Paradoks zapobiegliwości
| Paradoks zapobiegliwości |
|---|
| Polecane artykuły |
Paradoks zapobiegliwości - mówi nam o tym, że zmiana rozmiarów oszczędności przy każdym poziomie zysku prowadzi do zmiany wysokości dochodu, który zapewnia nam równowagę. Natomiast nie następuje zmiana oszczędności w punkcie równowagi, która musi być taka sama dla zaplanowanych inwestycji. Obecnie nie każdy akceptuje koncepcje paradoksu zapobiegliwości. Kontrowersje te dotyczą różnych opinii na temat analizy krótkookresowej. Badania empiryczne pokazują, że postrzeganie korzystnego związku między oszczędnościami, a długofalowym wzrostem gospodarczym jest trafne (M. Maciejasz-Świątkiewicz 2009 str.54-55).
Samo pojęcie paradoksu zapobiegliwości należy przetłumaczyć w takim sposób, że jest to na pozór paradoksalne, aby chwiejność zysków nie powodowała zmiany w równowadze inwestycji oraz oszczędności. Dzięki temu jest to pewnego rodzaju zapobiegliwość.
Paradoks zapobiegliwości w ekonomii występuje jako zjawisko, które polega na obniżce dochodu narodowego pod wpływem zwiększenia oszczędności (B. Ślusarczyk 2011, str.307).
Mechanizm równowagi w gospodarce
Jest to wyrównanie agregatowanej podaży oraz agregatowanego popytu, czyli w warunkach równowagi w gospodarce mówi się o poziomie dokładnego zysku narodowego.
Agregatowy popyt jest to suma towarów, którą kupcy chcą nabyć w odpowiednich warunkach.
Kluczowymi warunkami w tej kwestii jest:
- powszechny poziom cen
- wzrastająca funkcja przychodów społeczeństwa
Jaka jest funkcja agregatowego popytu? Jest to zależność pomiędzy kosztami inwestycyjnymi, a kosztami konsumpcyjnymi, która będzie określała poziom planowanych wspólnych wydatków na produkty przy dochodzie narodowym na różnych poziomach.
Agregatowa podaż jest to suma towarów, którą producenci chcą pozyskać w odpowiednich warunkach oraz zapewnić na rynek.
Czynnikami agregatowej podaży są przede wszystkim:
- koszty wyrobu
- ogólny poziom cen
- zasoby czynników produkcji oraz wykorzystanie ich wydajności
Równowaga to stan, w którym nakład na towary i wielkość produkcji jest taka sama. To oznacza, że klienci nabywają tyle towarów, ile jest obecnie na danym rynku.
Nierównowaga to stan, w którym nakład na towary i wielkość produkcji nie są sobie równe (B. Ślusarczyk 2011, str.291,292,302).
Równowaga inwestycji i oszczędności
Jeśli w równowadze krótkookresowej przyjmiemy, że wielkość produkcji potencjalnej jest wyższa, niż wielkość produkcji, która zapewnia równowagę, to paradoks zapobiegliwości pokazuje nam, że jeżeli obniżymy oszczędności, będzie to skutkowało wzrostem dochodu w punkcie równowagi. Wobec tego rozmiary inwestycji nie zmieniają się, a sytuacja gospodarcza jest bardzo dobra, ponieważ poziom zatrudnienia jest wyższy. Natomiast w równowadze długookresowej na rynku, kiedy zwiększymy oszczędności, może to skutkować zwiększeniem popytu inwestycyjnego.
W państwach, w których poziom rozwoju gospodarczego jest wysoki, inwestycje są postrzegane jako źródło innowacji oraz rozwoju. Inwestycje dzielimy na dwie grupy:
- inwestycje pionowe, które prowadzą do rozbudowania zdolności produkcyjnej, dzięki temu jest tworzona nowa działalność
- inwestycje poziome, które są traktowane jako istniejące zdolności produkcyjne
Poziom takich inwestycji jest zależny od wielu czynników, takich jak:
- wartość wyposażenia kapitałowego oraz wydajność - dzięki powiększeniu wydajności maszyn lub zmniejszeniu wartości wyposażenia kapitałowego nastąpi zwiększenie otrzymanych dochodów. Jeżeli wydajność spada, a koszty wyposażenia kapitałowego idą w górę, to następuje obniżenie rozmiarów inwestycji.
- stopa procentowa, która ma wpływ na koszty sfinansowania inwestycji
- oczekiwania, które są traktowane jako rozwijanie się w przyszłości
- wielkość popytu konsumpcyjnego (B. Ślusarczyk 2011, str.299).
Bibliografia
- Kopycińska D. (2009), Wybory konsumentów i przedsiębiorstw w teorii i w praktyce Wybory konsumentów i przedsiębiorstw w teorii i w praktyce, Katedra Mikroekonomii Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin
- Rutecka-Góra J. (2016), Długoterminowe oszczędzanie, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa
- Ślusarczyk B. (2011), Podstawy mikro- i makroekonomii, Politechnika Lubelska, Wydział Zarządzania - Politechnika Lubelska, Lublin
Autor: Paweł Bieżychudek
