Tekst źródłowy strony C/EBIT

{{infobox4
|list1=
<ul>
<li>[[Zysk]]</li>
<li>[[Popyt inwestycyjny]]</li>
<li>[[Wskaźnik rentowności]]</li>
<li>[[Koszt zmienny]]</li>
<li>[[Korzyści skali]]</li>
<li>[[Koszt całkowity]]</li>
<li>[[Koszt stały]]</li>
<li>[[Ryzyko inwestycyjne]]</li>
<li>[[Rynkowa wartość dodana]]</li>
<li>[[C/EBIT]]</li>
</ul>
}}

'''C/EBIT''' to wskaźnik określający '''cenę akcji C do wielkości zysku operacyjnego przed spłatą odsetek i opodatkowaniem'''([[EBIT]] - ''Earnings Before Interest and Tax'').

Wskaźnik ten jest zaliczany do grupy wskaźników bezwzględnych księgowych, które opierają się na pomiarze rentowności na różnych poziomach wyniku finansowego, a [[efektywność]] rozumieją, jako grę przychodów i kosztów.

EBIT możemy utożsamić, zatem z zyskiem operacyjnym.

==Zysk operacyjny==

[[Zysk]] operacyjny to '''[[przychód]] z działalności zasadniczej przedsiębiorstwa pomniejszony o [[koszty]] poniesione w związku z jego uzyskaniem'''.

Zysk operacyjny = przychód ze sprzedaży – ([[koszt]] sprzedanych [[towarów]] + [[koszty pośrednie]])

Jak słusznie zauważają D. Michalski i B. Krysta środki zaangażowane w [[proces]] produkcji umożliwiają funkcjonowanie działalności gospodarczej, jednak nie można zapomnieć o tym, że generują równocześnie potrzebę pozyskania środków na ich sfinansowanie.
<google>t</google>

Nadrzędnym składnikiem determinującym [[sukces]] prowadzonej działalności jest [[rentowność]], a zatem mówimy tutaj o sytuacji, w której [[zasoby]] zaangażowane w [[proces gospodarczy]] generują większe korzyści niżeli koszty wynikające z ich osiągnięcia.

'''Zysk operacyjny możemy skalkulować w oparciu o:'''
* [[Rachunek]] kosztów pełnych
* [[Rachunek kosztów zmiennych]]

'''[[Rachunek kosztów pełnych]]''' za podstawę bierze [[koszty wytwarzania]] produktu. (H. J. Vollmuth 2003, s. 73)

I. [[Przychody]] ze sprzedaży

II. (-) Koszty własny wyrobów sprzedanych

a) [[Koszty bezpośrednie]]
b) Koszty pośrednie zmienne
c) Koszty pośrednie stałe

III.(-) [[Koszty zmienne]] zarządu i sprzedaży

IV. (-) [[Koszty stałe]] zarządu i sprzedaży

V. (=) Zysk (starta) [[brutto]]

'''Rachunek kosztów zmiennych''' inaczej rachunek kosztów bezpośrednich jest "systemem rachunku kosztów nastawionym na rynek” (H. J. Vollmuth 2003, s. 73).

I. Przychody ze sprzedaży

II. (-) Koszty zmienne

III.(=) [[Marża]] brutto

IV. (-) Koszty stałe

V. (-) Koszty stałe zarządu i sprzedaży

VI. (=) Zysk (starta) brutto

'''Przykład:'''

[[Dane]] są następujące [[informacje]]:
W maju [[przedsiębiorstwo]] XYZ wyprodukowało 3000 sztuk wyrobu A, natomiast sprzedało 2000 sztuk. Koszty stałe produkcji w maju wyniosły 12 000 zł. Jednostkowe koszty zmienne wynoszą 17,00 zł/szt. [[Cena]] sprzedaży to 20,00 zł/szt. Jednostkowe koszty zmienne zarządu i sprzedaży stanowiły 2,00 zł/szt. Koszty stałe zarządu i sprzedaży kształtowały się na poziomie 5 000 zł.

''Oblicz [[wynik]] finansowy przedsiębiorstwa w oparciu o rachunek kosztów pełnych, wiedząc, że [[obciążenie]] z tytułu podatku dochodowego to 30%, a odsetki od zaciągniętego kredytu wynosiły 500 zł.''
# '''Obliczenie jednostkowego kosztu wytworzenia wyrobu gotowego.'''

<math>\text{Jednostkowy koszt wyrobu} = \frac{12.000}{3.000} = 21,00 zl/szt</math>
# '''Przeprowadzenie kalkulacji rachunku wyników.'''

