Turystyka
| Turystyka |
|---|
| Polecane artykuły |
Słowo turystyka pochodzi od francuskiego pojęcia tour, które oznacza wycieczkę, podróż kończącą się powrotem do miejsca skąd nastąpił wyjazd. Przez turystykę można rozumieć formę czynnego wypoczynku połączonego z poznawaniem różnych miejsc oraz elementami sportu.
Turystykę traktuje się również jako zjawisko społeczne, polegające na odbywaniu podróży w celach poznawczych, rozrywkowych, wypoczynkowych leczniczych lub związanych z kultem religijnym, bez podjęcia pracy zarobkowej i osiedlania się. W takim rozumieniu podkreśla się, iż istotnym motywem turystyki jest rozwój osobowości człowieka. Aby taki cel mógł zostać zrealizowany, pobyt turystyczny musi stwarzać turystom okazję do bezpośrednich kontaktów z naturalnymi, kulturowymi i społecznymi walorami odwiedzanego miejsca.
Przegląd definicji
Istnieje wiele definicji pojęcia "turystyka".
Światowa Organizacja Turystyki (United Nation World Tourism Organization, UNWTO) definiuje ją jako: ogół czynności osób, które podróżują i przebywają w celach wypoczynkowych, zawodowych lub innych nie dłużej niż rok bez przerwy poza swoim codziennym otoczeniem, z wyłączeniem wyjazdów, w których głównym celem jest aktywność zarobkowa, forma czynnego wypoczynku poza miejscem stałego zamieszkania, dziennym otoczeniem, z wyłączeniem wyjazdów, w których głównym celem jest aktywność zarobkowa, forma czynnego wypoczynku poza miejscem stałego zamieszkania.
Brytyjskie Towarzystwo Turystyczne przyjęło zaś następującą definicję turystyki: "Turystyka obejmuje wszystkie czynności związane z czasowym krótkotrwałym przemieszczeniem się osób do miejsc docelowych poza miejscami, gdzie normalnie mieszkają i pracują, oraz pobytem w tych miejscach."
Można również podzielić definicje turystyki na klasyczną i współczesną
Definicje klasyczne:
- "Turystyka jest to zespół stosunków i zjawisk, które wynikają z podróży i pobytu osób przyjezdnych, o ile nie występuje w związku z tym osiedlenie i podjęcie działalności zarobkowej"(W. Hunziker)
- "Turystyka stanowi całokształt stosunków i zjawisk związanych z podróżą i pobytem odwiedzających w jakiejś miejscowości, z tym że pobyt nie przekształca się w stałe zamieszkanie"(A.Sess)
Przedstawione definicje turystyki ograniczają jej zakres przede wszystkim do podróżowania w celach poznawczych, zdrowotnych, rekreacyjnych, sportowych. Podkreślają te rodzaje aktywności, w których może realizować się zasada dobrowolności i rozwój osobowości człowieka. Zwracają uwagę na znaczenie w turystyce poznania, przeżycia, rozrywki i wypoczynku.
Współczesne koncepcje turystyki dostrzegają nie tylko jej przedstawione walory, ale także wskazują na zjawisko wydawania i zarabiania przez turystę pieniędzy w miejscu okresowego pobytu lub w czasie samej podróży. Zwracają zatem uwagę na wymiar ekonomiczno społeczny turystyki, tak więc:
"Turystyka w szerokim znaczeniu jest to całokształt zjawisk ruchliwości przestrzennej związanych z dobrowolną czasową zmianą miejsca pobytu, rytmu i środowiska życia oraz z wejściem w styczność osobistą ze środowiskiem odwiedzanym (przyrodniczym, kulturowym bądź społecznym)" (K. Przecławski).
Światowa Organizacja Turystyki dokonała również podziału turystyki na:
- turystykę biznesową,
- turystykę rekreacyjną, aktywną i specjalną,
- turystykę przygraniczną, tranzytową (transgraniczną),
- turystykę w miastach,
- turystykę na terenach wiejskich agroturystyka, agrobiznes
- turystykę twardą (ukierunkowana na zapewnienie turystom luksusu, wygody, szybkiego tempa zwiedzania, "zaliczania" zabytków) oraz miękką (nastawiona na nowe doznania, zdobywanie nowych umiejętności oraz wysiłek fizyczny).
W odniesieniu do do danego kraju można wyróżnić następujące formy turystyki:
- Turystyka krajowa - podróże mieszkańców po własnym kraju,
- turystyka przyjazdowa - przyjazdy do kraju osób stale mieszkających poza nim,
- turystyka wyjazdowa - wyjazdy mieszkańców danego kraju do innych krajów.
