Składki ZUS

Z Encyklopedia Zarządzania
Wersja do druku nie jest już wspierana i może powodować błędy w wyświetlaniu. Zaktualizuj swoje zakładki i zamiast funkcji strony do druku użyj domyślnej funkcji drukowania w swojej przeglądarce.

Składki ZUS to obowiązkowe składki płacone przez przedsiębiorców i pracowników do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

TL;DR

ZUS to instytucja odpowiedzialna za pobieranie obowiązkowych składek ubezpieczeniowych od przedsiębiorców i pracowników. Składki te finansują różne świadczenia, takie jak zasiłek chorobowy, emerytura czy renta. Obowiązek płacenia składek dotyczy osób prowadzących działalność gospodarczą oraz ich współpracowników. ZUS odpowiada także za ustalanie i wypłacanie świadczeń oraz kontrolowanie prawidłowości orzekania o niezdolności do pracy. Zakład ma również zadania z zakresu prewencji rentowej i wypadkowej.

Do rodzajów składek ZUS zaliczają się

Rodzaje świadczeń realizowanych przez ZUS

Z tytułu choroby i macierzyństwa:

Z tytułu długotrwałej niezdolności do pracy:

  • renta z tytułu niezdolności do pracy
  • renta szkoleniowa

Z tytułu starości:

Z tytułu śmierci żywiciela:

Z tytułu wypadku przy pracy i choroby zawodowej:

  • jednorazowe odszkodowanie
  • świadczenia z tytułu choroby, długotrwałej niezdolności do pracy i śmierci żywiciela
  • świadczenia zdrowotne z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych
  • zwrot kosztów poniesionych na zakup przedmiotów ortopedycznych

Inne:

  • zasiłek pogrzebowy
  • renta socjalna
  • świadczenie przedemerytalne
  • rehabilitacja lecznicza w ramach prewencji rentowej ZUS.

Obowiązek płacenia składek ZUS

I.Osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej, które nie prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej nie prowadziły pozarolniczej działalności.

II.Osoby prowadzące pozarolniczą działalność, tj.:

  • osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej
  • twórcy i artyści
  • osoby prowadzące działalność w zakresie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, a także osoby prowadzące działalność w zakresie wolnego zawodu, z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych
  • wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólnicy spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej
  • osoby prowadzącą publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów o systemie oświat.

III.Osoby współpracujące z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność.

WYJĄTEK! Prowadzący działalność nie mają takiego obowiązku w stosunku do zleceniobiorców, którzy są uczniami gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych lub studentami, w wieku do ukończenia 26 lat - grupa ta z tytułu zawartej umowy zlecenia nie podlega ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu ani obowiązkowo ani dobrowolnie.

Zasady finansowania składek ZUS

Składkę na ubezpieczenie emerytalne:

  • osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą - finansują w całości sami ubezpieczeni
  • osób współpracujących przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej - finansuje w całości płatnik składek
  • pracowników i zleceniobiorców - finansuje w połowie ubezpieczony, a w połowie płatnik składek

Składkę na ubezpieczenia rentowe:

  • osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą - finansują w całości sami ubezpieczeni
  • osób współpracujących przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej - finansuje w całości płatnik składek
  • pracowników i zleceniobiorców - finansują w wysokości 1,5% podstawy wymiary ubezpieczony

Składkę na ubezpieczenie chorobowe:

  • osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą oraz pracowników i zgłoszonych do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego zleceniobiorców - finansują w całości sami ubezpieczeni
  • osób współpracujących przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej - finansuje w całości płatnik składek

Składkę na ubezpieczenie wypadkowe:

  • osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą - finansują w całości te osoby, które są płatnikami składek
  • osób współpracujących przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej oraz pracowników i zleceniobiorców - finansuje w całości płatnik składek.

Zadania ZUS

Zakład Ubezpieczeń Społecznych:

  • ustala uprawnienia i wypłaca każdego miesiąca emerytury i renty dla około 7,3 mln osób
  • ustala uprawnienia i wypłaca zasiłki chorobowe, macierzyńskie, opiekuńcze, wyrównawcze, pogrzebowe i świadczenia rehabilitacyjne
  • przeprowadza badania lekarskie i wydaje orzeczenia dla potrzeb ustalenia uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych, innych świadczeń wypłacanych przez ZUS oraz dla celów poza ubezpieczeniowych
  • kontroluje prawidłowość orzekania o czasowej niezdolności do pracy
  • nadaje upoważnienia lekarzom do wystawiania zaświadczeń lekarskich o czasowej niezdolności do pracy
  • realizuje zadania z zakresu prewencji rentowej, w tym rehabilitacji leczniczej oraz prewencji wypadkowej
  • ustala obowiązek ubezpieczeń społecznych, wymierza i pobiera składki na te ubezpieczenia
  • z części składek na ubezpieczenie emerytalne pobiera składkę na II kapitałowy filar ubezpieczenia emerytalnego i przekazuje ją do otwartych funduszy emerytalnych (OFE)
  • pobiera i rozlicza składkę na ubezpieczenie zdrowotne i przekazuje ją do Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ)
  • pobiera składkę na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
  • pobiera i rozlicza składkę na Fundusz Emerytur Pomostowych.


Składki ZUSartykuły polecane
Składki KRUSUbezpieczenie choroboweUbezpieczenie zdrowotneZasiłekŚwiadczenie rehabilitacyjneUbezpieczenie rentoweUbezpieczony w systemie ubezpieczeń społecznychUbezpieczenie emerytalneEmerytura

Bibliografia


Autor: Magdalena Kuleta, Monika Dziadkowiec