Tekst źródłowy strony Wykres blokowy

'''Wykres blokowy''', zwany również diagramem blokowym, jest narzędziem graficznym używanym w [[zarząd]]zaniu i [[program]]owaniu do wizualizacji sekwencji operacji lub [[proces]]ów. Jest to szczególnie przydatne narzędzie w przypadku złożonych procesów, gdzie konieczne jest prześledzenie różnych etapów i zależności między nimi.

Wykres blokowy składa się z bloków reprezentujących poszczególne operacje lub etapy procesu, które są połączone strzałkami, wskazującymi kolejność wykonywania tych operacji. Każdy blok ma określone wejście i wyjście, co umożliwia śledzenie przepływu informacji lub [[towar]]ów między różnymi etapami procesu.

==Cele i zastosowanie==
Głównym [[cele]]m wykresu blokowego jest zapewnienie czytelnej reprezentacji procesu, która ułatwia zrozumienie jego struktury oraz identyfikację potencjalnych problemów lub obszarów do optymalizacji. Dzięki wykorzystaniu graficznego formatu, wykres blokowy umożliwia szybkie i skuteczne analizowanie procesów, co przyczynia się do poprawy efektywności i wydajności działania organizacji.

Zalety wykresu blokowego są liczne. Po pierwsze, jest on bardzo intuicyjny i łatwy do zrozumienia, nawet dla osób niezaznajomionych z danym procesem. Może być wykorzystywany jako narzędzie komunikacji, umożliwiające zrozumienie procesów przez różne grupy [[interesariusz]]y, takie jak [[menedżer]]owie, pracownicy, [[inwestor]]zy czy klienci. Ponadto, wykres blokowy pozwala na identyfikację zależności między operacjami, co pomaga w wykrywaniu potencjalnych opóźnień, błędów lub niedociągnięć. Dzięki temu, organizacje mogą skoncentrować swoje wysiłki na doskonaleniu procesów i eliminacji nieefektywności.

Wykresy blokowe znajdują zastosowanie w różnych dziedzinach zarządzania i programowania. Mogą być wykorzystywane do [[projekt]]owania i analizy procesów [[biznes]]owych, [[plan]]owania projektów, programowania komputerowego, zarządzania produkcją, logistyki, zarządzania zasobami ludzkimi i wielu innych obszarach. Dzięki swojej wszechstronności, wykresy blokowe są narzędziem uniwersalnym, które może być dostosowane do specyficznych potrzeb i wymagań każdej organizacji.

<google>n</google>

==Zastosowania w zarządzaniu==
* '''Wykres blokowy w zarządzaniu projektami'''. Wykres blokowy to narzędzie, które znajduje szerokie zastosowanie w zarządzaniu projektami. Jest to graficzna [[reprezentacja]] procesu, w której poszczególne etapy są przedstawione za pomocą bloków, a zależności między nimi są przedstawiane za pomocą strzałek. Dzięki temu wykresowi można w prosty i czytelny sposób przedstawić [[harmonogram]] projektu, a także zidentyfikować zależności i krytyczne ścieżki.
* '''[[Model]]owanie procesów biznesowych'''. Wykres blokowy jest również bardzo przydatnym narzędziem w modelowaniu procesów biznesowych. Pozwala on na graficzną reprezentację poszczególnych etapów procesu, a także na identyfikację zależności i potencjalnych problemów.
* '''Analiza problemów i [[podejmowanie decyzji]]'''. Wykres blokowy może być również skutecznym narzędziem w analizie problemów i podejmowaniu decyzji. Dzięki jego wykorzystaniu można w prosty sposób przedstawić różne [[opcje]], zależności między nimi oraz ocenić ich potencjalne konsekwencje.

==Elementy wykresu blokowego==
Schemat blokowy obrazuje w sposób dynamiczny przebieg realizacji zadań. Wykorzystuje się w nim siedem symboli geometrycznych (bloków) odpowiednio zróżnicowanych według rodzajów działalności lub stanów. Charakteryzuje się on przejrzystością ze względu na rozmieszczenie bloków w trzech kolumnach. W kolumnie lewej umieszcza się symbole źródeł informacji, w środkowej symbole podstawowego ciągu czynności, a w prawej symbole działań alternatywnych, względnie symbole stosowanych w procedurze [[dokument]]ów (przykład schematu blokowego wraz z objaśnieniem wykorzystywanych w nim symboli przedstawiono poniżej).

