Wartość odtworzeniowa

Wartość odtworzeniowa - metoda określania kwoty, jaką firma ubezpieczeniowa wypłaci ubezpieczonemu w przypadku kradzieży lub zniszczenia jego mienia. Jest ona równa kosztom odtworzenia mienia. Termin wartość odtworzeniowa (inaczej koszt odtworzeniowy) odnosi się więc do kwoty, jaką jednostka musiałaby zapłacić, aby zastąpić składnik aktywów w chwili obecnej, zgodnie z jego aktualną wartością.

W branży ubezpieczeniowej "koszt odtworzenia" lub "wartość odtworzeniowa" jest jedną z kilku metod określania wartości ubezpieczonego przedmiotu. Koszt odtworzenia to rzeczywisty koszt zastąpienia przedmiotu lub konstrukcji w stanie sprzed szkody. Może to nie być wartość rynkowa przedmiotu i zazwyczaj różni się od wypłaty rzeczywistej wartości gotówkowej, która uwzględnia odpisy amortyzacyjne (E. Nowak, 2003).

TL;DR

Wartość odtworzeniowa to metoda określania kwoty, jaką firma ubezpieczeniowa wypłaci ubezpieczonemu w przypadku kradzieży lub zniszczenia mienia. Jest to równowartość kosztów odtworzenia mienia. Wartość odtworzeniowa różni się od rzeczywistej wartości gotówkowej, która uwzględnia amortyzację. Ubezpieczenie od kosztów odtworzenia zapewnia, że posiadacz polisy nie będzie musiał dodatkowo wydawać pieniędzy na zastąpienie skradzionego mienia. Wartość odtworzeniowa może być używana do wyboru odpowiedniego limitu polisy, określenia wartości nieruchomości przy składaniu roszczeń i porównywania ofert różnych firm ubezpieczeniowych. Przy ustalaniu wartości odtworzeniowej należy uwzględnić koszty amortyzacji. Budżetowanie kosztów odtworzenia jest ważne dla planowania przyszłych zakupów aktywów i generowania odpowiednich wpływów pieniężnych.

Polisy i ubezpieczenia

W przypadku polis ubezpieczeniowych dotyczących ubezpieczenia majątkowego powszechne jest zastrzeżenie umowne, że utracony składnik majątku musi zostać faktycznie naprawiony lub wymieniony, zanim możliwe będzie wypłacenie odszkodowania z tytułu kosztów odtworzenia. Zapobiega to nadubezpieczeniu, które przyczynia się do podpaleń i oszustw ubezpieczeniowych. Polisy oparte na koszcie odtworzenia pojawiły się w połowie XX wieku; wcześniej obawy o nadubezpieczenie ograniczały ich dostępność.

Jeśli ubezpieczyciele uczciwie określają koszt odtworzenia, jest to rozwiązanie korzystne zarówno dla ubezpieczycieli, jak i dla klientów. Jeżeli jednak przewoźnik (i być może jego zewnętrzny ekspert) określi koszt odtworzenia na poziomie wyższym niż rzeczywisty koszt odtworzenia, klient prawdopodobnie zapłaci za ubezpieczenie więcej, niż jest to konieczne. W zakresie, w jakim przewoźnik świadomie lub beztrosko sprzedaje nadmierne (tj. niepotrzebne) ubezpieczenie, taka praktyka może stanowić oszustwo konsumenckie (E. Nowak, 2003).

Ubezpieczenie od kosztów odtworzenia

Ubezpieczenie od kosztów odtworzenia ma na celu zapewnienie, że posiadacz polisy nie będzie musiał wydać więcej pieniędzy, aby uzyskać podobny nowy przedmiot, oraz że firma ubezpieczeniowa nie zapłaci za wartości niematerialne i prawne (R. Borowiecki, 1992). Na przykład: gdy telewizor jest objęty polisą od wartości odtworzeniowej, o wysokości odszkodowania za ten przedmiot decyduje koszt podobnego telewizora, który można kupić dzisiaj (A. Jaki, 2007). Ten rodzaj polisy jest droższy niż polisa od rzeczywistej wartości gotówkowej, w przypadku której posiadacz polisy nie otrzyma odszkodowania za spadek wartości zniszczonego przedmiotu. Na całkowitą kwotę wypłacaną przez firmę ubezpieczeniową w związku z roszczeniem mogą składać się również inne czynniki, takie jak koasekuracja czy udziały własne. Jednym z orędowników metody kosztów odtworzenia był holenderski profesor ekonomii biznesu Théodore Limperg (B. Osiadło, 2020).

Różnica między się wartością odtworzeniową i rzeczywistą wartością gotówkową

Rzeczywista wartość gotówkowa to inna metoda wyceny mienia dla celów ubezpieczeniowych. Jest ona równa wartości odtworzeniowej pomniejszonej o amortyzację. Ponieważ metoda rzeczywistej wartości gotówkowej powoduje, że firma ubezpieczeniowa płaci mniej za zniszczone mienie, pobiera niższe opłaty za tę ochronę. Ubezpieczenie mienia komercyjnego oparte na wartości odtworzeniowej generuje wyższe kwoty odszkodowań, dlatego ubezpieczyciele pobierają za nie wyższe opłaty (B. Osiadło, 2020).

Działanie ubezpieczenia majątkowego na koszt odtworzenia

Po włamania do biura i kradzieży jednego z komputerów polisa ubezpieczenia mienia od wartości odtworzeniowej zapewnia środki na zakup nowego komputera, podobnego do tego, który został skradziony.

