Turbokapitalizm
| Turbokapitalizm |
|---|
| Polecane artykuły |
Turbokapitalizm - twórcą tego określenia jest amerykański ekonomista i statystyk Edward Luttwak z Centrum Badań Strategicznych i Międzynarodowych w Waszyngtonie, który opisał ten termin w autorskiej książce zatytułowanej " Turbokapitalizm. Zwycięzcy i przegrani światowej gospodarki ".
Definicja
Zwolennicy turbokapitalizmu nie używają tego terminu, najczęściej preferują określenie wolny rynek, zachwalając przy tym działalność prywatnych przedsiębiorstw wolnych od rządowych regulacji, związków zawodowych dbających o dobro pracownika, barier celnych i podatkowych oraz ograniczeń inwestycyjnych.
Z kolei turbokapitalizm według Edwarda Luttwaka to forma kapitalizmu z turbodoładowaniem, któremu towarzyszą procesy prywatyzacji, globalizacji i deregulacji.
Najistotniejsza jest jednak efektywność rynkowa pozbawiona kontroli oraz respektowania wszelkich zasad społecznych i gospodarczych.
Najważniejszym celem jest osiągnięcie zysku ekonomicznego.
Cechy charakterystyczne
Trudności związane z kontrolą prowadzą do powstawania wielu problemów społeczno - ekonomicznych typu: bezrobocie, nasilone różnice społeczno - kulturowe czy też zachwianie obowiązujących struktur społecznych.
Turbokapitalizm doprowadza do sytuacji, kiedy to możliwość bogacenia się mają tylko niektóre jednostki gospodarcze, w obecności stale wzrastającej niepewności dotyczącej sytuacji rzeczowo - finansowej pozostałej części społeczeństwa.
Efekty turbokapitalizmu
Przeobrażenia w sektorze gospodarki rzeczowo - finansowej doprowadzają współcześnie do formowania się turbokapitalizmu, który uwidacznia się poprzez:
- przyspieszenie tempa globalizacji procesów gospodarczych na arenie międzynarodowej, jak i rozwój potężnych korporacji transnarodowych,
- wzrost znaczenia ekonomicznego korporacji transnarodowych prowadzący do
- deregulacji obowiązującego systemu rynkowego,
- osłabienia i marginalizacji autorytetu państwa oraz założeń społecznej gospodarki rynkowej,
- ograniczenia i łamania suwerenności walutowej i podatkowej,
- utraty sił ekonomicznych rządów narodowych, czego następstwem jest osłabienie dobrobytu społecznego, wzrost międzynarodowej przestępczości oraz terroryzmu.
Osłabienie kondycji ekonomicznej państwa niejednokrotnie odzwierciedla jego zmniejszoną zdolność do pełnienia funkcji obrońcy ekonomicznych interesów obywateli. Państwa nie są w stanie wiele zdziałać, w związku z tendencją zmniejszania się udziału społeczeństw w PKB.
Działalność potężnych korporacji transnarodowych, które odgrywają znaczącą rolę zarówno na rynku finansowym, jak i na rynku pracy, niejednokrotnie doprowadza do sytuacji, w której pomnażanie zysków, zdobywanie wszelkich korzyści, następuje kosztem pracowników, zwłaszcza poprzez obniżkę wynagrodzeń, przy zachowaniu dotychczasowej bądź niekiedy nawet zwiększonej wydajności pracy, możliwość natychmiastowej utraty pracy, zwiększanie bezrobocia czy zastępowania pracy stałej dorywczą.
Bibliografia
- E.Luttwak, Turbokapitalizm. Zwycięzcy i przegrani światowej gospodarki , Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2000, s. 42-47
- S.Marciniak, Makro- i mikroekonomia Podstawowe problemy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, s. 100-102
- S.Marciniak, Ekonomiczne aspekty globalizacji, Politechnika Warszawska. Kolegium Nauk Społecznych i Administracji, Warszawa 2002, zeszyt 20, s. 7
Autor: Katarzyna Ziętal
