Wycena zagranicznych środków pieniężnych
| Wycena zagranicznych środków pieniężnych |
|---|
| Polecane artykuły |
Wycena polega na ustaleniu wartości danego składnika aktywów, czy też pasywów. O ile wycena tych składników nie nastręcza trudności, jeśli są one wyrażone w walucie krajowej, to w przypadku składników wyrażonych w walutach obcych mogą pojawić się pewne trudności. Wynikają one głównie z konieczności przyjęcia odpowiedniego kursu do przeliczeń waluty obcej na walutę polską.
Dzień wyceny
Wyceny możemy dokonywać w dwóch momentach: w momencie dokonania operacji gospodarczej oraz na dzień bilansowy.
Jeśli chodzi o operacje gospodarcze wyrażone w walutach obcych, to na dzień przeprowadzenia wycenia się je po kursie:
- kupna lub sprzedaży waluty stosowanym przez bank, z którego usług korzysta jednostka. Dotyczy to operacji kupna i sprzedaży walut oraz wpływu należności lub zapłaty zobowiązań. Kurs kupna stosujemy przy sprzedaży waluty przez jednostkę oraz przy wpływie należności w walucie obcej na rachunek tejże jednostki. Natomiast w przypadku nabycia waluty oraz spłaty zobowiązania wyrażonego w walucie innego kraju stosujemy kurs sprzedaży, jaki stosuje bank obsługujący jednostkę.
- średnim ustalonym dla danej waluty przez NBP na dzień dokonania operacji gospodarczej, chyba że w zgłoszeniu celnym (lub innym wiążącym dokumencie) ustalony został inny kurs. Dotyczy to sytuacji innych niż wymienione w punkcie 1.
Przykład
Jednostka nabyła dnia 15/10/2006 środek trwały, którego cena wynosiła 5000 euro, a kurs określony w dokumencie SAD wynosił 3,90. Dnia 23/10/2006 dokonano zapłaty za ten środek, a kurs sprzedaży euro banku, z którego usług korzysta jednostka, wynosił 4,00. W związku z tym, jednostka wyceniała środek trwały w dniu 15/10 na kwotę 19 500 zł, a dnia 23/10 faktycznie zapłaciła 20 000 zł. Kwota 500 zł (20 000 ? 19 500) stanowi dla jednostki koszt finansowy, chyba że ten nabyty składnik został zakwalifikowany początkowo do środków trwałych w budowie, np. ze względu na jego instalację, to w takim przypadku można zwiększyć wartość tego środka o tę różnicę kursową, czyli w tym wypadku o 500 zł.
Dzień bilansowy
Na dzień bilansowy składniki wyrażone w walutach obcych wycenia się:
- składniki aktywów (z wyłączeniem udziałów w jednostkach podporządkowanych wycenianych metodą praw własności) i pasywów po obowiązującym w tym dniu średnim kursie danej waluty ogłoszonym przez NBP,
- gotówkę znajdującą się jednostkach prowadzących kupno i sprzedaż walut obcych, a więc np. kantorach, po kursie, wg którego nastąpił jej zakup, jednak nie wyższym niż średni kurs danej waluty ogłoszony w tym dniu przez NBP.
Różnice kursowe
Różnicę kursowe powstałe w toku wyceny poszczególnych składników aktywów i pasywów (czy wynikające z wyceny bilansowej, czy też różnych momentów zarachowania kosztu/przychodu i dnia faktycznej zapłaty) co do zasady zalicza się do przychodów finansowych (dodatnie różnice kursowe, czyli sytuacja kiedy jednostka zyskała, np. gdy kurs w momencie zapłaty był niższy, niż w momencie zarachowania kosztów) lub kosztów finansowych (ujemne różnice kursowe, czyli jednostka straciła, np. gdy kurs kupna banku w momencie wpływu przychodów był niższy, niż średni kurs NBP w momencie zarachowania tego przychodu).
Istnieje jednakże kilka wyjątków:
- cena nabycia lub koszt wytworzenia środków trwałych, środków trwałych w budowie, wartości niematerialnych i prawnych może ulec zwiększeniu (zmniejszeniu) o ujemne (dodatnie) różnice kursowe, naliczone do czasu oddania ich do użytkowania,
- koszt wytworzenia produktów lub cena nabycia towarów może ulec zwiększeniu (zmniejszeniu) o ujemne (dodatnie) różnice kursowe - w uzasadnionych przypadkach niezbędnego i długotrwałego przygotowania towaru lub produktu do sprzedaży lub długiego okresem wytwarzania produktu.
- różnice kursowe dotyczące inwestycji długoterminowych - jeśli spowodowały wzrost ich wartości zalicza się je na kapitał z aktualizacji wyceny. Jeśli następnie nastąpi obniżenie wartości inwestycji długoterminowych na skutek różnic kursowych, to do wysokości, o którą pierwotnie zwiększone ten kapitał, zmniejsza się go, a resztę zalicza do kosztów finansowych. Jeśli natomiast następuje zwiększenie wartości tych inwestycji, a wcześniej dokonano zmniejszenia ich wartości zaliczonego do kosztów finansowych, to o wartość, jaką zaliczono do kosztów finansowych, zwiększa się przychody finansowe, a nadwyżkę zalicza się na kapitał z aktualizacji wyceny.
Jeżeli dany składnik aktywów bądź pasywów jest wyrażony w walucie, dla której bank, z którego usług korzysta jednostka, lub NBP nie ustalają kursu, to w takim przypadku kurs tych walut (który będzie służył do wyceny tego składnika) ustala się w relacji do wskazanej przez jednostkę waluty odniesienia, której kurs jest ustalany przez NBP.
Bibliografia
- M.Gmytrasiewicz A.Karmańska Rachunkowość finansowa wyd. Difin Warszawa 2004, str. 93-114 139-204
- I.Olchowicz Rachunkowość podatkowa wyd. Difin Warszawa 2005 str. 466-512
- Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2000 r., nr 54, poz. 654)
- Ustawa o rachunkowości (Dz.U. z 2002 r., nr 76, poz. 694)
Autor: Tomasz Pająk
 |
Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu. |
