Transakcja rzeczywista

Z Encyklopedia Zarządzania
Wersja z dnia 11:30, 2 lis 2023 autorstwa Sw (dyskusja | edycje) (Czyszczenie tekstu)
Transakcja rzeczywista
Polecane artykuły

Transakcja rzeczywista (inaczej efektywna, spot) to transakcja, której celem jest przeniesienie prawa własności towaru ze sprzedawcy na nabywcę w zamian za odpowiedni ekwiwalent pieniężny najpóźniej do dwóch dni. Realizacja jej polega na rzeczywistym dostarczeniu przez sprzedającego określonej partii towaru do wskazanego przez kupującego miejsca. Ważnymi czynnikami w tej transakcji są:

  • Value date - data realizacji transakcji
  • Spot date - data sprzedaży
  • Spot price - aktualna cena sprzedaży
  • Spot contract - umowa obejmująca zakup lub sprzedaż oraz niezwłoczne dostarczenie towaru
  • Cross rates - aktualny kurs wymiany waluty

Rodzaje transakcji rzeczywistych:

Transakcje natychmiastowe

Zwane tez gotówkowymi lub kasowymi (cash, spot), w których towar znajdujący się w miejscu przewidzianej dostawy zostaje wydany kupującemu niezwłocznie po zawarciu umowy. Dostawa towaru, realizowana przez fizyczne przekazanie lub wręczenie dokumentów uprawniających do dysponowania towarem (z reguły jest to dokument składowy- warrant), jak również zapłata za towar następują w dniu zawarcia transakcji lub w dniu następnym. W ramach transakcji natychmiastowej gotówkowej możliwe jest także negocjowanie warunków kontraktów polegających na odroczeniu terminu wykonania transakcji w bliskiej perspektywie czasu, np. w ciągu tygodnia lub dwóch tygodni - są to transakcje z odroczonym terminem realizacji

Transakcje dostawne (forward)

Zwane też rzeczywistymi transakcjami terminowymi. Kontrakt terminowy forward to umowa zobowiązująca jedną stronę do sprzedaży po określonej cenie - pozycja krótka, a drugą stronę do przyjęcia w przyszłym terminie określonej ilości danego dobra (instrumentu finansowego lub towaru) oraz zapłaty za nie, po cenie ustalonej w momencie zawierania umowy - pozycja długa. Data dostawy towarów może być ustalona przez obie strony w dogodnym terminie. Ustalona cena, to cena wykonania kontraktu, na którą składa się cena dostawy i cena forward, która powinna być ustalana tak, aby nie można było wykonać transakcji arbitrażowej. Po zawarciu umowy cena terminowa i dostawy mogą być sobie równe, ale nie jest to konieczne. W zależności od terminu cena terminowa możne ulec zmianie, cena dostawy będzie niezmienna. Kontrakty terminowe są to prywatne umowy pomiędzy stronami nie wymagające standaryzacji.[1]

Charakterystyka:

  • dowolnie ustalane warunki w zależności od stron, w chwili zawarcia umowy
  • dowolny przedmiot transakcji (towary, akcje, waluty, stopy procentowe)
  • obie strony ograniczają ryzyko ceny, cena forward jest ceną obowiązująca

Wyróżniamy:

  • transakcje na załadowanie - sprzedający jest zobowiązany załadować towar na uzgodniony środek transportu w ustalonym terminie
  • transakcje na dostawę- sprzedający jest zobowiązany do dostarczenia towaru w określonym terminie do wskazanego miejsca
  • transakcje na towar w drodze - w momencie zawarcia transakcji towar jest załadowany i wysłany do jakiegoś punktu pośredniego np.: składu giełdowego

Przedmiotem kontraktów forward są najczęściej produkty rolne, metale szlachetne, ropa naftowa, waluty obce, obligacje skarbowe itp.

Cechą charakterystyczną kontraktu forward jest zobowiązanie się stron do jego realizacji w dniu dostawy, niezależnie od skutków finansowych, jakie muszą ponieść obie strony. W chwili zawarcia kontraktu i w okresie jego trwania nie są dokonywane żadne płatności. Większość kontraktów jest realizowana w postaci dostawy towaru lub końcowego rozliczenia gotówkowego. W momencie realizacji kontraktu forward, jedna strona zyskuje, a druga strona traci taką samą kwotę.

Transakcje forward są szczególnie popularne na rynku walutowym, większość banków posiada odrębny dział w departamencie operacji zajmujący się właśnie tymi kontraktami.

Przypisy

  1. Hull J., red Środa K., (1999). Kontrakty terminowe i opcje, WIG-Press, Warszawa, s. 45

Bibliografia

Autor: Katarzyna Kędzierska, Sylwia Tokarz