Zarówno w mowie potocznej, jak i literaturze fachowej z zakresu turystyki funkcjonują jeszcze inne formy turystyki, które są wyodrębniane nie ze względu na jakieś konkretne kryterium, ale raczej ze względu na specyficzne cechy, w istotny sposób rzutujące na całą sferę organizacji i obsługi osób w nich uczestniczących. Są to: turystyka biznesowa, turystyka kongresowa, turystyka motywacyjna, turystyka etniczna, turystyka alternatywna.
"Funkcje turystyki:
- wypoczynkowa,
- zdrowotna,
- wychowawcza,
- kształceniowa,
- miastotwórcza,
- edukacja kulturowa,
- ekonomiczna,
- etniczna,
- kształtowania świadomości ekologicznej,
- polityczna." (A. Kornak, A. Rapacz 2001, s. 29-30)
Organizacja i zarządzanie turystyką na szczeblu ogólnokrajowym
Państwo to podstawowy podmiot realizujący politykę turystyczną danego kraju. Poszczególne jego funkcje związane są z turystyką w rozmaitym stopniu. Ogólnie przyjmuje się, że jest siedem funkcji rządu w odniesieniu do turystyki, tj.:
- "koordynacja,
- planowanie,
- prawodawstwo,
- aktywność gospodarcza,
- stymulacja,
- uspołecznianie turystyki,
- ochrona interesu publicznego." (J. Borzyszkowski 2011, s. 35)
Instytucje zaangażowane w rozwój turystyki:
- "organy wykonawcze i ustawodawcze,
- służba cywilna,
- wymiar sprawiedliwości,
- instytucje odpowiedzialne za egzekwowanie prawa,
- przedsięwzięcia międzyrządowe,
- przedsiębiorstwa państwowe,
- organy ustawowe,
- podmioty quasi-państwowe,
- niższe szczeble administracji publicznej." (L. Pender, R. Sharpley 2008, s. 270-272)
"Korzyści gospodarcze związane z rozwojem turystyki (krajowej i zagranicznej, szczególnie przyjazdowej):
- napływ dewiz,
- wzmocnienie gospodarki (na szczeblu miejscowości, regionu, kraju) dzięki produkcji towarów i usług dla turystów,
- większa różnorodność i intensywność działalności gospodarczej, zwłaszcza z wykorzystaniem lokalnych zasobów i produktów,
- rozwój działalności inwestycyjnej (lokalnych, krajowych i zagranicznych inwestorów), stymulowanej rosnącymi rozmiarami ruchu turystycznego,
- lepsze wykorzystanie istniejącej infrastruktury,
- poprawa infrastruktury komunalnej przez rozbudowę infrastruktury turystycznej,
- korzystanie z istniejącej infrastruktury turystycznej przez ludność miejscową,
- efekt mnożnikowy,
- wzrost poziomu zaopatrzenia ludności,
- rozwój sektora usług służących turystom i ludności miejscowej (np. Handlu detalicznego, gastronomii, sportowo-rekreacyjnych itd.),
- tworzenie dodatkowych miejsc pracy w miejscowościach, które najczęściej nie mają rozwiniętego przemysłu lub wykazują ograniczone możliwości rozwoju rolnictwa". (A. Kornak, A. Rapacz 2001, s. 31)
Patrz także:
- Determinanty popytu turystycznego
- Marka przedsiębiorstwa turystycznego
- Przedsiębiorstwo turystyczne
- Rachunek satelitarny turystyki
- Sektor usług turystycznych
- Usługi informacji turystycznej
- Turystyka osób głuchych i niedosłyszących
Bibliografia
- Człowiek a turystyka, Zarys socjologii turystyki, K. Przecławski, ALBIS, 1996 r.
- Geografia społeczno - ekonomiczna, R. Domachowski, Wydawnictwo Oświata, Warszawa 1997 r.
- Podstawy geografii ekonomicznej Praca zbiorowa pod redakcją J. Wrony i J. Rek, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1997 r.
- O festiwalu w kontekście turystyki kulturowej, czyli turystyka eventową raz jeszcze., P. Ratkowska (2010), Turystyka Kulturowa 6, s. 26-46
- Obsługa Ruchu Turystyczneg Praca zbiorowa pod redakcją Z. Kruczka, Krakowska Szkoła Hotelarska, Kraków 2000 r.
- Organizacja i zarządzanie turystyką w Polsce, J. Borzyszkowski, CeDeWu, Warszawa 2011, s. 35
- Turystyk W. W. Gaworecki, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2003 r.
- Turystyka dziedzictwa przemysłowego-próba sprecyzowania terminologii., M. Kronenberg (2007), Dziedzictwo przemysłowe jako strategia rozwoju innowacyjnej gospodarki, s. 33-41
- Zarządzanie turystyką, L. Pender, R. Sharpley (red.), Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2008, s. 270-272
- Zarządzanie turystyką i jej podmiotami w miejscowości i regionie, A. Kornak, A. Rapacz, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław 2001, s. 29-31
Autor: Patrycja Brożek, Marcin Błądek
