Wartość dodana (Ekonomia): Różnice pomiędzy wersjami
m (Infobox update) |
(LinkTitles.) |
||
| Linia 18: | Linia 18: | ||
{{disambig2|[[:Kategoria:Ekonomia|pojęcia ekonomicznego]]|[[wartość dodana|inne znaczenia]]}} | {{disambig2|[[:Kategoria:Ekonomia|pojęcia ekonomicznego]]|[[wartość dodana|inne znaczenia]]}} | ||
'''[[Wartość dodana]]''' - jest to przyrost wartości dóbr w wyniku procesu produkcji (E. Kubiak, H. Nakonieczna - Kisiel 1999, s. 43) lub można ją też rozumieć jako różnicę pomiędzy utargiem przedsiębiorstwa a kosztami zakupów materiałów i usług od innych firm, zatem jest to różnica pomiędzy przychodem ze [[sprzedaż]]y a kosztem pozyskania koniecznych [[nakład]]ów; różnica pomiędzy przychodem ze sprzedaży a kosztem nabycia dóbr i usług od innych firm (R. Barro 1997 s. 59). | '''[[Wartość dodana]]''' - jest to [[przyrost]] wartości dóbr w wyniku procesu produkcji (E. Kubiak, H. Nakonieczna - Kisiel 1999, s. 43) lub można ją też rozumieć jako różnicę pomiędzy utargiem przedsiębiorstwa a kosztami zakupów materiałów i usług od innych firm, zatem jest to różnica pomiędzy przychodem ze [[sprzedaż]]y a kosztem pozyskania koniecznych [[nakład]]ów; różnica pomiędzy przychodem ze sprzedaży a kosztem nabycia dóbr i usług od innych firm (R. Barro 1997 s. 59). | ||
Wartość dodana stanowi różnicę pomiędzy wartością rynkową produktu lub usługi a kosztami wytworzenia (W. Smid 2012, s. 576). | [[Wartość]] dodana stanowi różnicę pomiędzy wartością rynkową produktu lub [[usługi]] a kosztami wytworzenia (W. Smid 2012, s. 576). | ||
==Sposób obliczania== | ==Sposób obliczania== | ||
| Linia 38: | Linia 38: | ||
'''Przykład''' | '''Przykład''' | ||
Do wyprodukowania danego dobra lub usługi (np. posiłek) niezbędny jest kapitał (np. w formie narzędzi takich jak patelnie i garnki) oraz praca (np. kucharza), a także dobra pośrednie, w tym wypadku surowce żywnościowe. Produkcją jest tu proces przekształcania surowców żywnościowych w dobro finalne jakim jest posiłek. Ma on większą wartość niż same surowce, z których kucharz go przygotował, w związku z tym wynikiem tego procesu nie jest sam posiłek, ale wartość dodana do surowców żywnościowych. | Do wyprodukowania danego dobra lub usługi (np. posiłek) niezbędny jest [[kapitał]] (np. w formie narzędzi takich jak patelnie i garnki) oraz [[praca]] (np. kucharza), a także dobra pośrednie, w tym wypadku [[surowce]] żywnościowe. Produkcją jest tu [[proces]] przekształcania surowców żywnościowych w [[dobro]] finalne jakim jest posiłek. Ma on większą wartość niż same surowce, z których kucharz go przygotował, w związku z tym wynikiem tego procesu nie jest sam posiłek, ale wartość dodana do surowców żywnościowych. | ||
Jeżeli kucharka za pomocą swoich narzędzi przekształci produkty spożywcze o wartości 50 zł w posiłki, których całkowita wartość wynosi 130 zł, wówczas powstały w tym procesie produkt można określić jako wartość dodaną w wysokości 80 zł (R. H. Frank 2007, s. 318). | Jeżeli kucharka za pomocą swoich narzędzi przekształci produkty spożywcze o wartości 50 zł w posiłki, których całkowita wartość wynosi 130 zł, wówczas powstały w tym procesie [[produkt]] można określić jako wartość dodaną w wysokości 80 zł (R. H. Frank 2007, s. 318). | ||
==Wartość dodana w makroekonomii== | ==Wartość dodana w makroekonomii== | ||
Sumę wartości dodanej wykorzystuje się w obliczaniu [[PKB]]. Przedsiębiorstwo tworzy wartość dodaną poprzez przetwarzanie surowców i dóbr pośrednich w dobra finalne, które jest w stanie sprzedać na rynku. Wartość dodana, która powstaje w tym przypadku to różnica pomiędzy przychodami ze sprzedaży przedsiębiorstwa, a kosztami surowców, dóbr pośrednich oraz dóbr importowanych zza granicy. Jeżeli dane przedsiębiorstwo wytwarza dobra pośrednie, to jej przychody są kosztami dla klientów tej firmy, którzy są także producentami. Wartość dodaną, o której mowa, nie liczy się podwójnie, dlatego odejmuje się ją ze sprzedaży dóbr i usług przez