Jednostka ładunkowa

Jednostka ładunkowa to ładunek drobnicowo – zbiorczy o szczegółowo określonej ilości dóbr materialnych, który powstał podczas formowania lub podziału ładunków o większych wymiarach lub dużej masie (R. Raczyk 2013, s. 44).

Jednostka ładunkowa traktowana jest, jako zwarta całość, uformowana w taki sposób, aby zachować trwałość kształtu, wymiarów i odpowiedniej wagi. Właściwie zabezpieczona, aby chronić ładunek przed uszkodzeniami mechanicznymi występującymi podczas czynności przeładunku, przewozu i składowania, w tym przed niekorzystnymi warunkami klimatycznymi (S. Jankowski 2017, s. 120). Sam sposób ukształtowania jednostki ładunkowej powinien umożliwiać pełną identyfikację liczby opakowań (jednostkowych, zbiorczych) / transportowych (Z. Marcjaniak 2018, s. 149).

Jednostką ładunkową jest określona ilość ładunku zestawionego w jedną całość, z wykorzystaniem pomocniczych środków wiążących lub urządzeń transportowych, w sposób zapewniający trwałość jej kształtu, wymiarów i zawartości od miejsca jej zestawienia poprzez cały łańcuch transportowy aż do chwili rozformowania, umożliwiająca pełną mechanizację przeładunków na drodze swego przebiegu, z zachowaniem warunków bezpieczeństwa i higieny pracy przy przewozie, przeładunkach i składowaniu (I.Bomba 2018, s.1018).

Rodzaje Jednostek Ładunkowych

Jednostkę ładunkową można zdefiniować jako pewną liczbę opakowań ładunku, zestawionego w jedną całość przy wykorzystaniu pomocniczych środków wiążących lub urządzeń transportowych, w sposób zapewniający trwałość jej kształtu, wymiarów i zawartości, od miejsca jej zestawienia poprzez cały łańcuch transportowy aż do chwili rozformowania. Umożliwia ona pełną mechanizację przeładunków z zachowaniem warunków bezpieczeństwa i higieny pracy przy przewozie, przeładunkach i składowaniu.

Rodzaje jednostek ładunkowych:

• jednostki paletowe, formowane przy użyciu palet tworzące tzw. ładunek spaletyzowany,
• jednostki pakietowe, formowane bez użycia palet, ale z wykorzystaniem różnego rodzaju środków wiążących, tworzące ładunek spakietyzowany,
• jednostki kontenerowe, formowane przy użyciu kontenerów (ładunek skonteneryzowany) (J. Jonak, A. Nieoczym 2014, s. 39).

Paletowa jednostka ładunkowa jest to towar umieszczony i zabezpieczony na odpowiedniej platformie, przeznaczonej do przenoszenia i składowania towarów mniejszych lub równych swojej wielkości (I.Bomba 2018, s.1018).

Jednostki pakietowe są to powtarzalne jednostki ładunkowe o nieznormalizowanych wymiarach geometrycznych (najczęściej długości), składające się, co najmniej z kilku sztuk danego ładunku scalonych ze sobą za pomocą różnorodnych środków wiążących np. taśm, linii, drutów lub pasów. W ten sposób tworzą jedną całość, co umożliwia unoszenie i transportowanie danego ładunku. Pakietowe wyroby łączy się ze sobą za pomocą osprzętu pomocniczego w zwarte i trwałe jednostki, tak, aby między nimi powstała szczelina o wysokości 100 mm umożliwiająca wprowadzenie urządzeń przeładunkowych (J. Brill, Łukasik Z. 2012, s. 81).