Symbole bloków połączone są ze sobą szeregowo lub tworzą pętle sprzężeń zwrotnych w przypadkach wymagających powrotu do poprzedzających czynności. W schemacie ujmuje się wszystkie niezbędne czynności składające się na pewną całość działań, które powinny być realizowane w podanej kolejności, tworzącej logiczną sekwencję czynności analitycznych i dyspozycyjnych.

==Tekst czy schemat?==
Schemat blokowy ujawnia swe zalety szczególnie w przypadku procedur, w których należy podejmować decyzje, które z alternatywnych działań, bądź ciągów działań, należy wdanej sytuacji realizować. [[Pracownik]] po udzieleniu jednoznacznej odpowiedzi "tak" lub "nie" na zadane w bloku obrazującym czynność analityczną pytanie, wie już jaką ze wskazanych na schemacie dróg ma dalej podążać. [[Uprawnienie]] do podjęcia [[Decyzja|decyzji]] jest delegowane na bezpośredniego wykonawcę, który nie ma [[potrzeby]] zwracania się do swojego przełożonego o decyzję w sprawach objętych procedurą, przyzwyczajając się do samodzielnej [[Praca|pracy]]. Istotnym ułatwieniem dla wykonawcy (wykonawców) jest podawanie w schemacie źródeł, z których należy czerpać potrzebne [[informacje]] do wykonania [[dane]]j czynności lub podjęcia decyzji.

==Kolejność wykonywania działań==
Stosowane w schemacie łączniki umożliwiają wskazanie czynności, poprzez które łączy się ona z innymi [[procedura]]mi. Dzięki temu można zapewnić właściwą kolejność stosowania kilku procedur następujących po sobie lub synchronizację procedur realizowanych równolegle przez kilka [[Stanowisko pracy|stanowisk pracy]]. Dzięki temu [[koordynacja]] biegu kilku spraw, załatwianych równolegle lub w wymaganej kolejności przez różnych wykonawców, przybiera formę samokoordynacji. [[Wynik]]a to ze znajomości procedur realizowanych przez cały [[zespół]] oraz momentów, w których poszczególni wykonawcy otrzymują fragmenty spraw do dalszego wykonywania. Ułatwia to znakomicie pracę [[Przełożony|przełożonego]], którego rola może zostać ograniczona do nadzorowania prawidłowości przebiegu prac i ewentualnego podejmowania w miarę potrzeby działań koordynacyjnych.

Tak więc schemat blokowy pozwala na kilkakrotne zmniejszenie objętości wyrażającej treść procedury, na jej jasne, proste i przejrzyste przedstawienie, zwalnia [[przełożony]]ch z podejmowania zrutynizowanych decyzji, przesuwając [[uprawnienia]] decyzyjne na bezpośrednich wykonawców, którzy mogą sami kontrolować przebieg realizowanych prac i koordynować je z pracą innych stanowisk i komórek organizacyjnych.

==Przykłady wykresów blokowych==
* [[Diagram procesu]]
* [[Diagram relacji]]
* [[Diagram pokrewieństwa]]

{{infobox5|list1={{i5link|a=[[Organizacja pracy]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Macierz odpowiedzialności]]}} &mdash; {{i5link|a=[[System zarządzania przebiegiem procesów]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Metodyka badania potrzeb informacyjnych]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Kartowanie]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Grupowanie stanowisk]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Regulamin organizacyjny]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Cechy stanowiska pracy]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Plan szkoleń]]}} }}

==Bibliografia==
<noautolinks>
* Wawak S. (2013), ''[https://zeszyty-naukowe.uek.krakow.pl/article/viewFile/780/604 Wybrane koncepcje klasyfikacji metod zarządzania jakością]'', Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, nr 910
</noautolinks>

[[Kategoria:Metody opisu procesów]]
{{aa|Sławomir Wawak}}

{{#metamaster:description|Wykres blokowy to dynamiczny schemat ukazujący realizację zadań. Składa się z siedmiu symboli geometrycznych. Przejrzyste rozmieszczenie bloków ułatwia podejmowanie decyzji i wybór alternatywnych działań. Umożliwia delegowanie i koordynację pracy.}}