Żelazny trójkąt

Żelazny trójkąt inaczej złoty trójkąt, magiczny, trójkąt ograniczeń lub potrójne ograniczenie. W literaturze można spotkać się z różną ilością parametrów wchodzących w skład trójkąta ograniczeń m.in. według standardów Project Management Institute do trzech podstawowych parametrów tj. jakość, czas i budżet dodano kolejny - zakres.

Złoty trójkąt stanowi fundament do zarządzania projektami. Najważniejszą cechą trójkąta jest wzajemna zależność parametrów, gdyż to od nich zależy sukces projektu. Za utrzymanie trójkąta w równowadze odpowiada kierownik projektu, dlatego ważne jest prawidłowe zdefiniowanie parametrów tak, aby umożliwić kierownikowi wykonywanie jego zadań, które przede wszystkim polegające na planowaniu, motywowaniu, koordynacji, monitorowaniu i kontroli [P. Pietras, M. Szmit 2003, s.13]

Do kluczowych parametrów w projekcie zaliczamy:

Jakość wyniku (ang. performance) – są to różnego typu wymagania stawiane danemu projektowi i mogą odnosić się do:

• Osiągów - w ramach nich określa się parametry techniczne projektu oraz maksimum wydajności;
• Niezawodności – czyli spełniania powierzonych czynności i funkcji;
• Właściwości – są to wartości wzbogacające osiągi projektu;
• Trwałości – czyli czas, w którym dany produkt funkcjonuje bez zarzutów;
• Zgodności z przyjętymi normami – czyli produkt spełnia wszelkie normy i zasady;
• Estetyki – czyli sposobu wykonania danego produktu pod względem wizualnym;
• Dostępu do serwisu – czyli, w przypadku wystąpienia wady produktu zapewnienie naprawy;
• Reputacji – tzn. zgodność produktu z wcześniejszym zapewnieniem [B. Grucza 2019, s.25]

Jakość może dotyczyć zarówno jakości produktu, jak i jakości samego procesu. Ważna jest nieustanna kontrola, aby wciąż doskonalić i usprawniać proces jakości. W kontrolowaniu jakości może pomoc dobry program do jego zarządzania, umożliwia on wykorzystanie zasobów w sposób efektywny, zmniejszając przy tym marnotrawstwo. Korzyści z tego osiągają zarówno klienci, ale także sam wykonawca [Robert K. Wysocki, R. McGary 2005, s.52].

Ponadto, jakość wyniku projektu ma dostarczać korzyści i spełniać wymagania jego interesariuszy. Często tymi interesariuszami są sponsorzy lub beneficjenci. Właśnie dlatego jednym z głównych zadań kierownika projektu jest znajomość norm, wymagań i kryteriów jakości danego projektu. Wymagania te mogą dotyczyć np. zakresu zadań, funkcjonalności, poziomu wydajności, czy ergonomii i mają spełniać oczekiwania interesariuszy [P. Wyrozębski 2012,s. 15].

Koszt realizacji(ang. cost) – na którego składa się zużycie zasobów po wyznaczonej ich cenie, wyróżnia się:

• oszacowanie kosztu, czyli określenie przedziałów wydatków niezbędnych do zrealizowania projektu;
• budżetowanie kosztów, czyli wybór źródła finansowania projektu
• kontrola kosztów, czyli bieżące sprawdzanie wydatkowania, czy mieści się w ustalonych przedziałach [B. Grucza 2019, s.25].

Koszty to łączna wartość powierzonych środków pieniężnych, zasobów rzeczowych i pracy, które zostały przeznaczone na wykonanie projektu. Są bardzo ważnym aspektem w czasie realizacji projektu. Zrealizowanie projektu ma w efekcie wpłynąć na zwiększenie przychodów z działalności. Zdarza się, iż projekty zlecone przez klienta mają odgórnie przez nich określony budżet. W takim wypadku budżety te mogą być bliskie rzeczywistej wartości realizacji, bądź bardzo dalekie w zależności od wiedzy i doświadczenia klienta, wtedy zakres takiego projektu musi być dostosowany do określonego budżetu. W innym wypadku, kierownik projektu po wycenie sam przedstawia koszt projektu, a klient decyduje o rozpoczęciu lub pozostawieniu projektu [ Robert K. Wysocki, R. McGary 2005, s.52-53].