Kontenerowe jednostki ładunkowe są to jednostki formowane z ładunków ułożonych wewnątrz urządzeń zwanych kontenerami. Kontener definiuje się, jako uniwersalny, zamykany pojemnik, wielokrotnego użytku. Jego konstrukcja stanowi całkowicie lub częściowo zamkniętą przestrzeń przeznaczoną do umieszczania ładunków i jednocześnie zapewniającą przewóz jednym lub kilkoma rodzajami transportu przy zmechanizowanych czynnościach przeładunkowych (J. Brill, Łukasik Z. 2012, s. 81).

W zależności od wielkości kontenery dzielą się na małe, średnie i wielkie.

• Kontenery małe, o masie brutto do 2,5 t oraz pojemności od 1 do 5 m³, mają zastosowanie przede wszystkim w transporcie drobnicy.
• Kontenery średnie, o masie brutto 5 do 10 t, są przystosowane do przewozów kombinowanych.
• W usprawnieniu transportu ważne znaczenie mają kontenery wielkie typoszeregu ISO o masie brutto ponad 10 t i pojemności powyżej 14 m³ (L. Mindur 2010, s. 209).

Parametry techniczne jednostek ładunkowych

Parametry techniczne jednostek ładunkowych opisują w sposób syntetyczny podstawowe cechy nadane jednostce ładunkowej w procesie jej formowania. Składają się na nie wymiary geometryczne ładunku: długość (dł.), szerokość (szer.), wysokość (wys.). Długość i szerokość jednostki ładunkowej wynika z wymiarów geometrycznych opakowania jednostkowego, wymiarów pojemnika, opakowania zbiorczego lub też opakowania transportowego i jest ich wielokrotnością. Opiera się na schemacie ułożenia opakowań w pojedynczej warstwie, maksymalizując wskaźnik wykorzystania powierzchni urządzenia pomocniczego, z zachowaniem około 5% powierzchni wolnej. Dotyczy to przede wszystkim palet płaskich i podstawek, gdzie przestrzeń ładunkowa nie jest zabudowana ich konstrukcją własną. Tak jak ma to miejsce w przypadku palet skrzyniowych i siatkowych. W ich przypadku zewnętrzne wymiary geometryczne jednostki ładunkowej stanowią wymiary konstrukcyjne urządzenia pomocniczego (Z. Marcjaniak 2018, s. 153).

Ze względu na to, że jednostki ładunkowe występują w międzynarodowym obrocie towarowym, wymiary wyrobów, ich liczba w jednostce ładunkowej oraz sposób uformowania nie mogą być dobierane przypadkowo, lecz musi przebiegać na podstawie obowiązujących norm w tym zakresie. Wprowadzenie jednego standardu intermodalnych jednostek ładunkowych jest jednym z priorytetów europejskiej polityki transportowej (M. Sowa 2012, s. 72).

Bibliografia

• Bomba I. (2018). Wybrane zagadnienia optymalnego projektowania jednostki paletowej, " Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe", nr 6.
• Bril J., Łukasik Z. (2012), Jednostki ładunkowe oraz ich znaczenie w obsłudze logistycznej, "TTS Technika Transportu Szynowego", nr 9.
• Jankowski S. (2017), Opakowania transportowe. "Wydawnictwo Naukowe PWN", Warszawa.
• Jonak J., Nieoczym A. (2014), Logistyka w obszarze produkcji i magazynowania, "Politechnika Lubelska", Lublin.
• Marcjaniak Z. (2018), Wybór sposobu składowania ze względu na parametry techniczne jednostki ładunkowej, "Systemy Logistyczne Wojsk", nr 48.
• Mindur L. (2010). Postać ładunku determinantą doboru technologii transportowych, "Ekonomiczne Problemy Usług", nr 60.
• Raczyk R. (2013), Środki transportu bliskiego i magazynowania. "Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej", Poznań.
• Sowa M. (2012). Przemieszczanie ładunków w łańcuchach dostaw z wykorzystaniem paletowych jednostek ładunkowych z tworzyw sztucznych, "Zeszyty naukowe politechniki śląskiej Seria: Transport", z. 75.

Autor: Sara Kwiatkowska

.