Turystyka

Turystyka
Polecane artykuły
Funkcje turystyki Gospodarka turystyczna Konsekwencje rozwoju turystyki Agroturystyka Turystyka biznesowa Turystyka miejska Ekoturystyka Polityka turystyczna Rewitalizacja

Słowo turystyka pochodzi od francuskiego pojęcia tour, które oznacza wycieczkę, podróż kończącą się powrotem do miejsca skąd nastąpił wyjazd. Przez turystykę można rozumieć formę czynnego wypoczynku połączonego z poznawaniem różnych miejsc oraz elementami sportu. Turystykę traktuje się również jako zjawisko społeczne, polegające na odbywaniu podróży w celach poznawczych, rozrywkowych, wypoczynkowych leczniczych lub związanych z kultem religijnym, bez podjęcia pracy zarobkowej i osiedlania się. W takim rozumieniu podkreśla się, iż istotnym motywem turystyki jest rozwój osobowości człowieka. Aby taki cel mógł zostać zrealizowany, pobyt turystyczny musi stwarzać turystom okazję do bezpośrednich kontaktów z naturalnymi, kulturowymi i społecznymi walorami odwiedzanego miejsca.

Przegląd definicji

Istnieje wiele definicji pojęcia "turystyka".

Światowa Organizacja Turystyki (United Nation World Tourism Organization, UNWTO) definiuje ją jako: ogół czynności osób, które podróżują i przebywają w celach wypoczynkowych, zawodowych lub innych nie dłużej niż rok bez przerwy poza swoim codziennym otoczeniem, z wyłączeniem wyjazdów, w których głównym celem jest aktywność zarobkowa, forma czynnego wypoczynku poza miejscem stałego zamieszkania, dziennym otoczeniem, z wyłączeniem wyjazdów, w których głównym celem jest aktywność zarobkowa, forma czynnego wypoczynku poza miejscem stałego zamieszkania.

Brytyjskie Towarzystwo Turystyczne przyjęło zaś następującą definicję turystyki: "Turystyka obejmuje wszystkie czynności związane z czasowym krótkotrwałym przemieszczeniem się osób do miejsc docelowych poza miejscami, gdzie normalnie mieszkają i pracują, oraz pobytem w tych miejscach."

Można również podzielić definicje turystyki na klasyczną i współczesną

Definicje klasyczne:

• "Turystyka jest to zespół stosunków i zjawisk, które wynikają z podróży i pobytu osób przyjezdnych, o ile nie występuje w związku z tym osiedlenie i podjęcie działalności zarobkowej"(W. Hunziker)
• "Turystyka stanowi całokształt stosunków i zjawisk związanych z podróżą i pobytem odwiedzających w jakiejś miejscowości, z tym że pobyt nie przekształca się w stałe zamieszkanie"(A.Sess)

Przedstawione definicje turystyki ograniczają jej zakres przede wszystkim do podróżowania w celach poznawczych, zdrowotnych, rekreacyjnych, sportowych. Podkreślają te rodzaje aktywności, w których może realizować się zasada dobrowolności i rozwój osobowości człowieka. Zwracają uwagę na znaczenie w turystyce poznania, przeżycia, rozrywki i wypoczynku.

Współczesne koncepcje turystyki dostrzegają nie tylko jej przedstawione walory, ale także wskazują na zjawisko wydawania i zarabiania przez turystę pieniędzy w miejscu okresowego pobytu lub w czasie samej podróży. Zwracają zatem uwagę na wymiar ekonomiczno społeczny turystyki, tak więc:

"Turystyka w szerokim znaczeniu jest to całokształt zjawisk ruchliwości przestrzennej związanych z dobrowolną czasową zmianą miejsca pobytu, rytmu i środowiska życia oraz z wejściem w styczność osobistą ze środowiskiem odwiedzanym (przyrodniczym, kulturowym bądź społecznym)" (K. Przecławski).

Światowa Organizacja Turystyki dokonała również podziału turystyki na:

• turystykę biznesową,
• turystykę rekreacyjną, aktywną i specjalną,
• turystykę przygraniczną, tranzytową (transgraniczną),
• turystykę w miastach,
• turystykę na terenach wiejskich agroturystyka, agrobiznes
• turystykę twardą (ukierunkowana na zapewnienie turystom luksusu, wygody, szybkiego tempa zwiedzania, "zaliczania" zabytków) oraz miękką (nastawiona na nowe doznania, zdobywanie nowych umiejętności oraz wysiłek fizyczny).

W odniesieniu do do danego kraju można wyróżnić następujące formy turystyki:

• Turystyka krajowa - podróże mieszkańców po własnym kraju,
• turystyka przyjazdowa - przyjazdy do kraju osób stale mieszkających poza nim,
• turystyka wyjazdowa - wyjazdy mieszkańców danego kraju do innych krajów.

