Rejestr zastawów

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.

Rejestr zastawów jest to rejestr służący do dokonywania wpisów zastawów rejestrowych, czyli jednej z form zabezpieczenia wierzytelności. Wpis do rejestru jest warunkiem powstania zastawu rejestrowego. Rejestr jest prowadzony przez sądy rejonowe (gospodarcze) zlokalizowane w miastach będącymi siedzibą wojewodów i obejmują swoją właściwością obszar województwa. Właściciel rzeczy na której został ustanowiony zastaw rejestrowy nazywany jest zastawcą, natomiast wierzyciel jest zastawnikiem. Aby uzyskać wpis do rejestru, obie strony zawierają umowę o ustanowieniu zastawu, zwaną umową zastawniczą.

Dokonywanie wpisu do rejestru zastawów

Sądem w którym należy dokonać wpisu jest sąd, w którego okręgu zlokalizowane jest miejsce zamieszkania (siedziba) zastawcy. W sądzie tym należy także dokonywać dalszych wpisów odnoszących się do danego zastawu. W celu dokonaia wpisu należy wypełnić wniosek RZ-1 (Wniosek o wpis zastawu rejestrowego do rejestru zastawów). Jako wpis do rejestru rozumie się również zmianę a także wykreślenie wpisu które wymagają złożenia odpowiednio wniosku RZ-2 i RZ-3. Wzór wniosków jest określany przez ministra sprawiedliwości w drodze rozporządzenia (Ustawa o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów, 1996, s. 3073).

We wniosku o wpis do rejestru należy podać następujące dane:

• datę złożenia wniosku,
• imię i nazwisko lub nazwę stron,
• powszechny numer identyfikacyjny stron (PESEL lub REGON),
• pełen adres zamieszkania lub siedziba i adres,
• dane pełnomocnika,
• oznaczenie przedmiotu zastawu rejestrowego,
• sposób oznakowania przedmiotu zastawu (jeżeli umowa zastawcza to przewiduje),
• kwotę wierzytelności zabezpieczonej zastawem (oznaczenie najwyższej kwoty zabezpieczenia w przypadku zabezpieczenia wierzytelności przyszłej czy warunkowej) wraz z oznaczeniem waluty,
• informację czy umowa zastawnicza przewiduje sposób zaspokojenia oraz czy zawiera zastrzeżenia dotyczące zbycia przedmiotu zastawu lub obciążenia przedmiotu zastawu,
• listę załączników (urzędowe formularze oraz inne załączniki),
• podpis wszystkich wnioskodawców.

Wniosek należy złożyć w biurze podawczym sądu, przesłać pocztą lub za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. Do wniosku należy dołączyć umowę zastawniczą, podpisaną przez obie strony (umowa powinna zostać zawarta na piśmie, pod rygorem nieważności). Jeżeli umowa jest sporządzona poprawnie oraz zgodna z przepisami prawa, a odpowiedni wniosek został wypełniony zgodnie z objaśnieniami znajdującymi się na wniosku oraz został złożony w terminie, to sąd dokonuje wpisu (Ustawa o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów, 1996, s. 3073).

Udzielanie informacji z Rejestru Zastawów

Centralna Informacja o Zastawach Rejestrowych odpowiedzialna jest za wydawanie żaświadczeń oraz odpisów z rejestru zastawów, a także za udzielanie informacji, bazując na danych z Centrali Rejestru Zastawów (dane te są uzyskiwane z sądów rejestrowych). Zaświadczenia i odpisy wydawane przez Centralną Informację o Zastawach Rejestrowych mają moc dokumentów wydawanych przez sąd. Wniosku o udzielenie informacji z rejestru zastawów można składać:

• osobiście lub korespondencyjnie w Centrali Informacji o Zastawach Rejestrowych,
• osobiście w ekspozyturze Centralnej Informacji o Zastawach Rejestrowych,
• przez internet w formie elektronicznej (wniosek wymaga bezpiecznego pospisu elektronicznego weryfikowany ważnym certyfikatem).

Rejestr zastawów oraz wszystkie dokumenty które zostały złożone do rejestru, są jawne. Każdy może otrzymać odpis z rejestru, stanowiący dowód wpisu lub zaświadczenie o braku wpisu zastawcy czy przedmiotu zastawu. Do otrzymania odpisu czy żaświadczenia niezbędne jest uregulowanie odpowiedniej opłaty z której dochód ma częściowo pokrywać koszty działalności podstawowej i zakupów inwestycyjnych sądów powszechnych a także ma być przeznaczony na usprawnienia ich działalności (Ustawa o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów, 1996, s. 3073).

Bibliografia

• Obwieszczenie marszałka RP w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów (2018), Dz.U. 2018 poz.2017
• Rozporządzenie ministra sprawiedliwości w sprawie warunków organizacyjno-technicznych dotyczących formy wniosków i dokumentów oraz ich składania do sądów prowadzących rejestr zastawów i do centralnej informacji o zastawach rejestrowych, a także orzeczeń, odpisów, zaświadczeń i informacji doręczanych wnioskodawcom przez sądy oraz centralną informację za pośrednictwem systemu teleinformatycznego (2019), Dz.U. poz.1345
• Ustawa o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów (1996), Dz.U. nr 149 poz.703

Autor: Mateusz Kaczor