Tekst źródłowy strony Do-It-Yourself

{{infobox4
|list1=
<ul>
<li>[[Hand made]]</li>
<li>[[Centrum nauki]]</li>
<li>[[Historia pieniądza]]</li>
<li>[[Marketing mobilny]]</li>
<li>[[Jachting]]</li>
<li>[[Rozszerzona rzeczywistość]]</li>
<li>[[Dzieło sztuki]]</li>
<li>[[Przesyłka kurierska]]</li>
<li>[[Środki masowego przekazu]]</li>
</ul>
}}



'''Do-It-Yourself (DIY)''' to sposób budowania, modyfikowania lub naprawiania przedmiotów lub maszyn bez pomocy ekspertów lub profesjonalistów. W języku polskim odpowiednik DIY to "zrób to sam".

Zdaniem E. Kępy, "kultura DIY jest sposobem nowego ujmowania rękodzieła tradycyjnego i twórczej aktywności osób je wykonujących, często funkcjonujących poza instytucjami, takimi jak muzea czy ośrodki edukacyjne."<ref>Kępa E. (2017).[http://elib.bsu.by/handle/123456789/187991 ''Kultura DIY i tradycyjne rękodzieło''], "Актуальные проблемы дизайна и дизайн-образования" nr.33, s. 147</ref>

Według Katarzyny Orszulak-Dudkowskiej, DIY poza tradycyjnym rzemiosłem i rękodziełem obejmuje również: 
* wykonywanie mebli, 
* pielęgnację ogrodu,
* dekorowanie domu lub mieszkania, 
* samodzielne naprawy samochodów,
* majsterkowanie i naprawianie starych przedmiotów,
* prace rękodzielnicze,
* gotowanie.<ref> Orszulak-Dudkowska K. (2016).[http://dspace.uni.lodz.pl/xmlui/bitstream/handle/11089/25139/Katarzyna_Orszulak_Dudkowska_99_107.pdf?sequence=1&isAllowed=y ''"Zrób to sam/Do it yourself”. Nowe oblicza rzemiosła i rękodzieła w kulturze współczesnej''], "Zeszyty Wiejskie”, t.22</ref>
<google>t</google>

==Historia==

Samodzielne remontowanie, przebudowa oraz dekorowanie wnętrz było znane pod nazwą "do it yourself” już na początku XX w.. Zjawisko to zagościło w świadomości Amerykanów w latach 50. XX w., kiedy samodzielne tworzenie wystroju czy też wykonywanie mebli było postrzegane jako wyraz kreatywności i rozsądku. W latach 70. XX w. zaczęły pojawiać się poradniki "DIY”. "Zrób to sam” stało się częścią filozofii punk i anty-konsumpcjonizmu. Z biegiem czasu "DIY” było coraz częściej łączone z ekologią, zgodnie z zasadą 3R (od ang. reduce, reuse, recycle), w która zachęca aby wykorzystywać już posiadane przedmioty. Obecnie "DIY” jest trendem, który zdobywa coraz większą popularność, za sprawą internetu oraz coraz większej ilości wydawanych poradników.<ref> Orszulak-Dudkowska K. (2016).[http://dspace.uni.lodz.pl/xmlui/bitstream/handle/11089/25139/Katarzyna_Orszulak_Dudkowska_99_107.pdf?sequence=1&isAllowed=y ''"Zrób to sam/Do it yourself”. Nowe oblicza rzemiosła i rękodzieła w kulturze współczesnej''], "Zeszyty Wiejskie”, t.22</ref>

==DIY w Polsce==
W Polsce, "DIY” zostało wymuszone przez niedobór produktów, spowodowany realiami PRL-u. Trudna sytuacja gospodarcza w kraju sprawiła, że ludzie samodzielnie wykonywali całą gamę czynności, od samodzielnego szycia ubrań do napraw samochodów.<ref> Orszulak-Dudkowska K. (2016).[http://dspace.uni.lodz.pl/xmlui/bitstream/handle/11089/25139/Katarzyna_Orszulak_Dudkowska_99_107.pdf?sequence=1&isAllowed=y ''"Zrób to sam/Do it yourself”. Nowe oblicza rzemiosła i rękodzieła w kulturze współczesnej''], "Zeszyty Wiejskie”, t.22</ref>