{| class="wikitable"
|-
| Przychody ze sprzedaży || <math>2 000 szt \cdot 30,00 zl/szt</math> || 60 000 zł
|-
| KWWS || <math>2 000 szt \cdot 21,00 zl/szt</math> || 48 000 zł
|-
| Koszty zmienne zarządu i sprzedaży || <math>2 000 szt \cdot 2,00 zl/szt</math> || 4 000 zł
|-
| Koszty stałe zarządu i sprzedaży || || 5 000 zł
|-
| EBIT || || 9 000 zł
|-
| Odsetki || || 500 zł
|-
| EBT || || 8 500 zł
|-
| [[Podatek]] dochodowy || <math>8 500 zl \cdot 0,3</math>|| 2 550 zł
|-
| [[Zysk netto]] || 8 500 zł - 2 550 zł || 5 950 zł
|}

== Cena akcji==

Bieżąca cena akcji ustalana jest na rynku. Niebagatelny wpływ na jej wysokość mają [[stopy procentowe]].
* Odsetki stanowią koszt, a co za tym idzie im wyższa [[stopa procentowa]], tym mniejszy zysk firmy
* Stopy procentowe wpływają na poziom aktywności gospodarczej, a ta zaś na zyski przedsiębiorstwa (E. F. Brigham 1996, s. 141)

'''Cena akcji firmy z kolei jest determinowana:'''
* Prognozowanym zyskiem na 1 akcję
* Rozkładem dochodów w czasie
* Ryzykiem prognozowanych dochodów
* Zaciąganiem długów
* Polityką dywidend (E. F. Brigham 1996, s. 141)

Jak zauważa E. F. Brigham maksymalizacja majątku akcjonariuszy równa się maksymalizacji ceny akcji spółki, która winna być podstawowym celem zarządzania.

== Zysk operacyjny na jedną akcję==

<big><big><math>\frac{\text{cena jednej akcji}}{\text{EBIT na jedna akcje}}</math></big></big>

Załóżmy, że [[spółka]] CDE wypracowała [[zysk brutto]] wysokości 200 000 zł. [[Kapitał]] zakładowy to 400 000 akcji emitowanych przez 3 miesiące. Spółka planuje wyemitować nową serię akcji w liczbie 50 000 rozpoczynając od kolejnego miesiąca, aż do koca roku. Cena jednej akcji wynosi 3,00 zł.

'''[[Średnia]] ważona liczba akcji wynosi:'''

<math>\text{400.000}\cdot\frac{3}{12} + (400.000 + 50.000)\cdot\frac{9}{12} = 337.500</math>

<math>\text{EBIT/1 akcje} = \frac{200.000 zl}{337.500} = 0,59 zl</math>

'''Zatem:'''

<math>\frac{C}{EBIT} = \frac{3,00 zl}{0,59 zl} = 5,08</math>

'''[[Interpretacja]]:'''
Roczny zysk operacyjny w przeliczeniu na jedną akcję stanowi 5,08% bieżącej ceny akcji.

==EBIT a dźwignia operacyjna==

Miarą dźwigni finansowej jest '''procentowy stosunek zmiany zysku operacyjnego spowodowany procentową [[zmiana]] w sprzedaży''' (Z. Leszczyński i in. 2004, s. 147).

[[Wartość]] dźwigni operacyjnej '''DO''' obliczamy następująco:

<math>\text{DO} = \frac{\text{procentowa zmiana w EBIT}}{\text{procentowa zmiana sprzedazy}}</math>

A jeżeli [[sprzedaż]] wyraża się w złotówkach:

<math>\text{DO} = \frac{\text{wartosc sprzedazy - koszty zmienne ogolem}}{\text{wartosc sprzedazy ogolem - koszty zmienne ogolem - koszty stale okresu}}</math>

'''Przykład zadaniowy:'''

Posiadając następujące dane, obliczyć wartość dźwigni operacyjnej oraz zinterpretować otrzymany wynik.

