Postępowanie uproszczone

Postępowanie uproszczone to jeden z rodzajów postępowania odrębnego. Celem tego rodzaju postępowania jest usprawnienie, uproszczenie i przyśpieszenie rozpoznawania i rozstrzygania spraw cywilnych, które mają stosunkowo niewielką wartość przedmiotu sporu, aczkolwiek są istotne z punktu widzenia m.in. konsumentów (Z. Resich 2016, s. 449).

Informacje szczegółowe

Postępowanie uproszczone to postępowanie, w którym rozpatruje się sprawy o świadczenie, ale tylko w sytuacji, gdy wartość przedmiotu sporu nie przekracza 20 000 zł. W przypadku spraw o roszczenia z rękojmi lub gwarancji również można stosować postępowanie uproszczone. Taka sytuacja może mieć miejsce jeżeli wartość przedmiotu umowy nie przekracza kwoty 20 000 zł (I. Kunicki. 2020, s. 399).

W związku z tym, że postępowanie uproszczone jest sprawne i szybkie zrezygnowano w nim z niektórych instytucji procesowych, które mogą wydłużać bieg i sprawność postępowania (Z. Resich 2016, s. 448-449).

W postępowaniu uproszczonym nie przeprowadza się posiedzenia przygotowawczego, za wyjątkiem sytuacji, w której przeprowadzenie takiego posiedzenia miałoby wpływ na sprawniejsze rozpoznanie danej sprawy (I. Kunicki. 2020, s. 400).

Rozpatrując zasady postępowania uproszczonego, należy zauważyć, że składając jeden pozew można dochodzić tylko jednego roszczenia. Dopuszczalne jest połączenie kilku roszczeń w jednej sprawie, ale tylko, gdy wynikają one z umów tego samego rodzaju, lub tej samej umowy. W tego rodzaju postępowaniu powód może rozdrobnić dochodzone roszczenie, jednak jego prawo w tym zakresie jest ograniczone. Można ubiegać się części roszczenia, ale tylko wtedy, gdy postępowanie jest właściwe dla całego roszczenia, które wynika z faktów przytoczonych w pozwie (Z. Resich 2016, s. 449).

W postępowaniu uproszczonym zmiana powództwa jest nie jest możliwa. Nie jest możliwe również zgłoszenie interwencji głównej i interwencji ubocznej oraz dokonanie przypozwania. Z kolei jest możliwe powództwo wzajemne i zarzut potrącenia, ale tylko wtedy, gdy objęte nimi roszczenia mogą być rozpatrywane z tytułu postępowania uproszczonego (Z. Resich 2016, s. 448-449).

W postępowaniu uproszczonym nie mają zastosowania przepisy o dowodzie z opinii biegłego, a także instytutu naukowo-badawczego i naukowego. Spowodowane jest to faktem, że dowody tego rodzaju rodzą wysokie koszty, które mogą być wyższe niż wartość roszczenia rozpatrywanej sprawy (Z. Resich 2016, s.448-449).

W przypadku, gdy sąd oceni, że sprawa jest szczególnie zawiła, lub gdy wymaga sięgnięcia do dowodu z opinii biegłego, wtedy zostają pominięte przepisy o postępowaniu uproszczonym. Mimo tej zmiany nie zostają naliczone opłaty uzupełniające od pozwu (P. Telenga 2010, s. 643).

Gdy wartość przedmiotu sprawy nie przekracza 1000 zł wyrok sądu ogranicza się do wyjaśnienia podstawy prawnej wyroku wraz z przytoczeniem odpowiednich przepisów prawa. Po ogłoszeniu wyroku sądu, strona obecna na posiedzeniu może wnieść stosowne oświadczenie do protokołu i tym samym zrzec się możności do wniesienia apelacji. Co istotne zrzecznenie się możności nie jest tym samym co zrzeczenie się prawa do wniesienia apelacji. W sytuacji, gdy możności zrzekną się wszyskie osoby, którym owa możność przysługuje, wówczas wyrok staje się prawomocny (I. Kunicki. 2020, s. 400-401).

Sprawy nierozpatrywane w postępowaniu uproszczonym

W myśl Art. 505(1). § 2. Kodeksu postępowania cywilnego, w postępowaniu uproszczonym nie rozpoznaje się następujących spraw (Dz.U. 1964 Nr 43 poz. 296):

• które należą do właściwości sądów okręgowych;
• małżeńskich dotyczących stosunków między rodzicami a dziećmi;
• dotyczących prawa pracy;
• dotyczących renty spraw i z zakresu ubezpieczeń społecznych (z wyjątkiem spraw, dla których zastrzeżona jest właściwość sądów rejonowych, zgodnie z Art. 477(8). §2.

Bibliografia

• Bafia J., (1964), Postępowanie uproszczone w polskim procesie karnym: (ciąg dalszy) "Palestra", Nr 6 (78)
• Kunicki I., (2020), Postępowania odrębne [w:] "Postępowanie cywilne w zarysie", red. T. Pietrzak, Wolters Kluwer, Warszawa
• Mendrek A.,(2017) Konsekwencje modelu apelacji ograniczonej w postępowaniu uproszczonym [w:] "Internetowy Przegląd Prawniczy TBSP UJ", Nr 1/2017 (31) Towarzystwo Biblioteki Słuchaczów Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego
• Resich Z., (2016), Postępowanie w instancji [w:] "Postępowanie cywilne", red. G. Polkowska-Nowak, Wolters Kluwer, Warszawa
• Telenga P., (2010), Postępowanie uproszczone [w:] "Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz", red. A. Jakubecki, Wolters Kluwer, Warszawa
• Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r., Kodeks postępowania cywilnego

Autor: Joanna Wilkosz

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.