Płatnik składek

Z Encyklopedia Zarządzania

Płatnik składek-podmiot opłacający comiesięcznie obliczane z uwzględnieniem przewidzianych prawem potrąceń składki na ubezpieczenie społeczne. Płatnicy składek na ubezpieczenia społeczne oraz osoby ubezpieczeniom podlegające mają obowiązki wobec ZUSu. Niedopełnienie ich grozi sankcjami zarówno finansowymi jak i prawnymi.

TL;DR

Płatnikiem składek na ubezpieczenie społeczne może być pracodawca, ZUS, jednostka wypłacająca świadczenia socjalne, osoba ubezpieczona zobowiązana do opłacania składek, podmiot wykonujący pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności, Krajowa Szkoła Administracji Publicznej, podmiot prowadzący działalność gospodarczą, Kancelaria Sejmu i Senatu. Płatnicy mają obowiązek zgłosić dane osób ubezpieczonych do ZUSu w ciągu 7 dni od daty zatrudnienia. Mają też obowiązek opłacać składki, wypłacać świadczenia, przekazywać dokumenty i deklaracje rozliczeniowe. Płatnicy mają prawo do wynagrodzenia za wykonanie niektórych zadań. Istnieje możliwość ulg w przypadku trudności w opłacaniu składek.

Kto jest płatnikiem?

Jako płatników składek możemy wymienić między innymi:

  • pracodawcę - dla osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę oraz poborowych, którzy odbywają służbę zastępczą.
  • zwierzchnią instytucję diecezjalną lub zakonną w stosunku do objętych przez nią duchownych,
  • ZUS - dla osób, które podlegają ubezpieczeniom społecznym ze względu na pobór zasiłku macierzyńskiego,
  • jednostkę wypłacającą świadczenia i zasiłki socjalne oraz wynagrodzenia przysługujące w okresie korzystania ze świadczenia górniczego albo stypendium na przekwalifikowanie - dla osób pobierających świadczenia socjalne wypłacane w okresie urlopu oraz osób pobierających zasiłek socjalny wypłacany na czas przekwalifikowania zawodowego i poszukiwania nowego zatrudnienia oraz pobierających wynagrodzenia w okresie korzystania ze świadczenia górniczego lub stypendium na przekwalifikowanie,
  • ubezpieczonego zobowiązanego do opłacenia składek na własne ubezpieczenie społeczne,
  • podmiot na którego rzecz wykonywana jest odpłatnie praca w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania - dla osób które ja wykonują na podstawie skierowania do pracy lub podlegają ubezpieczeniom społecznym z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego,
  • Krajowa Szkoła Administracji Publicznej - w stosunku do słuchaczy, którzy pobierają stypendia,
  • podmiot prowadzący pozarolniczą działalność - w stosunku do pracujących przy prowadzeniu tej działalności,
  • Kancelarię Sejmu i Senatu - dla posłów, posłów do Parlamentu Europejskiego i senatorów.

Zgłoszenie danych do ubezpieczenia

Obowiązkiem płatnika składki jest dokonanie zgłoszenia osób, które podlegają ubezpieczeniom społecznym w przeciągu 7 dni od daty zatrudnienia pracownika/powstania stosunku prawnego, który uzasadnia objęcie takiej osoby ubezpieczeniami emerytalnym oraz rentowym.

Zgłoszenie płatnika składek — osoby fizycznej zawiera:

  • numer NUSP (numer ubezpieczenia społecznego płatnika nadawany przez ZUS w drodze decyzji) lub do czasu uzyskania tego numeru numery NIP i REGON, a jeżeli płatnikowi nie nadano obu tych numerów lub jednego z nich — numer PESEL lub serię i numer dowodu osobistego albo paszportu,

nazwisko, imię pierwsze i drugie,

  • datę i miejsce urodzenia,
  • obywatelstwo,
  • nazwę skróconą firmy, pod którą prowadzona jest pozarolnicza działalność,
  • rodzaj i numer uprawnienia, na podstawie którego prowadzona jest pozarolnicza działalność,
  • datę powstania obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne,
  • adres siedziby,
  • adres zamieszkania, jeżeli jest inny niż adres siedziby,
  • nazwę organu wydającego uprawnienie oraz datę jego wydania,
  • adres do korespondencji,
  • adres prowadzenia działalności.
  • wykaz rachunków bankowych,

Zgłoszenie płatnika składek — osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej zawiera:

