Zarządzanie portfelem

Zarządzanie portfelem jest to działanie, mające na celu organizację i strategiczne dokonywanie decyzji związanych z zaangażowaniem kapitałowym tak, aby zminimalizować ryzyko oraz zwiększyć zysk.

Często pojęciem portfela nazywamy pewien zbiór elementów (E. Piwoni-Krzeszowska, T. Małkus 2014, s. 141). Aktywne zarządzanie portfelem (ang. active portfolio management) cechuje się kontrolowaniem i dokonywaniem trwałych poprawek składu portfela stosownie do aktualnych prognoz oraz analiz (J. Morajda 1999, s. 14).

Literatura przedmiotu najczęściej wyróżnia dwa aspekty w odniesieniu do zarządzania portfelem:

• zarządzanie portfelem inwestycyjnym,
• zarządzanie portfelem projektów.

Portfelem projektów nazywamy zestawienie projektów, które są koordynowane i opracowywane w danym przedsiębiorstwie (E. Piwoni-Krzeszowska, T. Małkus 2014, s. 141). Zgodnie z PMI Project Management Institute, “portfel projektów to zbiór projektów lub programów oraz innych inicjatyw, które zostały zgrupowane razem, aby ułatwić efektywne zarządzanie i osiąganie celów strategicznych. Projekty w portfelu są w określony sposób powiązane, najczęściej instytucjonalnie, finansowo, czasowo lub obiektowo” (M. Brzozowski 2014, s. 12). Natomiast zarządzanie portfelami projektów należy do scentralizowanego zarządzania obejmującego gromadzenie, rozpoznanie, priorytetyzację, dobór, zatwierdzanie, równoważenie, kierowanie oraz monitoring projektów (w ramach składowych portfela). Wszystkie te działania są niezbędne, aby osiągnąć wyznaczone uprzednio cele (E. Piwoni-Krzeszowska, T. Małkus 2014, s. 141).

Jest to zatem proces analizy i alokacji zasobów przedsiębiorstwa pomiędzy projekty i programy w taki sposób, aby zrealizować planowane zamiary organizacji oraz zwiększyć wartość dla interesariuszy. Zarządzanie portfelem projektów jest intensywnym procesem decyzyjnym, w trakcie którego zestaw aktywnych projektów jest stale kontrolowany i odpowiednio dostosowywany (M. Brzozowski 2014, s. 12). Działanie te zapewnia organizacji korzystniejsze pozycjonowanie konkurencyjne, a także poprawę wydajności grup projektowych oraz adekwatne spożytkowanie zasobów, co z kolei przekłada się na redukcję wydatków związanych z realizowanymi projektami (P. Cabała, W. Paluch 2020, s. 19).

Mówiąc z kolei o zarządzaniu portfelem inwestycyjnym, mamy na myśli administrowanie zbiorem posiadanych papierów wartościowych, a niejednokrotnie również zestawem tzw. instrumentów pochodnych (J. Morajda 1999, s. 9). Jak podaje art. 75. Ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. 2005 Nr 183 poz. 1538): “zarządzanie portfelem, w którego skład wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych, polega na podejmowaniu i realizacji decyzji inwestycyjnych na rachunek klienta, w ramach pozostawionych przez klienta do dyspozycji zarządzającego środków pieniężnych lub instrumentów finansowych” (Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, s. 162).

Zakładanie oraz zarządzanie portfelem inwestycyjnym jest procesem wielopoziomowym i skomplikowanym. Wstępnie obejmuje wyznaczenie celów przez inwestora, następnie podjęcie wielu decyzji w związku ze strukturą portfela, ryzykiem inwestycyjnym, możliwościami i regułami selekcji wybranych komponentów, a finalnie usprawnieniu narzędzi oraz technik stosowanych w konkretnych jego fazach (T.L. Nawrocki 2017, s. 240).

Za jedno z zasadniczych kwestii w zakresie zarządzania portfelem inwestycyjnym przyjmuje się metodę selekcji i dopasowania konkretnych aktywów do danego portfela, co w dużej mierze jest współmierne z założoną przez inwestora strategią inwestycyjną (T.L. Nawrocki 2017, s. 240). Aby metody tworzenia oraz zarządzania portfelem inwestycyjnym były odpowiednio skuteczne, muszą one opierać się na regularnej analizie rynku finansowego i jego instrumentów. Konsekwencją tego jest konieczność ciągłego rozwoju oraz doskonalenia narzędzi dla tego typu analizy, które wspierają formowanie prognoz oraz podejmowanie decyzji (J. Morajda 1999, s. 9).

Bibliografia

• Brzozowski M., (2014), Metody zarządzania portfelem projektów, Studia Oeconomica Posnaniensia, nr 11, s. 9-24
• Cabała P., Paluch W., (2020), Modele zarządzania portfelem projektów, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa (TNOiK), Przegląd Organizacji, nr 12, s. 19-26
• Morajda J., (1999), Metody sztucznej inteligencji w zarządzaniu portfelem inwestycyjnym, Akademia Ekonomiczna w Krakowie. Wydział Zarządzania. Kraków
• Nawrocki T. L., (2017), Zarządzanie portfelem inwestycyjnym. Efektywność strategii inwestycji w akcje spółek wysokodywidendowych, Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska, nr. 102, s. 239-249
• Piwoni-Krzeszowska E., Małkus T. (red.)(2014), Współczesne problemy zarządzania organizacjami, Mfiles.pl, seria wydawnicza: Encyklopedia Zarządzania, Kraków
• Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (2005), Dz. U. 2005 Nr 183 poz. 1538

Autor: Dominika Kowalczyk

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.