Absorpcja

Absorpcja - w znaczeniu ogólnym określamy ją jako pochłanianie lub wchłanianie. Termin ten jest używany w wielu dziedzinach nauki. Bardzo często stosowany jest w dziedzinie nauk ścisłych (np. chemii - absorpcja gazów przez inne substancje, w fizyce - absorpcja promieniowania, absorpcja termiczna, absorpcja fal lub energii elektromagnetycznej), pojęcie to stosowane jest również w naukach przyrodniczych (np. geologii - absorpcja gazów przez wody podziemne, w biologii - absorpcja określonych substancji przez tkanki lub organy). Termin ten możemy również spotkać w obszarze nauk społecznych gdzie może ono być różnie interpretowane w zależności od danej konwencji nurtu.

W obszarze nauk dotyczących zarządzania pojęcie to sprowadza się do umiejętności trwałego adaptowania (wprowadzania, przyswojenia, włączania) idei pochodzących z otoczenia - zjawisk lub stanów (np. zmian, procesów, zasobów) - do strategii organizacji, które mają przyczynić się do osiągnięcia celów instytucji. wskutek czego stosuje się je w odniesieniu do różnych kwestii, takich jak:

• absorpcja wiedzy, która określa ewentualne możliwości organizacji związane z rozpoznaniem oraz wprowadzeniem nowych informacji z otoczenia, wykorzystanych później w celach komercyjnych (A. Rogut, B. Piasecki 2007, s. 59)
• absorpcja technologii, przedstawiana jako cały proces rozpoznania, przyjęcia, zaakceptowania, wprowadzenia oraz szerzenia technologii w organizacji, mający na celu realizację planów strategicznych biorąc pod uwagę takie czynniki jak organizacyjne, techniczne oraz środowiskowe (B. Xinhua, Y. Cuiling 2008, s. 338)
• absorpcja innowacji, mówiąca o innowacjach pochodzących z otoczenia powstałych w wyniku ich dyfuzji, które są akceptowane i wykorzystywane przez organizację. Zjawisko to zostało zaprezentowane przez A. Leszczyńską w postaci pięciu faz: (1) świadomość innowacji, (2) zainteresowanie innowacją, (3) analiza możliwości wykorzystania, (4) testowanie, (5) implementacja. (A. Leszczyńska 2011, s. 21)

Warto podkreślić procesowy charakter wyżej wymienionych podejść przebiegający od wiedzy i kształtowania świadomości decydenta dotyczących nowych, zewnętrznych możliwości, przez decyzję o pozyskaniu (wdrożeniu) lub też odrzuceniu, po jej wykorzystanie do osiągnięcia celów organizacji (E.M. Rogers 1962, s. 20)

TL;DR

Absorpcja jest terminem używanym w wielu dziedzinach nauki, w tym w zarządzaniu, gdzie odnosi się do umiejętności adaptowania idei z otoczenia do strategii organizacji. Absorpcja może dotyczyć wiedzy, technologii lub innowacji. Strategia absorpcji wiedzy polega na pozyskiwaniu wiedzy zewnętrznej i może zależeć od wielu czynników zewnętrznych i wewnętrznych. Absorpcja Funduszy Europejskich odnosi się do wchłaniania i wykorzystania funduszy z budżetu UE przez daną kraj członkowski. Polska jest analizowana jako przykład absorpcji funduszy w nowych krajach członkowskich.

Strategia absorpcji wiedzy

cytaty za: Bogusz Mikuła, Organizacje oparte na wiedzy., Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków 2006, ISBN: 8372523029 (266+18) (cytat, s. 141) Strategię absorpcji wiedzy określić można inaczej jako strategię pozyskiwania wiedzy zewnętrznej. Dotyczy ona wiedzy już istniejącej, ale w otoczeniu przedsiębiorstwa. Głównym procesem w ramach tej strategii jest transfer wiedzy z otoczenia do przedsiębiorstwa. Dokonywać się to może różnymi metodami, np. poprzez benchmarking zewnętrzny lub funkcjonalny, udział pracowników w kursach, szkoleniach, konferencjach, przez współpracę z klientami i dostawcami, zakup licencji, Internet, Ekstranet, studia literatury, rotację personelu czy nawet outsourcing.