'''Adam Słodowy''' jest znany z popularnego w czasach PRL programu telewizyjnego "Zrób to sam”, w którym wyjaśniał jak z prostych, łatwych do pozyskania materiałów samodzielnie wykonywać różne przedmioty i urządzenia. [[Program]] miał ponad 500 odcinków i był emitowany do 1983 r.. W latach 70. pisał scenariusze do edukacyjnego serialu animowanego "Pomysłowy Dobromir”, który w czasach niedoboru przyciągał wielu młodych widzów. W swojej karierze wydał także wiele książek poświęconych tematyce majsterkowania.<ref>Ł.K.[http://muzhp.pl/pl/e/1334/urodzil-sie-adam-slodowy ''Urodził się Adam Słodowy''], [[Muzeum]] Historii Polski "Kalendarium historyczne", CC BY 3.0 PL</ref>
* Scenariusze:
**"Pomysłowy Dobromir" - serial animowany emitowany w latach 1973–1975,
**"Pomysłowy Wnuczek" - serial animowany emitowany w latach 1984-1988,
**"Śrubokręt i Śrubka" - film animowany wyprodukowany w 1976 r.
* Książki:
**"Budowa samochodu amatorskiego",
**"Podręcznik kierowcy amatora",
**"To wcale nie jest trudne",
**"Budujemy przyczepki campingowe",
**"Samochód bez tajemnic",
**"Lubię majsterkować",
**"Majsterkowanie dla każdego",
**"Majsterkuję narzędziami EMA-COMBI",
**"Sam obsługuję samochód",
**"Diabły drzemią na ścianach" (zbiór opowiadań).

==Popularne programy i poradniki DIY==
* Przykłady książek i poradników o tematyce DIY
**DaWanda- "DIY. Żyj pięknie!",
**Geier Michael Jay- "Jak naprawić sprzęt elektroniczny. Poradnik dla nieelektronika",
**Gööck Roland- "Zrób to sam",
**Słodowy Adam -"Lubię majsterkować",
**Southern Nik- "Jak nie zabić swoich roślin",
**Szymańska Maria- "DIY. Zrób to sama".
* Przykłady kanałów o tematyce DIY na platformie Youtube
**5-Minute Crafts,
**5 sposobów na,
**Adam Savage’s Tested,
**Draw With Jazza,
**How to,
**I Like To Make Stuff,
**Make:,
**Punished Props Academy.

==DIY w sklepach==
Z powodu coraz większego zainteresowania tematyką DIY, sklepy zajmujące się handlem materiałami budowlanymi coraz częściej sprzedają produkty do majsterkowania oraz dekorowania wnętrz. Niejednokrotnie oferują również doradztwo w tym zakresie. Ilość marketów budowlanych wciąż wzrasta a ich [[asortyment]] poszerza się.
* Przykłady sklepów oferujących artykuły budowlane oraz przeznaczone dla majsterkowiczów:
**Bricomarché,
**Brico Dépôt,
**Castorama,
**Leroy Merlin,
**OBI,
**PSB-Mrówka.

==Bibliografia==
* Kępa E. (2017).[http://elib.bsu.by/handle/123456789/187991 ''Kultura DIY i tradycyjne rękodzieło''], "Актуальные проблемы дизайна и дизайн-образования" nr.33.
* Kowalik H. (2004). [https://www.tygodnikprzeglad.pl/nazywali-go-pan-zrob-sam/ ''Nazywali go Pan Zrób to Sam''], "[[Przegląd]]", nr 07/2004.
* Kuznetsov S.;Paulos E. (2010).[https://dl.acm.org/citation.cfm?id=1868950 ''Rise of the expert amateur: DIY projects, communities, and cultures''], "Proceedings of the 6th Nordic Conference on Human-Computer Interaction: Extending Boundaries", s. 295-304.
*Ł.K.[http://muzhp.pl/pl/e/1334/urodzil-sie-adam-slodowy ''Urodził się Adam Słodowy''], Muzeum Historii Polski "Kalendarium historyczne", CC BY 3.0 PL.
* Orszulak-Dudkowska K. (2016).[http://dspace.uni.lodz.pl/xmlui/bitstream/handle/11089/25139/Katarzyna_Orszulak_Dudkowska_99_107.pdf?sequence=1&isAllowed=y ''"Zrób to sam/Do it yourself”. Nowe oblicza rzemiosła i rękodzieła w kulturze współczesnej''], "Zeszyty Wiejskie”, t.22.
* Watson M.; Shove E. (2008). [https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/1469540507085726 ''Product, Competence, Project and Practice DIY and the dynamics of craft consumption''], "Journal of Consumer Culture", nr 8.

==Przypisy==
<references />

{{a|Klaudia Wiech}}
[[Kategoria:Przedsiębiorczość]]
[[Kategoria:Metody i techniki]]