tych klientów podczas obliczania ich własnej wartości dodanej. W przypadku jeżeli to konsument jest ostatecznym nabywcom i kupuje ostateczne (finalne) dobro lub usługę na rynku, cena za to dobro obejmuje całą wartość dodaną wytworzoną na wszystkich etapach procesu produkcyjnego (M. Burda, Ch. Wyplosz 2013, s. 57). | Sumę wartości dodanej wykorzystuje się w obliczaniu [[PKB]]. [[Przedsiębiorstwo]] tworzy wartość dodaną poprzez przetwarzanie surowców i dóbr pośrednich w dobra finalne, które jest w stanie sprzedać na rynku. Wartość dodana, która powstaje w tym przypadku to różnica pomiędzy przychodami ze sprzedaży przedsiębiorstwa, a kosztami surowców, dóbr pośrednich oraz dóbr importowanych zza granicy. Jeżeli [[dane]] przedsiębiorstwo wytwarza dobra pośrednie, to jej [[przychody]] są kosztami dla klientów tej firmy, którzy są także producentami. Wartość dodaną, o której mowa, nie liczy się podwójnie, dlatego odejmuje się ją ze sprzedaży dóbr i usług przez tych klientów podczas obliczania ich własnej wartości dodanej. W przypadku jeżeli to [[konsument]] jest ostatecznym nabywcom i kupuje ostateczne (finalne) dobro lub usługę na rynku, [[cena]] za to dobro obejmuje całą wartość dodaną wytworzoną na wszystkich etapach procesu produkcyjnego (M. Burda, Ch. Wyplosz 2013, s. 57). | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
* Barro R. (1997), ''Makroekonomia'', Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, | * Barro R. (1997), ''[[Makroekonomia]]'', Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, | ||
* Begg D., Fischer S., Dornbusch R. (2014), ''Makroekonomia'', Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, | * Begg D., Fischer S., Dornbusch R. (2014), ''Makroekonomia'', Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, | ||
* Burda M., Wyplosz Ch. (2013), ''Makroekonomia. Podręcznik europejski'', Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, | * Burda M., Wyplosz Ch. (2013), ''Makroekonomia. Podręcznik europejski'', Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, | ||
* Frank H. R. (2007), ''Mikroekonomia jakiej jeszcze nie było'', Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne GWP, Gdańsk, | * Frank H. R. (2007), ''[[Mikroekonomia]] jakiej jeszcze nie było'', Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne GWP, Gdańsk, | ||
* Głowacki J. (2010), [http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.desklight-7214d428-853f-4186-8a02-ec11685e43a2 Mierzenie społecznej wartości dodanej], Ekonomia Społeczna, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Małopolska Szkoła Administracji Publicznej, nr 1, | * Głowacki J. (2010), [http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.desklight-7214d428-853f-4186-8a02-ec11685e43a2 Mierzenie społecznej wartości dodanej], [[Ekonomia]] Społeczna, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Małopolska Szkoła Administracji Publicznej, nr 1, | ||
* Kubiak E., Nakonieczna - Kisiel H. (1999), ''Ekonomia Makroekonomiczne podstawy polityki gospodarczej'', Wydawnictwo Samorządowe FRDL, Warszawa, | * Kubiak E., Nakonieczna - Kisiel H. (1999), ''Ekonomia Makroekonomiczne podstawy polityki gospodarczej'', Wydawnictwo Samorządowe FRDL, Warszawa, | ||
* Smid W. (2012), ''Boss Leksykon'', Dr Lex, Kraków, | * Smid W. (2012), ''Boss Leksykon'', Dr Lex, Kraków, | ||
Wersja z 16:30, 22 maj 2020
| Wartość dodana (Ekonomia) |
|---|
| Polecane artykuły |
| Ten artykuł dotyczy pojęcia ekonomicznego. Zobacz też: inne znaczenia.
|
Wartość dodana - jest to przyrost wartości dóbr w wyniku procesu produkcji (E. Kubiak, H. Nakonieczna - Kisiel 1999, s. 43) lub można ją też rozumieć jako różnicę pomiędzy utargiem przedsiębiorstwa a kosztami zakupów materiałów i usług od innych firm, zatem jest to różnica pomiędzy przychodem ze sprzedaży a kosztem pozyskania koniecznych nakładów; różnica pomiędzy przychodem ze sprzedaży a kosztem nabycia dóbr i usług od innych firm (R. Barro 1997 s. 59).
