną w wielu krajach na całym świecie, zaliczając Rzeczpospolitą Polskę i organ Rady Unii Europejskiej .

Rodzaje większości

Po zakończeniu głosowania, wynik sprawy rozpatrywany jest w zależności od rodzaju stosowanej większości. Do najczęstszych form głosowania zalicza się trzy poniższe większości :

• większość względna (zwykła) – ilość głosów ,,za" musi przewyższać ilość głosów ,,przeciw" a wstrzymujący się od głosu nie wliczają się do wyniku,
• większość bezwzględna (absolutna) – ilość głosów ,,za" musi przewyższać ilość wszystkich przystępujących do głosowania wliczając wstrzymujących się od głosowania,
• większość kwalifikowana – ilość głosów wymagana do przegłosowania sprawy musi być większa od połowy głosujących a jej wartość określona jest najczęściej ułamkowo np. 2/3, 3/5, 3/4. Do większości kwalifkowanej zalicza się również jednomyślność, czyli sytuację w której wymagane jest opowiedzenie się wszystkich głosujących ,,za".

Większość kwalifikowana w RP

Głosowanie większością kwalifikowaną w RP ma swoje zastosowanie przy szczególnie ważnych decyzjach i dotyczy następujących jednostek :

• Sejmu

Dla uzyskania większości kwalifikowanej w Sejmie występują 4 warianty wartości:

1. 2/3 głosów, przy obeności minimum połowy ustawowej liczy posłów - np. wyrażenie zgody na ratyfikację umów międzynarodowych,
2. 2/3 głosów ustawowej liczby posłów - np. skrócenie trwania kadencji Sejmu,
3. 3/5 głosów, przy obeności minimum połowy ustawowej liczy posłów - np. w celu ponownego uchwalenia ustawy po rozpatrzeniu,
4. 3/5 głosów ustawowej liczby posłów - np. pociągnięcie do odpowiedzialności członka Rady Ministrów w przypadku naruszenia przez niego Konstytucji, ustaw lub popełnienia przestępstwa.

• Senatu

W Senacie występuje jedynie wartość 2/3 głosów, np. w przypadku skrócenia trwania kadencji Senatu.

• Zgromadzenia Narodowego

Dla jednostki Zgromadzenia narodowego występuje jedynie wartość 2/3 głosów np. w przypadku wystąpienia trwałej niezdolności sprawowania roli Prezydenta ze względu na stan zdrowia.

Istotne dla wyrażenia wielkości kwalifikowanej jest pojęcie kworum, czyli minimalna liczba członków jednostki wymagana do prowadzenia obrad i uznania ważności wyniku głosowania . W Polsce wynosi ona połowę ustawowej liczby członków organu.

Większość kwalifikowana w Radzie UE

Każdemu Państwu Członkowskiemu przyznana jest odpowiednia ilość głosów, uzależniona od wielkości populacji w tym kraju. Obecnie większość kwalifikowana w Radzie Unii Europejskiej wynosi 255 głosów z 345 możliwych, co daje 73,9% <ref> M. Witkowska (2008), s. 162 <ref>. Do przeforsowania wniosku konieczne są jeszcze dwa równoważne warunki - musi być on poparty przez większość Krajów Członkowskich (lub przez większość 2/3 Krajów Członkowskich, jeśli wnioskodawcą nie jest Komisja Europejska), oraz kraje popierające wniosek muszą reprezentować minimum 62% populacji Unii Europejskiej <ref> J. Galster i in. 1995, s. 16 <ref>.

Zgodnie z art. 23 p. 2 Traktatu Nicejskiego QMV stosowane jest, gdy Rada Unii Europejskiej podejmuje wspólne decyzje i strategie dla wszystkich Krajów Członkowskich, podejmuje decyzję, która jest wykonaniem wspólnego działania, lub mianuje specjalnego przedstawiciela zgodnie z art. 18. Obecnie Polska posiada w Radzie Unii Europejskiej 27 głosów (tyle samo co Hiszpania, o dwa głosy mniej niż Niemcy, Francja, Wielka Brytania i Włochy).

Bibliografia

• Bisztyga A., Zientarski P. (2014), Kierunki zmian pozycji ustrojowej i funkcji Senatu RP, Kancelaria Senatu, Warszawa, s. 58
• Biuro Analiz i Dokumentacji (2016), Głosowania w Senacie, Opracowania Tematyczne, Warszawa, s. 3
• Galster J., Mik C. (1995), Podstawy europejskiego prawa wspólnotowego. Zarys wykładu, Comer, Toruń, s. 16
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (1997), Dz.U. nr 78 poz. 489, s. 18-35
• Przyborowska - Klimczak A., Skrzydło - Tefelska E. (1996), Dokumenty Wspólnot Europejskich, Morpol, Lublin, s. 32
• Rulka M. (red.) (2019), Większości konstytucyjne - wybrane problemy, Przegląd Sejmowy , nr 6, s. 102
• Rybicki Z. (1980), Mała Encyklopedia Prawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe Stan, Warszawa, s. 819
• Witkowska M. (2008), Zasady funkcjonowania Unii Europejskiej, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa, s. 162

Autor: Mariola Karasińska, Piotr Urbański

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.