(cytat, s. 144-145) Wybór strategii wynikać musi także z istniejących uwarunkowań wewnętrznych przedsiębiorstwa i warunków otoczenia. Zasadnicze czynniki warunkujące wybór strategii, które powinny być szczegółowo przeanalizowane z podziałam na czynniki wewnętrzne i otoczenie (...):

• Czynniki zewnętrzne: zidentyfikowane strategie konkurencji, wzajemne powiązania między kluczowymi konkurentami, groźba substytucji, kapitał intelektualny (KI) konkurencji, kompetencje firm konkurujących i potencjalnych wchodzących, poziom stabilności i dojrzałości przemysłu w jakim działa przedsiębiorstwo, poziom i typ wiedzy dominującej (jawnej/ukrytej) u firm partnerskich i dostawców, system zarządzania talentami w otoczeniu, siła nabywcza klientów, sytuacja ekonomiczna w świecie i w obszarze działania, zaawansowanie badań naukowych w zakresie nowych technologii związanych z działalnością przedsiębiorstwa, poziom imitowalności wiedzy ugruntowanej w produktach i działaniach konkurencji, sposób ochrony wiedzy przed konkurencją, inne.
• Czynniki wewnętrzne: misja i strategia przedsiębiorstwa, zasób kompetencji organizacji, poziomy posiadanych zasobów wiedzy jawnej i ukrytej, różnice w stopniu wykorzystania wiedzy jawnej i ukrytej do rozwiązywania problemów, pozycja rynkowa przedsiębiorstwa, poziom standaryzacji/uklientowienia produktu, poziom innowacyjności produktu, dotychczasowe doświadczenie w zarządzaniu wiedzą(ZW), komunikacją wewnętrzną i informacjami, umiejętności w zakresie prowadzenia procesów uczenia się organizacji, posiadane możliwości finansowe IT, umiejętności wykorzystania IT, system zarządzania talentami, poziom kompetencji pracowników, posiadany kapitał relacyjny (luki relacji), typ klimatu organizacyjnego, kultura organizacyjna, inne.

Absorpcja Funduszy Europejskich

W tym kontekście termin absorpcja odnosi się do wchłaniania i wykorzystania przez dany Kraj Członkowski funduszy płynących z budżetu Unii Europejskiej.

W przypadku Polski - zwłaszcza chodzi o środki związane z polityką regionalną i spójności. Badanie absorpcyjności danego beneficjenta Unii Europejskiej z jednej strony dotyczy mierzenia wielkości środków finansowych i innych form pomocy przyjmowanych przez państwo członkowskie, niemniej ważnym elementem jest jednak ocena poziomu wykorzystania tych środków, ich wpływu na życie codzienne obywateli państwa.

Polska jest obecnie krajem, na przykładzie którego badana jest absorpcja funduszy nowych Państw Członkowskich. W przypadku niskiej absorpcji środków płynących z funduszy Unii Europejskiej, bądź też braku przełożenia inwestycji na poprawę kondycji gospodarki i poziomu życia obywateli, może nastąpić zmiana w polityce regionalnej i spójności po roku 2013.

Absorpcja — artykuły polecane

Pomiar innowacji — Kategoryzacja czynników ryzyka — Otwarte innowacje — Badania i rozwój — Źródła informacji — Innowacja — Podręcznik Oslo — Restrukturyzacja — VUCA

Bibliografia

• Herbst M. (2009) Tworzenie i absorpcja kapitału ludzkiego przez miasta akademickie w Polsce, Studia Regionalne i Lokalne, nr 4(38)/2009
• Jelonek D. (2016) Zdolność absorpcji wiedzy a innowacyjność małych i średnich przedsiębiorstw, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, nr 281, 2016
• Johnston S. (1997), Fundusze Strukturalne Unii Europejskiej. Wprowadzenie, Polska Agencja Rozwoju Regionalnego, Warszawa
• Kozak M., Kukliński A., Szlachta J. (red.) (1997), Polityka rozwoju regionalnego - innowacje i restrukturyzacja, Polska Agencja Rozwoju Regionalnego, Uniwersytet Warszawski, Centralny Urząd Planowania, Warszawa
• Leszczyńska A. (2011), Absorpcja innowacji ekologicznych w przedsiębiorstwie, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin
• Matejun M. (2015), Absorpcja wsparcia w zarządzaniu rozwojem mikro, małych i średnich przedsiębiorstw - podejście strategiczne, Zeszyty Naukowe Politechniki Łódzkiej nr 1194
• Rogers E. (1962), Diffusion of Innovations, Free Press, New York
• Rogut A., Piasecki B. (2007), Innowacyjność firm włókienniczo - odzieżowych. Poznawanie potrzeb. Przełamywanie barier, Instytut Badań nad Przedsiębiorczością i Rozwojem Ekonomicznym, SWSPiZ, Łódź
• Xinhua B., Cuiling Y. (2008), Absorptive Capacity of Information Technology and Its Conceptual Model, Tsinghua Science & Technology, vol. 13, no. 3

Autor: Filip Radzięta