Banderola

Znaki akcyzy to formy oznaczeń spełniające wymogi oraz posiadające określone właściwości ustanowione przez ministra właściwego ds. finansów publicznych. Znaki te występują w formie materialnej, ponieważ są swoistego rodzaju identyfikatorem dla wyrobów akcyzowych. Umieszczenie znaków akcyzowych na produkcie poświadcza jego stan faktyczny i prawny. Aby dany znak uznać za znak akcyzowy musi mieć on odpowiednią postać, treść i wzór (P. Różańska-Ungur 2021, s. 20).

Definicje pojęcia banderola

W literaturze definicje pojęcia banderoli wynikają z ówczesnych systemów prawnych i gospodarczych.

• Banderola - opaska z papieru na przesyłkach pocztowych, książkach itp. oraz opakowaniach artykułów wymagających opłat akcyzowych lub cła- jako dowód ich uiszczenia (B. Suchodolski i in. 1959, s. 67).
• Banderola - opaska na przesyłkach pocztowych, także na książkach oraz towarach wymagających opłacenia akcyz lub cła, będąca dowodem ich uiszczenia albo świadcząca o tym, że towar jest nienaruszony (H. Szkiłądź 1978, s. 120).
• Banderola - opaska papierowa naklejana na opakowanie, świadcząca, że towar jest nie naruszony albo że uiszczono podatek akcyzowy lub opaska na drukach, papierach itp. przesyłanych pocztą (B. Pakosz i in. 1991, s. 97).
• Banderola - papierowa naklejka (zwykle opaska) na przedmiotach będąca znakiem ich oryginalności lub dowodem opłacenia podatku przez ich producenta (B. Dunaj i in. 1996, s. 41).

Obecnie pojęcie banderoli definiują odpowiednie ustawy. Zgodnie z Ustawą o Podatku Akcyzowym banderola jest szczególną postacią akcyzy, a znak ten jest „nanoszony na opakowanie jednostkowe wyrobu akcyzowego lub bezpośrednio na wyrób akcyzowy w taki sposób, aby zdjęcie znaku lub otwarcie opakowania w miejscu przeznaczonym do jego otwarcia, albo użycie wyrobu powodowały trwałe i widoczne uszkodzenia znaku w sposób uniemożliwiający jego powtórne użycie, chyba że znak akcyzy jest nanoszony bezpośrednio na wyrób akcyzowy w sposób trwały” (Ustawa o Podatku Akcyzowym... 2008, s. 327).

Rodzaje banderoli

Można rozróżnić dwa rodzaje banderol, o których mówi rozporządzenie (Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie oznaczania... 2019, s. 2):

• Banderole podatkowe, które są swoistego rodzaju informacją o opłacie skarbowej akcyzy,
• Banderole legalizacyjne, mające charakter legalności wyrobu.

Banderole podatkowe są nanoszone w przypadku zawieszenia poboru akcyzy. Tego rodzaju banderole muszą stosować podmioty, które prowadzą składy podatkowe lub posiadają pozwolenie na wyprowadzenie lub nabycie wyrobów akcyzowych z cudzego składu podatkowego, są importerami lub przedstawicielami podatkowymi, nabywają produkty wewnątrzwspólnotowo (J. Matarewicz, 2020, s. 941). Podatkowy znak otrzymania akcyzy może również uzyskać podmiot, zajmujący się sprzedażą, importem lub działaniami wewnątrzwspólnotowymi związanymi z suszem tytoniowym podczas gdy te działania mają skutki w postaci zapłaty akcyzy (J. Matarewicz, 2020, s. 942).