Wartość dodana stanowi różnicę pomiędzy wartością rynkową produktu lub usługi a kosztami wytworzenia (W. Smid 2012, s. 576).
Sposób obliczania
Aby obliczyć wartość dodaną należy od wartości dóbr wyprodukowanych w danym przedsiębiorstwie całości kosztów rzeczowych nakładów czynników wytwórczych zużytych do produkcji tych dóbr; od wartości dóbr finalnych należy odjąć wartość dóbr pośrednich używanych do produkcji, Przez dobra pośrednie rozumiemy tutaj dobra częściowo przetworzone, które stanowią nakład w procesie produkcji w przedsiębiorstwie w którym są używane Dobra finalne to dobra nabyte przez ostatecznego użytkownika (D. Begg, S. Fischer R. Dornbusch 2014, s. 24).
Wartość dodana składa się z:
- płac,
- procentów,
- rent,
- zysków dodanych do produkcji przez firmę (W. Smid 2012, s. 576).
Przykład
Do wyprodukowania danego dobra lub usługi (np. posiłek) niezbędny jest kapitał (np. w formie narzędzi takich jak patelnie i garnki) oraz praca (np. kucharza), a także dobra pośrednie, w tym wypadku surowce żywnościowe. Produkcją jest tu proces przekształcania surowców żywnościowych w dobro finalne jakim jest posiłek. Ma on większą wartość niż same surowce, z których kucharz go przygotował, w związku z tym wynikiem tego procesu nie jest sam posiłek, ale wartość dodana do surowców żywnościowych. Jeżeli kucharka za pomocą swoich narzędzi przekształci produkty spożywcze o wartości 50 zł w posiłki, których całkowita wartość wynosi 130 zł, wówczas powstały w tym procesie produkt można określić jako wartość dodaną w wysokości 80 zł (R. H. Frank 2007, s. 318).
Wartość dodana w makroekonomii
Sumę wartości dodanej wykorzystuje się w obliczaniu PKB. Przedsiębiorstwo tworzy wartość dodaną poprzez przetwarzanie surowców i dóbr pośrednich w dobra finalne, które jest w stanie sprzedać na rynku. Wartość dodana, która powstaje w tym przypadku to różnica pomiędzy przychodami ze sprzedaży przedsiębiorstwa, a kosztami surowców, dóbr pośrednich oraz dóbr importowanych zza granicy. Jeżeli dane przedsiębiorstwo wytwarza dobra pośrednie, to jej przychody są kosztami dla klientów tej firmy, którzy są także producentami. Wartość dodaną, o której mowa, nie liczy się podwójnie, dlatego odejmuje się ją ze sprzedaży dóbr i usług przez tych klientów podczas obliczania ich własnej wartości dodanej. W przypadku jeżeli to konsument jest ostatecznym nabywcom i kupuje ostateczne (finalne) dobro lub usługę na rynku, cena za to dobro obejmuje całą wartość dodaną wytworzoną na wszystkich etapach procesu produkcyjnego (M. Burda, Ch. Wyplosz 2013, s. 57).
Bibliografia
- Barro R. (1997), Makroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa,
- Begg D., Fischer S., Dornbusch R. (2014), Makroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa,
- Burda M., Wyplosz Ch. (2013), Makroekonomia. Podręcznik europejski, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa,
- Frank H. R. (2007), Mikroekonomia jakiej jeszcze nie było, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne GWP, Gdańsk,
- Głowacki J. (2010), Mierzenie społecznej wartości dodanej, Ekonomia Społeczna, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Małopolska Szkoła Administracji Publicznej, nr 1,
- Kubiak E., Nakonieczna - Kisiel H. (1999), Ekonomia Makroekonomiczne podstawy polityki gospodarczej, Wydawnictwo Samorządowe FRDL, Warszawa,
- Smid W. (2012), Boss Leksykon, Dr Lex, Kraków,
- Smutek-Brandys B.(2000), Mierniki kreowania dodatkowej wartości, Zeszyty Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Krakowie, zeszyt nr 553.
Autor: Anna Solarz, Jolanta Mykitiuk