{| class="wikitable"
|-
! !! [[Wariant]] I [zł] !! Wariant II [zł] !! Wariant III [zł]
|-
| Sprzedaż || 539 505 || 719 340 || 899 175
|-
| Koszty zmienne || 293 884 || 391 845 || 489 806
|-
| Koszty stałe || 258 704 || 258 704 || 258 704
|-
| Koszty razem || 552 588 || 650 549 || 748 510
|-
| EBIT || (13 083) || 68 791 || 150 665
|}
(Z. Leszczyński i in. 2004, s. 147)

<math>\text{DO dla wariantu II} = \frac{\text{719.340 - 391.845}}{\text{719.340 - 391.845 - 258.704}} = \text{4,76}</math>

'''Wnioski:'''
# Zakładając, że wielkość sprzedaży wynosi 719 340 zł [[wzrost sprzedaży]] o 1% spowoduje wzrost EBIT o 4,76%.
# Wzrost wartości sprzedaży o 30% spowoduje wzrost zysku przed odsetkami i opodatkowaniem o 143% (<math>4,76 \cdot 30% = 143%</math>)
# Zmiana sprzedaży powoduje zmianę wielkości dźwigni operacyjnej.

Istnieje pojęcie ujemnej dźwigni operacyjnej. Dzieje się tak w przypadku, gdy przedsiębiorstwo nie osiąga progu rentowności (wariant I).

==EBIT a dźwignia finansowa==

Przedsiębiorstwo poza ryzykiem operacyjnym, ponosi '''[[ryzyko]] finansowe'''. Poziom ryzyka finansowego zależy przede wszystkim od:
* stopnia w jakim jednostka finansuje swoją działalność kapitałem obcym

Ta zależność wyrażona jest '''stopniem zmienności zwrotu na kapitale własnym [[ROE]] w zależności od wielkości zysku przed odsetkami i opodatkowaniem''' (Z. Leszczyński 2004, s. 151).

<math>\text{DF} = \frac{\text{procentowa zmiana zysku netto}}{\text{procentowa zmiana w EBIT}}</math>

'''Wnioski:'''
# [[Dźwignia]] finansowa wpływa na wielkość zysku przed opodatkowaniem oraz zysku netto
# Wzrost EBIT o x% będzie skutkować wzrostem zysku netto o <math>x% \cdot DF</math>
# W przypadku gdy cała działalność jest finansowana kapitałem własnym, wówczas wielkość dźwigi finansowej będzie równa 1, a co za tym idzie wzrost EBIT o x%, spowoduje wzrost zysku netto o tę samą wartość. (Z. Leszczyński 2004, s. 153)

==Inne wskaźniki wykorzystujące EBIT==

{| class="wikitable"
|-
| TIE - współczynnik pokrycia odsetek zyskiem || <math>\frac{EBIT}{\text{platnosc odsetek}}</math>
|-
| współczynnik pokrycia stałych opłat || <math>\frac{\text{EBIT + platnosci leasingowe}}{\text{platnosci odsetkowe + platnosci leasingowe} + \frac{\text{platnosc funduszu odsetkowego}}{\text{1- stopa opodatkowania}}}</math>
|-
| bazowy [[potencjał]] dochodowy || <math>\frac{EBIT}{\text{aktywa calkowite}}</math>
|}

(E. F. Brigham 1996, s. 363)

==Bibliografia==
<noautolinks>
* Brigham E. F. (1996). ''Podstawy zarządzania finansami 1'', Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
* Jaki A. (2006).[https://r.uek.krakow.pl/jspui/bitstream/123456789/2506/1/130737382.pdf''Ocena efektywności a kreowanie wartości przedsiębiorstwa''], Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, nr 731, s. 107-121
* Leszczyński Z., Wnuk-Pel T. (2004). ''Controlling w praktyce'', Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o., Gdańsk
* Marjak H. (2011). [https://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.agro-65d01b6f-81de-4973-927d-7770ac20d2d7/c/Marjak.pdf''Identyfikacja sytuacji finansowej przedsiębiorstw tworzących MWIG40 za pomocą sieci neuronowych''], Folia Pomer. Univ. Technol. Stetin., Oeconomica nr 291 (65), s. 103–112
* Michalski D., Krysta B. (2006). ''Nowoczesne narzędzia kontroli zarządzania. Wybrane zagadnienia od rachunku odpowiedzialności i zysku ekonomicznego po controlling ryzyka'', Instytut Doskonalenia Wiedzy o Rynku Energii, Warszawa
* Michalski G. (2011), ''Efektywność inwestycji w zapasy w opodatkowanych i nieopodatkowanych organizacjach'', Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego nr 639, Finanse, Rynki finansowe, Ubezpieczenia nr 37
* Vollmuth H. J. (2003). ''Controlling instrumenty od A do Z'', Placet, Warszawa
</noautolinks>
{{a|Dominika Świerczek}}
[[Kategoria:Rynki finansowe]]

{{#metamaster:description|C/EBIT to wskaźnik cenowy akcji C względem zysku operacyjnego przed spłatą odsetek i opodatkowaniem, mierzący efektywność poprzez przychody i koszty.}}