Strata nadzwyczajna

Z Encyklopedia Zarządzania
Wersja z dnia 12:16, 19 maj 2020 autorstwa Sw (dyskusja | edycje) (Infobox update)
(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)
Strata nadzwyczajna
Polecane artykuły


Strata nadzwyczajna- jest to finansowy skutek zdarzeń o charakterze losowym, powstający w sposób niepowtarzalny poza zwyczajną działalnością jednostki gospodarczej[1].

Strata (także zysk) nadzwyczajna charakteryzuje się zatem tym, że zdarzenia oraz transakcje występują z małą częstotliwością (lub są niepowtarzalne) oraz cechują się niezwykłością albo brakiem związku z normalną działalnością danego przedsiębiorstwa. Nadzwyczajny charakter tych zdarzeń wymaga spełnienia obydwu powyższych kryteriów. Istnieje jednak wyjątek. Jest to strata (lub zysk), która wystąpiła w wyniku umorzenia długu, a jest zaliczana do zdarzeń nadzwyczajnych. Pozycje, które występują rzadko, ale mają związek z normalną działalnoscią danej firmy bądź na odwrót, powinny zostać ujęte jako oddzielna pozycja w zysku z działalności[2].W rachunkowości straty nadzwyczajne ujmowane są na koncie "Zyski nadzwyczajne" po stronie debetowej a następnie ich suma pod koniec roku przenoszona jest na konto "Wynik finansowy". Kontem przeciwstawnym do "Strat nadzwyczajnych" jest konto "Zyski nadzwyczajne" Do strat (zysków) nadzwyczajnych w szczególności zaliczamy następujących przypadków: [3]:

  • zdarzeń losowych spowodowanych czynnikami naturalnymi np. powodzie, pożary etc.
  • zawieszenia lub zaniechania danej działalności (np. jeżeli są one skutkiem zmiany metod produkcji lub sprzedaży zorganizowanej części jednostki,
  • uprawomocnienia się postanowień postępowania układowego, naprawczego, ugodowego.
  • Powstałe rezerwy na poczet kosztów z tytułu restrukturyzacji przedsiębiorstwa wynikająca z art. 35d ustawy o rachunkowośći
  • Restrukturyzacji działalności a konkretniej środki na przyszłe zobowiązania spowodowane restrukturyzacją które nie mogły zostać pokryte z rezerw

Cechy zdarzenia nadzwyczajnego

Uznanie strat (podobnie jak zysków) za nadzwyczajne wiąże się ze spełnieniem następujących warunków[4]:

  • były trudne do przewidzenia,
  • do ich powstania doszło poza działalnością operacyjną danej jednostki gospodarczej,
  • nie mają związku z ogólnym ryzykiem związanym z prowadzeniem danej działalności.
  • najczęściej obejmujące działania mające negatywny skutek finansowy związany z siłami natury m.in. powodzie, pożary, obsunięcia ziemi oraz działaniami niezwiązanymi z siłami natury takimi jak włamania, kradzieże.

Przykładowo do strat nadzwyczajnych zaliczane są straty wywołane działaniem sił natury, takich jak pożar, powódź, trzęsienie ziemi, huragan oraz związane z wywłaszczeniem aktywów. Wówczas obejmują wartości tych aktywów, które utracone zostały z przyczyn działania tych zdarzeń a także skutki usuwania działań zdarzeń losowych.

Ważnym aspektem w związku z tym jest ustalenie w sposób odrębny w każdej jednostce gospodarczej zakres zdarzeń, które będą kwalifikować się zarówno do zysków jak i strat nadzwyczajnych[5]. Przy kwalifikacji zdarzeń nadzwyczajnych należy zachować staranność gdyż kwalifikacja tej pozycji może być zależna m.in. od wielkości przedsiębiorstwa.

Tytuły strat nadzwyczajnych

Stratami nadzwyczajnymi mogą być [6]:

  • Wartość netto składników majątku utraconego na skutek zdarzeń o charakterze losowym a także koszty usuwania rezultatów tych zdarzeń,
  • Nieplanowane odpisy amortyzacyjne (wartość netto) składników rzeczowych majątku trwałego, które zostały unieruchomione z przyczyn zaniechania określonego typu działalności a także koszty likwidacji bądź sprzedaży tego majątku,
  • Koszty postępowania ugodowego, układowego, naprawczego,
  • Wartość netto składników majątkowych, które wchodzą w skład zorganizowanej części jednostki podlegającej sprzedaży,
  • Wartość sprzedanych bądź złomowanych półfabrykatów i materiałów (według cen ewidencyjnych, które są zbędne z przyczyny zaniechania danego rodzaju działalności oraz które nie nadają się do wykorzystania w innej działalności.

Straty, które powstały w ciągu roku są księgowane na stronie Wn konta "Straty nadzwyczajne”. Na koniec roku saldo konta jest przenoszone na konto "Wynik finansowy”. Zgodnie z zasadą ostrożnej wyceny straty nadzwyczajne (oraz pozostałe koszty operacyjne) uznawane są za poniesione w danym okresie, bez wymogu, aby były niewątpliwe.

Ewidencja zdarzeń nadzwyczajnych w rachunku zysków i strat

Nowelizacja ustawy o rachunkowościjasno określa ewidencjonowanie zarówno strat jak i zysków nadzwyczajnych w rachunku zysków i strat. W związku z tą zmianą od 1 stycznia 2016 roku usunięto pozycję Wynik zdarzeń nadzwyczajnych.

Obowiązuje ona jedynie w bankach, zakładach ubezpieczeń, reasekuracji i spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych.W innym przypadku straty i zyski nadzwyczajne ujmowane są odpowiednio w kategorii Pozostałe koszty operacyjne i Pozostałe przychody operacyjne.

Sytuacja taka podyktowana została międzynarodowymi standardami sprawozdań w których nie występuje kategoria zdarzeń nadzwyczajnych. Istotną informacją jest fakt, iż zysków i strat nadzwyczajnych nie należy kompensować i w rachunku zysków i strat powinny być wykazywane oddzielnie.

Bibliografia

Przypisy

  1. Rachunkowość finansowa, red. Sawicki K., Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1999, s. 312
  2. Eldon A. Hendriksen, Michael F. van Breda, Teoria rachunkowości, Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa 2002, s. 343, 344
  3. Rachunkowość finansowa, red. Sawicki K., Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1999, s. 313
  4. Gierusz B., Podręcznik samodzielnej nauki księgowania, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. Z o. o., Gdańsk 2009, s. 390
  5. Gierusz B., Podręcznik samodzielnej nauki księgowania, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. Z o. o., Gdańsk 2009, s. 390
  6. Podstawy rachunkowości, red. Sawicki K., Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1997, s. 250.

Autor: Joanna Klocek, Michał Bednarczyk