Boom

Z Encyklopedia Zarządzania

Boom (boom gospodarczy) to okres wysokiej aktywności gospodarczej, optymizmu i stosunkowo niskiego bezrobocia. W okresie boomu gospodarczego ceny rosną szybciej niż zwykle, a ceny dóbr podstawowych rosną szybciej niż ceny dóbr przetworzonych[1]. Boom gospodarczy to okres wyjątkowego wzrostu lub ekspansji gospodarczej. Termin ten zwykle odnosi się do fazy, w której produkcja znacząco wzrasta, co ma pozytywne konsekwencje dla zatrudnienia i dobrobytu.

  1. Cykl boomu opisuje naprzemienne fazy wzrostu i spadku gospodarczego, typowe dla nowoczesnych gospodarek kapitalistycznych.
  2. Cykl ten, po raz pierwszy przewidziany przez Karola Marksa w XIX wieku, jest napędzany w równym stopniu przez psychologię inwestorów i konsumentów, jak i przez podstawy rynku i gospodarki.
  3. Cykl może trwać od kilku miesięcy do kilku lat, przy czym od lat 50. XIX w. jego średnia długość wynosi ok. 5 lat.

Boom w ostatniej dekadzie został wzmocniony przez wyniki przejścia do gospodarki rynkowej, które wiele krajów podjęło w latach 90. ubiegłego wieku, zsynchronizowany wzrost we wszystkich regionach świata oraz bezprecedensowy wzrost handlu międzynarodowego. To ostatnie wynikało w szczególności z silnego popytu w krajach rozwiniętych, napędzanego w dużej mierze przez ekspansję kredytową i niskie koszty produkcji w krajach rozwijających się. Dzięki tym czynnikom kraje rozwijające się, w których model gospodarczy zorientowany jest na eksport, odnotowały szybki wzrost i znacznie zwiększyły dobrobyt[2]. Termin „boom gospodarczy" odnosi się ogólnie do krajów lub regionów, które cieszą się pozytywnymi wynikami ogólnymi. Jest on postrzegany jako faza optymizmu, zaufania i rozwoju. Istnieje kilka warunków, które mogą wywołać boom gospodarczy, takich jak[3]:

  1. zaufanie konsumentów i inwestorów,
  2. postęp technologiczny.

Ogólnie rzecz biorąc, te korzystne okresy przynoszą lepsze warunki życia dla większości populacji. Ponieważ rośnie popyt na większość produktów i usług, powszechnie zwiększa się ilość udzielanych pożyczek i kredytów. Przedsiębiorstwa zwiększają produkcję i zatrudniają dodatkowych pracowników. Rosnący popyt na pracowników zwykle powoduje wzrost płac. Jednak często zdarza się również, że w wyniku większego popytu rośnie inflacja, a mniej zamożne grupy ludności mają trudności ze zdobyciem podstawowych towarów i usług[4]. Przedsiębiorstwa zazwyczaj korzystają z tego rodzaju progresywnych czasów, ponieważ gospodarstwa domowe mają większy dochód do dyspozycji i dlatego są skłonne wydawać na pewne przyjemności, takie jak nowe ubrania czy restauracje. Ogólnie rzecz biorąc, we wszystkich segmentach społeczno-ekonomicznych poprawia się samopoczucie, a ludzie czują się pewniejsi o przyszłość. Niemniej jednak boomy gospodarcze nie trwają zbyt długo. Po nich często następują spadki koniunktury i przedsiębiorcy muszą być świadomi tych cykli gospodarczych. Decydenci powinni wykorzystywać okresy dobrej koniunktury gospodarczej, zwiększając produkcję i oferując bardziej zaawansowane lub innowacyjne produkty. Jednocześnie jednak muszą być przygotowani na zmianę strategii firmy, gdy tylko szczyt wydaje się kończyć[5]. Boom sugeruje, że gospodarka rozwija się w tempie szybszym niż długookresowy trend wzrostu gospodarczego. Potencjalne przyczyny boomów gospodarczych[6]:

  1. Ekspansywna polityka pieniężna. Jeżeli gospodarka rośnie w tempie zbliżonym do długookresowego trendu, a polityka pieniężna zostaje rozluźniona (obniżenie stóp procentowych). Spowoduje to dalszy wzrost popytu w gospodarce. Niższe koszty zaciągania kredytów będą zachęcać do inwestycji i wydatków konsumpcyjnych. Spowoduje to dalszy wzrost zagregowanego popytu. Niższe stopy procentowe sprawią również, że zaciągnięcie kredytu hipotecznego i kupno domu stanie się bardziej atrakcyjne.
  2. Ekspansywna polityka fiskalna. Jeśli gospodarka zbliża się do pełnej wydajności, a rząd obniży podatki - finansując to wyższymi pożyczkami - spowoduje to wzrost wydatków konsumpcyjnych i zagregowanego popytu.
  3. Zaufanie. Jeśli konsumenci i firmy są pewne siebie, to są bardziej skłonne do zaciągania kredytów na sfinansowanie inwestycji i wydatków. Może to spowodować spadek wskaźnika oszczędności i zachęcić do wydawania większej części dochodu.
  4. Rosnące ceny aktywów. Rosnące ceny aktywów, takich jak mieszkania i akcje, wywołują pozytywny efekt bogactwa. Zwiększa to pewność siebie, a także zdolność do ponownego zaciągnięcia kredytu hipotecznego w celu wycofania kapitału. Wyższy wzrost gospodarczy, rosnące ceny i wysokie zaufanie wywołują sprzężenie zwrotne, które wywiera presję na dalszy wzrost cen aktywów. Ten entuzjazm do kupowania aktywów, których wartość rośnie, może być oderwany od ich wyceny. Jest to coś, co ekonomiści określają mianem irracjonalnej przesady.

Boom w przedsiębiorstwie lub branży powoduje wzrost produkcji, liczby miejsc pracy i inwestycji w tej branży. Niektóre wydarzenia mogą prowadzić do ożywienia działalności gospodarczej w skali całego miasta lub kraju, co przekłada się na inwestycje kapitałowe, umowy na transmisje telewizyjne, umowy sponsorskie i turystykę. Na bardziej zagregowanym poziomie boom jest sygnalizowany przez następujące czynniki[7]:

  1. wzrost produkcji i dochodów,
  2. zatrudnienie,
  3. ceny,
  4. zyski,
  5. stopy procentowe.

Cykliczny charakter gospodarki i rynków oznacza, że po okresach wysokiej dynamiki wzrostu gospodarczego następują okresy niskiej dynamiki wzrostu gospodarczego. Pogorszenie koniunktury w konkretnej branży lub sektorze finansowym może doprowadzić do załamania w całym mieście lub stanie, zwłaszcza jeśli region zainwestował zbyt dużo w tę branżę lub sektor. Jeśli boom trwa dłużej niż jest to uzasadnione lub jeśli ceny znacznie przekraczają początkową linię trendu, może dojść do powstania bańki, która może pęknąć, zamieniając boom w późniejszą bańkę. W okresie boomu gospodarczego bank centralny ułatwia uzyskanie kredytu, pożyczając pieniądze na niski procent. Osoby prywatne i firmy mogą wtedy łatwo i tanio pożyczać pieniądze i inwestować je, na przykład, w akcje technologiczne lub domy. Wiele osób osiąga wysokie zyski ze swoich inwestycji, a gospodarka się rozwija[8].

Przypisy

Bibliografia

Autor: Joanna Żak