Natomiast w przypadku polisy o rzeczywistej wartości gotówkowej ubezpieczyciel ustala, o ile zmniejszyła się wartość komputera po jego zakupie. Następnie odejmuje tę kwotę od wartości odtworzeniowej komputera, aby określić jego aktualny koszt. Jeżeli komputer ma kilka lat, rzeczywista wartość gotówkowa może być znacznie niższa od kwoty, zapłaconej za komputer (B. Osiadło, 2020).

Sposób ustalania wartości odtworzeniowej nieruchomości

W przypadku mniejszych przedmiotów należy sprawdzić standardowe źródła, aby ustalić, ile kosztowałaby ich wymiana. Na przykład w przypadku sprzętu biurowego należy sprawdzić ceny w lokalnym lub internetowym sklepie z artykułami biurowymi. Jednak w przypadku dużych przedmiotów, takich jak sklep lub budynek biurowy, należy zasięgnąć porady licencjonowanego agenta ubezpieczeniowego lub wykonawcy budowlanego. Korzystając z oprogramowania komputerowego, można określić przybliżoną szacunkową wartość nieruchomości i mienia konstrukcyjnego.

Można wykorzystać tę szacunkową wartość odtworzeniową do (R. Cymerman i inni, 2003):

• Wybrania odpowiednich limitów polisy przy zakupie ubezpieczenia majątkowego
• Przypisania właściwej wartości nieruchomości przy składaniu dowodu szkody
• Porównania oferty od najlepszych firm ubezpieczeniowych

W ramach procesu określania, jaki składnik majątku wymaga wymiany i jaka jest jego wartość, firmy stosują proces zwany wartością bieżącą netto. Aby podjąć decyzję o zakupie drogiego składnika majątku, firmy najpierw ustalają stopę dyskontową, która jest założeniem dotyczącym minimalnej stopy zwrotu z każdej inwestycji firmy. Następnie przedsiębiorstwo rozważa wypływy środków pieniężnych z tytułu zakupu oraz wpływy środków pieniężnych wynikające ze zwiększonej produktywności wynikającej z użytkowania nowego, bardziej wydajnego składnika aktywów. Wpływy i wypływy pieniężne są korygowane do wartości bieżącej za pomocą stopy dyskontowej, a jeśli suma netto wszystkich wartości bieżących jest dodatnia, przedsiębiorstwo dokonuje zakupu. Koszt wymiany składnika aktywów może się zmieniać w zależności od zmian jego wartości rynkowej oraz innych kosztów niezbędnych do przygotowania składnika aktywów do użytkowania (R. Cymerman i inni, 2003).

Szczególne uwarunkowania

Przy obliczaniu kosztu odtworzenia składnika aktywów firma musi uwzględnić koszty amortyzacji. Firma kapitalizuje zakup składnika aktywów poprzez zaksięgowanie kosztu nowego składnika aktywów na koncie aktywów, a następnie amortyzuje to konto przez okres użytkowania składnika aktywów. Amortyzacja odpowiada przychodom uzyskiwanym z tytułu użytkowania danego składnika aktywów oraz kosztom użytkowania tego składnika w czasie. Koszt składnika aktywów obejmuje wszystkie koszty związane z przygotowaniem składnika aktywów do użytkowania, takie jak koszty ubezpieczenia i koszty ustawienia (R. Borowiecki, 1992). Niektóre składniki aktywów są amortyzowane metodą liniową, co oznacza, że koszt składnika aktywów jest dzielony przez okres użytkowania w celu ustalenia rocznej kwoty amortyzacji. Inne aktywa są amortyzowane w trybie przyspieszonym, co oznacza, że w pierwszych latach nalicza się większą amortyzację, a w późniejszych mniejszą. Całkowity koszt amortyzacji wykazany w okresie użytkowania składnika aktywów jest taki sam, niezależnie od stosowanej metody (A. Jaki, 2007).

Budżetowanie kosztów odtworzenia

Biorąc pod uwagę koszty wymiany drogich aktywów, dobrze zarządzane firmy tworzą budżet wydatków kapitałowych, aby zaplanować zarówno przyszłe zakupy aktywów, jak i sposób generowania wpływów pieniężnych w celu opłacenia nowych aktywów. Budżetowanie zakupów aktywów ma zasadnicze znaczenie, ponieważ ich wymiana jest niezbędna do prowadzenia działalności gospodarczej. Na przykład producent planuje w budżecie wymianę sprzętu i maszyn, a sprzedawca detaliczny — modernizację wyglądu każdego sklepu (A. Jaki, 2007).

Wartość odtworzeniowa — artykuły polecane

Koszt ukryty — Przepływy pieniężne — Zysk — Dochodowe metody wyceny przedsiębiorstw — Cykl konwersji gotówki — Amortyzacja — Metoda zdyskontowanych przepływów pieniężnych — Wartość dla akcjonariuszy — Analiza wykorzystania majątku

Bibliografia

• Borowiecki R. (1992), Wycena przedsiębiorstw, metody, procedury, przykłady, Kraków
• Cymerman R., Hopfer A. (2003), System i procedury wyceny nieruchomości, Zielona Góra
• Jaki A. (2007), Wycena i kształtowanie wartości przedsiębiorstwa, Wolters Kluwer, Kraków
• Korenik S., Zakrzewska-Półtorak A. (2021), Nieruchomości i ich wycena, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław
• Matusiak J. (2015), Peryferyjny Kapitalizm Zależny
• Nowak E. (2009), Zaawansowana rachunkowość zarządcza, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Osiadlo B. (2020), Jakie wartości należy przyjmować do ubezpieczenia mienia
• Prędkiewicz K. (2018), Finansowanie innowacji małych i średnich przedsiębiorstw w świetle teorii ograniczeń finansowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław

Autor: Agnieszka Krztoń