Zarówno w mowie potocznej, jak i literaturze fachowej z zakresu turystyki funkcjonują jeszcze inne formy turystyki, które są wyodrębniane nie ze względu na jakieś konkretne kryterium, ale raczej ze względu na specyficzne cechy, w istotny sposób rzutujące na całą sferę organizacji i obsługi osób w nich uczestniczących. Są to: turystyka biznesowa, turystyka kongresowa, turystyka motywacyjna, turystyka etniczna, turystyka alternatywna.

"Funkcje turystyki:

• wypoczynkowa,
• zdrowotna,
• wychowawcza,
• kształceniowa,
• miastotwórcza,
• edukacja kulturowa,
• ekonomiczna,
• etniczna,
• kształtowania świadomości ekologicznej,
• polityczna." (A. Kornak, A. Rapacz 2001, s. 29-30)

Organizacja i zarządzanie turystyką na szczeblu ogólnokrajowym

Państwo to podstawowy podmiot realizujący politykę turystyczną danego kraju. Poszczególne jego funkcje związane są z turystyką w rozmaitym stopniu. Ogólnie przyjmuje się, że jest siedem funkcji rządu w odniesieniu do turystyki, tj.:

• "koordynacja,
• planowanie,
• prawodawstwo,
• aktywność gospodarcza,
• stymulacja,
• uspołecznianie turystyki,
• ochrona interesu publicznego." (J. Borzyszkowski 2011, s. 35)

Instytucje zaangażowane w rozwój turystyki:

• "organy wykonawcze i ustawodawcze,
• służba cywilna,
• wymiar sprawiedliwości,
• instytucje odpowiedzialne za egzekwowanie prawa,
• przedsięwzięcia międzyrządowe,
• przedsiębiorstwa państwowe,
• organy ustawowe,
• podmioty quasi-państwowe,
• niższe szczeble administracji publicznej." (L. Pender, R. Sharpley 2008, s. 270-272)

"Korzyści gospodarcze związane z rozwojem turystyki (krajowej i zagranicznej, szczególnie przyjazdowej):

• napływ dewiz,
• wzmocnienie gospodarki (na szczeblu miejscowości, regionu, kraju) dzięki produkcji towarów i usług dla turystów,
• większa różnorodność i intensywność działalności gospodarczej, zwłaszcza z wykorzystaniem lokalnych zasobów i produktów,
• rozwój działalności inwestycyjnej (lokalnych, krajowych i zagranicznych inwestorów), stymulowanej rosnącymi rozmiarami ruchu turystycznego,
• lepsze wykorzystanie istniejącej infrastruktury,
• poprawa infrastruktury komunalnej przez rozbudowę infrastruktury turystycznej,
• korzystanie z istniejącej infrastruktury turystycznej przez ludność miejscową,
• efekt mnożnikowy,
• wzrost poziomu zaopatrzenia ludności,
• rozwój sektora usług służących turystom i ludności miejscowej (np. Handlu detalicznego, gastronomii, sportowo-rekreacyjnych itd.),
• tworzenie dodatkowych miejsc pracy w miejscowościach, które najczęściej nie mają rozwiniętego przemysłu lub wykazują ograniczone możliwości rozwoju rolnictwa". (A. Kornak, A. Rapacz 2001, s. 31)

Patrz także:

• Determinanty popytu turystycznego
• Marka przedsiębiorstwa turystycznego
• Przedsiębiorstwo turystyczne
• Rachunek satelitarny turystyki
• Sektor usług turystycznych
• Usługi informacji turystycznej
• Turystyka osób głuchych i niedosłyszących

Bibliografia

• Człowiek a turystyka, Zarys socjologii turystyki, K. Przecławski, ALBIS, 1996 r.
• Geografia społeczno - ekonomiczna, R. Domachowski, Wydawnictwo Oświata, Warszawa 1997 r.
• Podstawy geografii ekonomicznej Praca zbiorowa pod redakcją J. Wrony i J. Rek, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1997 r.
• O festiwalu w kontekście turystyki kulturowej, czyli turystyka eventową raz jeszcze., P. Ratkowska (2010), Turystyka Kulturowa 6, s. 26-46
• Obsługa Ruchu Turystyczneg Praca zbiorowa pod redakcją Z. Kruczka, Krakowska Szkoła Hotelarska, Kraków 2000 r.
• Organizacja i zarządzanie turystyką w Polsce, J. Borzyszkowski, CeDeWu, Warszawa 2011, s. 35
• Turystyk W. W. Gaworecki, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2003 r.
• Turystyka dziedzictwa przemysłowego-próba sprecyzowania terminologii., M. Kronenberg (2007), Dziedzictwo przemysłowe jako strategia rozwoju innowacyjnej gospodarki, s. 33-41
• Zarządzanie turystyką, L. Pender, R. Sharpley (red.), Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2008, s. 270-272
• Zarządzanie turystyką i jej podmiotami w miejscowości i regionie, A. Kornak, A. Rapacz, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław 2001, s. 29-31

Autor: Patrycja Brożek, Marcin Błądek