Fundusz zamknięty
Fundusze inwestycyjne zamknięte, tzw. (FIZ), to forma zbiorowego inwestowania, która ma na celu pomnażanie kapitału. Przy funduszach inwestycyjnych zamkniętych inwestor otrzymuje nie jednostkę uczestnictwa, a certyfikat inwestycyjny, który należy do grupy papierów wartościowych. Fundusze inwestycyjne zamknięte mają znacznie większe możliwości inwestycyjne od funduszy typu otwartego. Mogą między innymi lokować w waluty, udziały w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, niektóre towary giełdowe w rozumieniu ustawy o giełdach towarowych, wierzytelności, nieruchomości, prawo własności lub współwłasności statków morskich i inne. W funduszu tego typu jako organ działa rada inwestorów lub zgromadzenie inwestorów . Ponadto fundusze zamknięte emitują certyfikaty inwestycyjne będące papierami wartościowymi (W. Pochmara, A. Zapała 2004, s. 24).
Certyfikaty emitowane przez fundusze inwestycyjne zamknięte mogą być papierami wartościowymi na okaziciela lub imiennymi, z tym że certyfikaty dopuszczone do publicznego obrotu mogą być wyłącznie na okaziciela. Uzasadnieniem takiego rozwiązania jest przeznaczenie tych certyfikatów (W. Pochmara, A. Zapała 2004, s. 72).
Fundusze inwestycyjne zamknięte podlegają, zgodnie z prawem, określonym limitom inwestycyjnym – oznacza to, że w celu ochrony potencjalnych inwestorów narzucono funduszom konieczność dywersyfikacji podjętych form inwestycji. Z punktu widzenia form funduszy inwestycyjnych w Polsce, czyli FIO, SFIO lub FIZ1 , fundusze zamknięte umożliwiają inwestorom wykorzystanie najszerszej i najmniej rygorystycznej formy lokowania środków oraz zawierania umów inwestycyjnych (S. Grenda 2012, s. 228).
Pierwszy założony fundusz zamknięty
Za prekursora funduszy zamkniętych uznać można BRE Bank, który jako pierwszy utworzył taki fundusz w 2005 roku. Obecnie na rynku funkcjonuje 131 funduszy zamkniętych , z których 56 notowanych jest na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych . Zalety tej formy inwestycji dostrzegli najwięksi polscy inwestorzy, w tym między innymi
- Comarch,
- PKM Duda,
- Agora
- KGHM, którzy swoje środki ulokowali w konstrukcjach opartych na funduszach zamkniętych. Fundusze te przybierały w powyższych przykładach formę funduszy dedykowanych, mających na celu realizację określonych zamierzeń prywatnych inwestorów (S. Grenda 2012, s. 228).
Cechy Charaktersytyczne Funduszów Zamkniętych
Zamknięte fundusze inwestycyjne emitują stałą liczbę tytułów uczestnictwa, które są papierami wartościowymi i nie podlegają umorzeniu w drodze ich wykupu przez fundusz. Zgodnie z Ustawą o funduszach inwestycyjnych tytuły te określa się jako certyfikaty inwestycyjne. Certyfikaty inwestycyjne mogą być przedmiotem oferty publicznej lub dopuszczenia do obrotu na rynku regulowanym.
Cechą charakterystyczną zamkniętych funduszy inwestycyjnych jest możliwość inwestowania w instrumenty finansowe o większym ryzyku inwestycyjnym. Zamknięte fundusze inwestycyjne inwestują przykładowo w:
- udziały w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością,
- nieruchomości,
- instrumenty pochodne,
- wierzytelności,
- jednostki uczestnictwa lub certyfikaty inwestycyjne innych funduszy inwestycyjnych (A. Sulik-Górecka 2012, 258).
Różnice między Otwartym Funduszem Inwestycyjnym a Zamkniętym Funduszem Inwestycyjnym
Wyróżniamy kilka głównych różnic pomiędzy Otwartym Funduszem Inwestycyjnym a Zamkniętym Funduszem Inwestycyjnym. Wszystkie różnice zostały przedstawione w tabeli poniżej (E. Pietrzak, M. Markiewicz 2011, s. 369).
| Czynnik | Fundusz inwestycyjny otwarty | Fundusz inwestycyjny zamknięty |
|---|---|---|
| Grupa Docelowa | Inwestorzy indywidualni, inwestorzy instytucjonalni | Inwestorzy instytucjonalni, klienci bankowości prywatnej |
| Emisja walorów | Możliwość wyemitowania dowolnej ilości walorów | Jednorazowa emisja ograniczonejliczby walorów |
| Wycena | Wartość aktywów przypadających na jednostkę uczestnictwa | Cenę ustala rynek |
| Zbywalność | Jednostkę może kupić tylko i wyłączanie fundusz | Dowolność sprzedaży |
| Liczba walorów | Zmienna w czasie, w zależności od popytu na fundusz | Stała |
Zamknięte fundusze inwestycyjne (FIZ) posiadają dużo większe możliwości inwestycyjne, niż fundusze otwarte. Mogą one między innymi lokować udziały w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, w wierzytelności, nieruchomości, waluty czy prawo własności (Z. Dobosiewicz 2008, s. 50).
W takich funduszach powoływana jest rada inwestorów albo zgromadzenie inwestorów. Tytułami uczestnictwa w zamkniętych funduszach inwestycyjnych są certyfikaty inwestycyjne, które są papierami wartościowymi. Mogą być one dopuszczone lub nie dopuszczone do publicznego obrotu. Certyfikaty dopuszczone do obrotu publicznego funkcjonu-ją jak papiery wartościowe na okaziciela, mogą być swobodnie nabywane przezosoby trzecie. Tego rodzaju fundusz skierowany jest do ograniczonej grupy inwe-storów. Odwrotnie niż fundusze otwarte, fundusze tego typu nie odkupują certyfikatów na każde żądanie inwestora, ponieważ jego statut oraz ustawa o funduszach inwestycyjnych ograniczają termin i warunki ich odkupienia (S. Ignatiuk 2012, s. 31).
Bibliografia
- Dobosiewicz Z. (2008). Fundusze inwestycyjne. "Twigger", Warszawa.
- Grenda S. (2012). Fundusze inwestycyjne zamknięte jako forma optymalizacji podatkowej, "Finanse, rynki finansowe, ubezpieczenia", nr 52.
- Ignatiuk S. (2012). Fundusze inwestycyjne jako forma lokowania środków pieniężnych, "Ekonomia i Zarządzanie", nr 3.
- Pietrzak E., Markiewicz M. 2011. Finanse, bankowość i rynki finansowe, "Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego", Gdańsk.
- Pochmara W., Zapała A. (2004). Prawa uczestnika Funduszu Inwestycyjnego i sposób ich realizacji, "Komisja Papierów Wartościowych i Giełd", Warszawa.
Sulik-Górecka A. (2012). Wartość godziwa w bilansowej wycenie lokat zamkniętych funduszy inwestycyjnych, "Studia Ekonomiczne", nr 126.
Autor: Magdalena Mikołajek
..
