Unia celna

Z Encyklopedia Zarządzania
Wersja z dnia 07:37, 22 maj 2020 autorstwa 127.0.0.1 (dyskusja) (LinkTitles.)
Unia celna
Polecane artykuły


Unia celna to porozumienie handlowe, na mocy którego likwidowane są cła i inne ograniczenia ilościowe w transakcjach handlowych pomiędzy państwami członkowskimi. Wprowadza ona również wśród tych państw wspólną zewnętrzną taryfę celną, a także normuje politykę handlową z krajami nienależącymi do unii.[1]

Podział i funkcje unii celnej

Unia celna składa się zatem z dwóch elementów:

  • wewnętrzny, który polega na eliminowaniu barier
  • zewnętrzny, polegający na wprowadzeniu jednakowych norm w stosunku do państw, niebędących członkiem unii

Możemy wyróżnić dwie podstawowe funkcje unii celnej:

  • funkcja ochronna (zapewnienie odpowiednich okoliczności do rozwoju gospodarki, co dokonywane jest poprzez przyjęcie ceł na konkretne rodzaje artykułów na odpowiedniej wysokości)
  • funkcja fiskalna (opłaty celne zasilają budżet Wspólnoty)[2]

Z unią celną ściśle powiązane są dwa terminy:

  1. "Efekt kreacji handlu wiąże się ze zniesieniem wewnętrznych barier celnych i polega na tym, że względnie drogą produkcję w danym kraju członkowskim można zastąpić względnie tanim importem z innego państwa członkowskiego. Oznacza to pojawienie się nowych strumieni handlu w obrębie unii celnej.
  2. Efekt przesunięcia handlu wynika z dyskryminacji państw trzecich wywołanej wspólną zewnętrzną taryfą celną. Taryfa ta może doprowadzić do zmiany struktury geograficznej handlu w taki sposób, że import z krajów trzecich zostanie zastąpiony importem od dostawców pochodzących z unii celnej." [3]

Unia celna jest jednym z etapów integracji gospodarczej. Integracja gospodarcza to proces łączenia, organizowania w całość co najmniej dwóch krajów w celu współpracy ekonomicznej. Dokonuje się to poprzez sukcesywne usuwanie przeszkód, które mogłyby ograniczać współpracę gospodarczą. Możemy wyróżnić pięć głównych jej etapów:

Termin unii celnej znany był długo wcześniej. Został jednak dokładnie zbadany w latach 50. XX wieku. Wtedy to konkretnie sprecyzowano to pojęcie. Jest ono powiązane szczególnie z teorią przedstawioną przez J. Vinera, kontynuowaną przez między innymi J. Meade’a, R. Lipseya.

Efekty unii celnej

Istnieje podział efektów unii celnej na:

  • statyczne, które dzielimy na produkcyjne oraz konsumpcyjne
  • dynamiczne

Najważniejszymi efektami statycznymi, oraz dynamicznymi są między innymi:

  • efekt produkcyjny, który mówi o zastępowaniu kosztownej produkcji wewnątrz kraju korzystniejszym importem z innych państw należących do unii
  • efekt konsumpcyjny, wynikający z obniżenia cen w kraju do wysokości cen w krajach członkowskich, co prowadzi do wzrostu konsumpcji całkowitej
  • efekt ekspansji handlu, który polega na kreowaniu strumieni handlu przez unię, zamiast ich przesuwania
  • efekt fiskalny, polegający na zmniejszeniu wpływów finansowych z pobieranego cła, zanim unia została utworzona
  • efekt akumulacyjny, polegający na przyroście ekonomicznym oraz poprawie jakości życia mieszkańców kraju będącego członkiem unii celnej. Ma to związek z akumulacją głównych składników produkcji

Warto zaznaczyć, że część z tych efektów można odnieść także do strefy wolnego handlu, jednakże dużo bardziej intensywne są one w przypadku unii celnej. Jako przykład unii celnej można podać najstarszą na świecie unię celną krajów południowej Afryki (Southern African Customs Union, SACU), która została założona już w 1910 roku, unię celną Szwajcarii i Lichtensteinu, założoną w 1924 roku, unię celną państw Beneluksu, utworzoną w 1948 roku oraz unię państw, które tworzą Europejską Wspólnotę Gospodarczą. [5]

Unia celna, a strefa wolnego handlu

Cechą łączącą unię celną i strefę wolnego handlu jest całkowite wykluczenie cła oraz innych barier handlowych występujących pomiędzy krajami partnerskimi. Powyższe formy integracji różnią się pomiędzy sobą tym, że mówiąc o strefie wolnego handlu mamy na myśli fakt samodzielnego określenia wielkości, wysokości ceł zewnętrznych, a także zasad polityki handlowej w stosunku do krajów poza tą strefą.[6]

Przypisy

  1. ↑ Kalicka- Mikołajczyk A. (2011) Unia celna jako forma integracji gospodarczej państw Uniwersytet Wrocławski, Wrocław s. 100
  2. ↑ Jaśkowski M. (2010) Zewnętrzne stosunki gospodarcze Unii Europejskiej Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa, Toruń s. 123-124
  3. ↑ Bijak- Kaszuba M. (2012) Ustanawianie unii gospodarczej i walutowej w procesie integracji europejskiej Acta Universitatis Lodziensis, Folia Oeconomica 264, Łódź, s. 12
  4. ↑ Czarczyńska A. (2007)Teoria europejskiej integracji gospodarczej Wydawnictwo C.H. Beck 2. wydanie poprawione i uaktualnione. Warszawa, s. 4-5
  5. ↑ Komor M. (2017) Internacjonalizacja przedsiębiorstw na rynku Unii Europejskiej - ujęcie marketingowe C.H.Beck, Warszawa, s. 23-24
  6. ↑ Jantoń- Drozdowska E. (1998) Regionalna integracja gospodarcza Wydawnictwo naukowe PWN Warszawa, Poznań, s. 63

Bibliografia

Autor: Aleksandra Longa

Źródło: „https://mfiles.pl/pl/index.php?title=Unia_celna&oldid=118420”