Syndykat
| Syndykat |
|---|
| Polecane artykuły |
Syndykat - inaczej sprzedaż konsorcyjna, jest to rodzaj porozumienia producentów w warunkach rynku oligopolowego, ułatwiające wejście na rynki międzynarodowe. Działalność syndykatu dotyczy zakupu surowców i materiałów oraz prowadzenia wspólnej polityki sprzedaży. Przykładem syndykatu jest niemiecki koncerm samochodów BMW.
Porozumienie to jest trwałe, w jego skład wchodzą przedsiębiorstwa o podobnej wielkości, działające w tej samej branży i posiadający podobny stopień rozwoju. Przedsiębiorstwa te zachowują są odrębność organizacyjną i produkcyjną.
Słowo syndykat uznawane jest jako podstawowa komórka organizacyjna nie tylko przesiębiorstw, ale odnosić się może również do życia społecznego oraz politycznego. Polega na organizowaniu ludzi posiadających wspólny cel zabezpieczając dobro ogółu.
Cechy
Syndykat stanowi rodzaj wyższej umowy kartelowej spełaniając dodatkowo rolę wspólnego biura sprzedaży, a czasem i zakupu surowców dla firm wchodzących w jego skład. Na mocy tej umowy tworzy wspólne biura sprzedaży skartelizowanych przedsiębiorstw. Umowy prawne regulują stosunki pomiędzy przedsiębiorstwami, tak ekonomicznie jak i prawnie pozostają one niezależne. W odróżnieniu od kartelu, firmy w niektórych aspektach (szczególnie sprzedaży) decydują się na wspólne interesy. Osiągnięte zyski i dochody zostają następnie podzielone. Umowy syndykatowe powstają zazwyczaj w gałęziach wytwarzających surowce, ponieważ łatwiej w nich o dokonanie standaryzacji wyrobów.
Prowadzona jest tu scentralizowana polityka cen i zbytu, wyznaczane są przedsiębiorstwom limity produkcyjne, realizujące politykę ściśle regulowanej podaży. (Księżyk M. 2012, s. 80)
Historia form monopolistycznych
"Rosnąca skala produkcji i potrzeba mobilizacji coraz większych kapitałów spowodowała, że jednoosobowa forma własności w warunkach gospodarki kapitalistycznej już w XIX wieku przestała być dominującą. Rozpoczął się proces koncentracji produkcji i kapitałów. Oprócz tzw. małych związków charakteryzujących się luźnymi powiązaniami między uczestnikami zmowy, tj. umów dżentelmeńskich (gentlemens agreement) i porozumień cenowych, szybko pojawiły się, w krajach gospodarki rynkowej, następujące formy powiązań między producentami, a mianowicie: kartele, syndykaty, trusty, koncerny, konglomeraty, holdingi, a także wraz z postępującą globalizacją transnarodowe korporacje i różne inne formy spółek o rozproszonej i zmiennej własności kapitału" (Księżyk M. 2012, s. 79)
Czynności
Emisja skarbowych papierów wartościowych dokonywana jest poprzez dealerów - wyznaczoną grupę pośredników, którzy najczęściej występowali jako banki komercyjne - bezpośrednio do wyselekcjonowanej grupy inwestorów. Banki komercyjne odpowiadają min. za stworzenie tzw. książki inwestorów czy popytu (book-building) oraz za zagwarantowanie popytu na daną emisję.
Zachowując swą odrębność prawną i produkcyjną, przedsiębiorstwa należące do syndykatu rezygnują najczęściej z prawa do samodzielnej sprzedaży produktów. Dlatego tworzy się wspólne biuro sprzedaży, które sprzedaje wyroby produkowane przez przedsiębiorstwa zrzeszone w syndykacie, ustala jednolite ceny i warunki sprzedaży. Często biuro sprzedaży syndykatu występuje na zewnątrz jako samodzielny sprzedawca i wtedy odbiorcy kierują tam swe zamówienia na wyroby produkowane przez przedsiębiorstwa syndykatu.
