Tekst źródłowy strony Metodyka społeczna Checklanda

{{infobox4
|list1=
<ul>
<li>[[Podejście systemowe]]</li>
<li>[[System informacyjny negocjacji]]</li>
<li>[[Podejście procesowe]]</li>
<li>[[Model organizacji]]</li>
<li>[[Metodyka badania potrzeb informacyjnych]]</li>
<li>[[Modelowanie]]</li>
<li>[[Strategia koalicji (negocjacje)]]</li>
<li>[[Funkcja informacyjna]]</li>
<li>[[Zarządzanie strategiczne]]</li>
</ul>
}}

Podstawowym założeniem metodyki jest wielostronność spojrzeń na [[dane]] zagadnienie i możliwość alternatywnych interpretacji. Podejście zakłada, że poszczególni ludzie mają indywidualne koncepcje rozwiązania problemu i różnie postrzegają [[system]], wewnątrz którego istnieją. [[Metodyka]] społeczna jest systemem uczenia się zbioru problematycznych sytuacji w działalności ludzkiej, prowadzących do odpowiedniego zachowania w określonej sytuacji. Twórcą metodyki społecznej (Soft Systems Methodology), powstałej w latach 60. XX w. jest P. Checkland, profesor University of Lancaster w Wielkiej Brytanii.

==TL;DR==
Metodyka społeczna Checklanda polega na wielostronnym spojrzeniu na problem, uwzględniając indywidualne koncepcje rozwiązania. Składa się z siedmiu etapów, obejmujących wprowadzenie do sytuacji problemowej, rozpoznanie, formułowanie definicji, opracowanie modelu, porównanie z rzeczywistością, określanie zmian i wdrożenie. Celem metodyki jest poprawa komunikacji i osiągnięcie pożądanych zmian.

==Cykl postępowania w metodyce społecznej Checklanda==
Tworzenie systemu informacyjnego w metodyce społecznej przebiega w siedmiu etapach.

Etap I. Wprowadzenie do sytuacji problemowej.
Wprowadzenie polega na określeniu przez [[użytkownik]]ów systemu ([[menedżer]]ów i [[pracownik]]ów) zakresu zadań i sposobów ich realizowania stanowiących o sytuacji problemowej oraz na próbie zdefiniowania opisanej sytuacji przez analityka.

Etap II. Rozpoznanie sytuacji problemowej.
Podstawą rozpoznania jest [[próba]] wskazania przez menedżerów i pracowników definicji sytuacji problemowej zainicjowana w trakcie etapu I. W etapie II analityk zapoznaje się z sytuacją problemową, zbierając [[informacje]] niezbędne do sformułowania definicji dla odpowiednich systemów celowej działalności. Informacje te mogą pochodzić z trzech źródeł:
* [[struktura organizacyjna]] oraz czynniki, których nie da się łatwo zmieni
* procesy i transformacje przebiegające wewnątrz systemu
* zachowania organizacyjne członków (wnioski, uwagi krytyczne, skargi).
W trakcie gromadzenia informacji analityk może wykorzystać tradycyjne narzędzia i techniki: obserwacje, wywiady, kwestionariusze z pytaniami zamkniętymi i otwartymi, protokół zdarzeń krytycznych, nagrania wideo, warsztaty i dyskusje.
<google>ban728t</google>
Techniką właściwą dla realizacji dwóch pierwszych etapów metodyki są wzbogacone wizerunki sytuacji. Są one odwzorowaniem struktury i dynamiki analizowanej sytuacji, tj. powiązań i zależności między stanowiskami i komórkami organizacyjnymi, pełnionymi przez nie rolami, występującymi konfliktami, strukturami, zdarzeniami i procesami w sytuacji problemowej. Technicznie mają one postać "obrazków", zawierających rysunki, ikony, symbole, powiązania i opisy.

Etap III. Formułowanie definicji podstawowych dla odpowiednich systemów celowej działalności
Rezultatem rozpoznania sytuacji problemowej i jej opisania jest zdefiniowanie systemu celowej działalności w ramach dyskusji na podstawie różnych interpretacji świata rzeczywistego. Osiągnięcie właściwego opisu, adekwatnego do sposobów postrzegania wszystkich uczestników systemu, jest podstawą podjęcia działań doskonalących. Definicje podstawowe zwane są definicjami CATWOE, gdyż w trakcie ich formułowania rozpatruje się następujące elementy:
* C (customers) - klienci działalności celowej
* A (actors) - wykonawcy działalności celowej
* T (transformation) - przedstawienie celowej działalności w postaci procesu (wejście - [[transformacja]] - wyjście)
* W (weltanschauung) - sens definicji podstawowej z punktu widzenia danego kontekstu
* O (owner) - właściciele problemu mający [[uprawnienia]] do podjęcia bądź zakończenia działalności celowej
* E (environmental) - otoczenie systemu (możliwości i ograniczenia).

Etap IV. Opracowanie modelu konceptualnego.
Polega na powiązaniu [[proces]]ów realizowanych w ramach celowej działalności. Końcowy [[model]] konceptualny opisuje system docelowy złożony z określonych komponentów systemu będących w interakcji wewnątrz systemu. Każdy system powinien mieć określone granice działania oraz mieć [[zdolność]] dostosowywania się do warunków zmieniającego się otoczenia. W trakcie tworzenia modelu konceptualnego należy uwzględnić kryteria "trzech E":
* [[skuteczność]] (efficacy) - pozwala znaleźć odpowiedź na pytanie, czy zaangażowane środki przynoszą zamierzony efekt
* [[wydajność]] (efficiency) - określa relację pomiędzy wartością otrzymanego wyniku a wartością zaangażowanych zasobów
* [[efektywność]] (effectiveness) - mówi o wyniku transformacji w systemie działalności celowej i osiągnięciu założonego celu.

Etap V. Porównanie modelu konceptualnego ze światem rzeczywistym.
Celem porównania jest zarejestrowanie różnic pomiędzy modelem i rzeczywistymi zdarzeniami według kryteriów skuteczności, wydajności i efektywności.

Etap VI. Określenie pożądanych, możliwych do zrealizowania zmian.
W trakcie dyskusji, analitycy i uczestnicy działalności celowej rozważają możliwości ulepszenia sytuacji problemowej.

Etap VII. Podjęcie działań mających na celu udoskonalenie sytuacji problemowej.
Etap ten polega na wdrożeniu modelu uwzględniającego uwagi i poprawki zaproponowane w ramach etapu V i VI.

==Cele metodyki społecznej==
* Poprawa procesu komunikowania się, negocjowania i porozumiewania osób i grup zainteresowanych.
* Nakładanie się różnych punktów widzenia pozwala trafniej zdefiniować podstawowe działalności i w konsekwencji osiągnąć pożądaną zmianę.
* Efektem zastosowania podejścia społecznego w tworzeniu systemu informatycznego w przedsiębiorstwie jest zbiór wzbogaconych wizerunków, definicji podstawowych CATWOE i modeli konceptualnych w miejsce precyzyjnych opisów graficznych będących efektem podejścia technicznego.

==Bibliografia==
<noautolinks>
* Czekaj J., "Metody organizacji i zarządzania", Wydawnictwo AE 2007, s. 112-117
</noautolinks>

<p align=right> '''Autor:''' Justyna Płonka
[[Kategoria:Heurystyka i inwentyka]]

{{#metamaster:description|Metodyka społeczna Checklanda - system uczenia się problematycznych sytuacji w działalności ludzkiej, oparty na wielostronności spojrzeń i interpretacjach.}}