  • numer NUSP (numer ubezpieczenia społecznego płatnika nadany przez ZUS w drodze decyzji) lub do czasu uzyskania tego numeru numery NIP i REGON,
  • nazwę skróconą płatnika,
  • adres siedziby,
  • adres do korespondencji,
  • adres prowadzenia działalności,
  • nazwę zgodną z aktem prawnym konstytuującym płatnika,
  • nazwę organu założycielskiego płatnika,
  • występowanie obowiązku wpisu do rejestru lub ewidencji,
  • datę i numer wpisu do rejestru lub ewidencji,
  • nazwę organu rejestrowego lub ewidencyjnego,
  • datę powstania obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne,
  • wykaz rachunków bankowych.

Na podstawie tych danych zostaje otworzone przez ZUS konto o numerze identyfikacji podatkowej NIP.

Obowiązki

Płatnicy składek maja obowiązek wykonywać zadania z zakresu ubezpieczenia społecznego określonych ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych, a w szczególności: są zobowiązani do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne w przewidzianym przepisami terminie, wypłacania świadczeń z ubezpieczeń społecznych, zgłaszania prawdziwych danych, przesyłania deklaracji rozliczeniowych w przewidzianym terminie oraz przekazywania dokumentów związanych z ubezpieczeniami społecznymi i zdrowotnymi.

Prawa

Za wykonanie zadań takich jak ustalanie prawa do świadczeń i ich wysokości i wypłata świadczeń z ubezpieczenia chorobowego płatnicy składek maja prawo do wynagrodzenia. Wysokość stopy procentowej i tryb rozliczania wynagrodzenia określa minister właściwy ds. zabezpieczenia społecznego. Pozostałe zadania są wykonywane prze płatników składek nieodpłatnie.

Deklaracja rozliczeniowa

W deklaracji płatnik rozlicza składki/zasiłki, zasiłki rodzinne oraz pielęgnacyjne, które podlegają rozliczeniu. Deklaracja zawiera na przykład:

  • dane identyfikacyjne płatnika
  • informacje o liczbie ubezpieczonych osób
  • informacje na temat uprawnienia płatnika do wypłaty zasiłków
  • kwoty wypłacanych zasiłków
  • kwoty zasiłków finansowanych z budżetu państwa oraz kwoty wynagrodzeń z tytułu niezdolności do pracy
  • kwoty przysługujących płatnikowi wynagrodzeń

Imienny raport miesięczny

Zawiera on informacje dotyczące płatnika określone w zgłoszeniu płatnika składek, termin którego raport dotyczy, a także:

  • nazwisko i imię
  • wymiar czasu pracy
  • numery identyfikacyjne ubezpieczonego
  • zestawienie składek na ubezpieczenia społeczne, które są należne
  • podstawę wymiaru oraz kwotę składki na ubezpieczenia społeczne
  • oświadczenie płatnika, które potwierdza, że dane przedstawione w raporcie są zgodne ze stanem faktycznym-potwierdzone podpisem płatnika/osoby upoważnionej
  • datę sporządzenia raportu wraz z podpisem płatnika/osoby upoważnionej

"Ulgi" dla płatników

Jeśli występują trudności z opłaceniem składem, płatnik ma możliwość wystąpienia do ZUSu z wnioskiem o rozłożenie płatności na raty/odroczenie jej terminu. Istnieje możliwość umorzenia, jednak dotyczy ono tylko przypadku, gdy składki są całkowicie nieściągalne (np. gdy dłużnik umrze).


Płatnik składekartykuły polecane
Deklaracja PFRONRozliczenia z tytułu ubezpieczeń społecznychZakładowy Fundusz Świadczeń SocjalnychZaświadczenie lekarskieUbezpieczenie emerytalneUbezpieczony w systemie ubezpieczeń społecznychUbezpieczenie choroboweUbezpieczenie rentoweZwolnienie lekarskie

Bibliografia

  • Kluszczyńska Z., Koczur W., Szpor G., Szumlicz T. (2007), System Ubezpieczeń Społecznych - zagadnienia ogólne, LexisNexis, Warszawa
  • Salwa Z. (2004), Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych LexisNexis, Warszawa
  • Szyburska-Walczak G. (2012), Ubezpieczenia społeczne. Repetytorium, Wolters Kluwer, Warszawa
  • Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Dz.U. 1998 nr 137 poz. 887


Autor: Ada Kowalska, Karolina Molong

Uwaga.png

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych.

Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.