Banderole legalizacyjne wykorzystywane są w przypadku wyrobów akcyzowych będących w sprzedaży, które nie otrzymały znaku akcyzy, zostały nieprawidłowo oznaczone lub umieszczono na nich nieodpowiedni znak akcyzy. Znaki legalizacyjne są również nanoszone na opakowania w formie, w jakie występują w sprzedaży. Nie ma możliwości sprzedaży lub nieodpłatnego przekazywania banderol innym podmiotom (chyba, że dotyczy to importerów, którzy prowadzą działalność wewnątrzwspólnotową i przekazują banderole jednostkom poza granicami kraju, w celu naniesienia ich na odpowiednie wyroby akcyzowe (Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie oznaczania... 2019, s. 3-4).

W 2014 roku wprowadzono również dla wyrobów spirytusowych i winiarskich przechowywanych w puszkach formy banderoli samoprzylepnych (Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie oznaczania... 2019, s. 3-4).

Znaki akcyzy nie są ściśle określone, dlatego państwa członkowskie mogą wymagać wprowadzenia znaków akcyzowych dopuszczonych do konsumpcji w celach fiskalnych (J. Matarewicz, 2020, s. 943).

Oznaczanie wyrobów akcyzowych

Według Rozporządzenia w sprawie oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy banderole powinny zawierać (Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie oznaczania... 2019, s. 2):

• Oznaczenie serii
• Numer ewidencyjny
• Informacje o rodzaju i ilości wyrobu w opakowaniu
• Rok produkcji

Wyróżnia się następujące typy banderol akcyzowych (J. Matarewicz, 2020, s. 944):

• Banderole papierosowe
• Banderole tytoniowe
• Banderole spirytusowe
• Banderole winiarskie
• Banderole na wyroby nowatorskie
• Banderole na płyn do e- papierosów

Na podstawie wniosku złożonego do właściwego naczelnika urzędu celno-skarbowego banderole mogą zostać zdjęte z wyrobów akcyzowych. Dzieję się tak w przypadku, gdy są one zwracane do podmioty z racji wad fizycznych lub gdy eksport lub dostawa odbywa się na terenie wewnątrzwspólnotowej. Zdjęcie banderoli jest możliwe jedynie w obecności osoby oddelegowanej do kontroli (Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie oznaczania... 2019, s. 2).

Ważność znaków akcyzy

Długość ważności znaków akcyzy w postaci banderol jest określona czasowo i tak (J. Matarewicz, 2020, s. 1022):

• Wyroby spirytusowe i winiarski – 24 miesiące i w tym czasie muszą one zostać umieszczone na wyrobach.
• Wyroby tytoniowe – do końca roku kalendarzowego, w którym zostały wyprodukowane muszą znaleźć się na opakowaniach towaru

Niewykorzystane banderole do 31.12. roku kalendarzowego muszą zostać zwrócone do końca lutego roku następnego (Ustawa o Podatku Akcyzowym... 2008, s. 341).

Bibliografia

• Dunaj B. (red.) (1996) Słownik Współczesnego Języka Polskiego, Wydawnictwo Wilga, Warszawa, s. 41.
• Suchodolski B. (red.) (1959), Mała Encyklopedia Powszechna, Wydawnictwo PWN, Warszawa, s. 67.
• Pakosz B.(red.) (1991), Słownik wyrazów obcych, Wydawnictwo PWN, Warszawa, s. 97.
• Szkiłądź C. (red.) (1978), Słownik Języka Polskiego, Wydawnictwo PWN, Warszawa, s. 120.
• Matarewicz J. (2020), Ustawa o Podatku Akcyzowym. Komentarz. Wydanie 3, Wolters Kluwer, Warszawa, s. 941-944, 1022.
• Różańska-Ungur P. (2021), Bezprawny obrót znakami akcyzy jako czyn karnoskarbowy, "Biuletyn Instytuty Studiów Podatkowych, Nr 5, s. 20.
• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 7 czerwca 2019 r. w sprawie oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy (2019), Dz.U. 2019 poz. 1147.
• Ustawa z dnia 6 grudnia 2008r. o podatku akcyzowym (2009), Dz.U. Nr 3 poz. 11.

Autor: Mateusz Klęsk