Biuro sprzedaży rozdziela z kolei zamówienia na poszczególne przedsiębiorstwa. Dostawa wyrobów następuje bezpośrednio z przedsiębiorstwa produkującego do odbiorcy, rozliczenie i zapłata natomiast za pośrednictwem biura sprzedaży. Syndykaty są tworzone w gałęziach surowcowych przemysłu ze względu na łatwiejsze wprowadzenie tam standaryzacji produktów.
Kartel jak i syndykat są dość luźnymi formami porozumienia. Członkowie tych stowarzyszeń w każdej chwili mogą z nich wystąpić, a zrzeszenie funkcjonuje do momentu kiedy firmy wchodzące w jego skład są zainteresowane członkostwem.
Rodzaje emisji
Wśród najważniejszych odmian emisji konsorcyjnej wyróżnia się:
- pot - syndicate system - w tym przypadku tworzona jest książka elektroniczna ze wszystkimi ofertami inwestycyjnymi, powodując stały wgląd do książki przez zarządzających długiem oraz banki dealerskie. Na tej podstawie emitent ustala cenę emisji przystosowaną zgłoszonemu popytowi inwestorów.
- full - retention system - w tym wypadku natomiast każdy dealer-bank zajmuje się uplasowaniem na rynku wyznaczonej części emisji, co jest rodzajem underwritingu, gdzie na ostateczną cenę sprzedaży pomiędzy pośrednikiem a inwestorem emitent nie ma żadnego wpływu. Cena papierów skarbowych w tym przypadku jest z góry ustalona pomiędzy pośrednikami a zarządzającym długiem. System ten zapewnia zajęcie pozycji na rynku całej przewidywanej ilości papierów skarbowych.
Wykorzystanie
Syndykat wykorzystywany jest obecnie przez zarządzających długiem przede wszystkim do emisji niestandardowych (inaczej nazywanych niebazowych) bądź nowych rodzajów papierów wartościowych, jak np. obligacji indeksowanych. Emisje zagraniczne są najczęściej powodem stosowania metody konsorcyjnej. Benchmarkowe (bazowe) papiery skarbowe sprzedawane są za pomocą tej techniki najczęściej przez "niewielkich" emitentów na wysokokonkurencyjnym rynku - czego idealnym przykładem jest strefa euro.
Zalety
Podstawową mocną stroną syndykatu jest bezpośrednie dotarcie do inwestorów i gwarantowanie finansowania przez agonalnego inwestora fiskalnego z danego kraju, a przez to obniżenie kosztów odsetkowych zadłużenia. Sprzedaż konsorcyjna stwarza także możliwości korzystniejszej komunikacji z inwestorami, dzięki czemu możliwa jest stymulacja zainteresowania inwestorów instrumentami skarbowymi danego emitenta. Korzyści z syndykatu najlepiej jest jednak przekalkulować, uwzględniając wymierne, jak i również niewymierne jej koszty. W przypadku wymiernych kosztów wyszczególnia się przede wszystkim negocjacyjny charakter ustalania opłat oraz cen za pośrednictwo dla banków komercyjnych. W przeciwieństwie więc od aukcji omawiana technika jest mniej klarowna, co w zależności od danego przykładu może wpływać na wszelkiego rodzaju manipulacje. Zatem bezwzględna potrzeba uwzględniania kosztów opłat prowizyjnych dla pośredników rynkowych do całości kosztów powoduje iż charakteryzowana metoda jest bez wątpienia bardziej kosztowna od aukcji.
Bibliografia
- Begg K. (2002).Mikroekonomia, PWE, Warszawa
- Bochan R. Funkcjonowanie wybranych rynków oligopolistycznych w Polsce w aspekcie działań Urzędu Ochrony Konkurencji i Konkurentów, s. 26
- Księżyk M. (2012). Ekonomia podejście historyczne i prospektywne, Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków, s. 79-80
- Marchewka-Bartkowiak K. (2008). Zarządzanie długiem publicznym, PWN, Warszawa
- Nojszewska E. (1997). Podstawy Ekonomii, WSiP, Warszawa
- Rozszkowski A. Faszyzm a ekonomika, Uniwersytet Poznański, s.1
- Skodlarski J. (2012). Historia Gospodarcza, PWN, Warszawa
Autor: Michał Podzorski, Krystian Lisowski, Karolina Urbańska
