Samoobsługa

Z Encyklopedia Zarządzania
Wersja do druku nie jest już wspierana i może powodować błędy w wyświetlaniu. Zaktualizuj swoje zakładki i zamiast funkcji strony do druku użyj domyślnej funkcji drukowania w swojej przeglądarce.

Samoobsługa - to forma obsługi, dzięki której klient sam może dokonać wyboru towarów. Rozwój tego rodzaju obsługi został spowodowany dużym postępem w technologii produkcji, rynkowej edukacji klientów, sposobach pakowania, zmianie przyzwyczajeń w zakresie metody i miejsca robienia zakupów. Samoobsługa umożliwia szybszą obsługę większej liczby kupujących przez taką samą czy też mniejszą liczbę pracowników. Metoda ta jest pożądana przez większość sklepów, które obsługują dużą grupę klientów[1]

TL;DR

Samoobsługa to forma obsługi, w której klient sam dokonuje wyboru towarów. Jest to możliwe dzięki technologicznemu postępowi i zmianom w przyzwyczajeniach klientów. Sklepy samoobsługowe, takie jak supermarkety, hipermarkety, sklepy dyskontowe i markety branżowe, oferują szeroki wybór towarów w atrakcyjnych cenach. Samoobsługa występuje również w sprzedaży internetowej, bankowości i na lotniskach.

Samoobsługa w handlu

Samoobsługa w handlu charakteryzuje się:

  • dostępnością towaru dla klienta, który można przez zakupem dotknąć i obejrzeć
  • znacznym ograniczeniem kontaktu z pracownikiem
  • podejmowaniem przez klienta samodzielnych decyzji
  • samodzielnym dostarczaniem przez klienta towarów do kasy
  • zapłatą przy stanowisku kasowym [1]

Sklepy samoobsługowe

Supermarket - jest to duży sklep samoobsługowy, którego powierzchnia nie powinna przekraczać 2 500 m2. Sklepy tego typu prowadzą sprzedaż produktów żywnościowych, a także nieżywnościowych (na przykład narzędzia, artykuły sportowe, produkty chemii gospodarczej, kosmetyki, leki). Cały asortyment sklepu może składać się nawet z ponad dziesięciu tysięcy produktów. Asortyment oferowany w supermarketach charakteryzuje się zarówno dużym wyborem, standardową jakością i niską ceną.

Hipermarket - to obiekty dużo większe od supermarketów. Zajmują powierzchnię od 10 000 do 20 000 m2. Sklepy te są połączeniem zasad sprzedaży przestrzeganych przez sklepy dyskontowe, supermarkety, a także hurtownie. Produkty oferowane w hipermarketach pomimo tego, że są dobrej jakości można kupić po niższych cenach niż w supermarketach.

Sklep dyskontowy - to sklep samoobsługowy o niskim statusie, który nastawiony jest na sprzedaż produktów o niskiej marży, a również o szybkim obrocie. Sklepy dyskontowe w swojej ofercie mają dobra trwałego użytku, czyli m. in: ubrania, meble, zabawki, sprzęty RTV i AGD po obniżonej cenie.

Market branżowy - to sklepy, w których asortyment obejmuje produkty z danej branży. Wyróżniamy na przykład: markety budowlane, elektryczne, drogeryjne. Charakteryzują się one zazwyczaj większym asortymentem produktów, ale wybór rodzajów towarów jest zdecydowanie mniejszy[2]

Sklep internetowy

Sprzedaż Internetowa wymaga samoobsługi, co oznacza, że klient samodzielnie wchodzi na stronę sklepu, sam wybiera produkty, które chce zakupić i dokonuje transakcji. W takim przypadku klient nie ma kontaktu z ekspedientem, który mógłby pomóc mu znaleźć właściwy produkt, bądź doradzić w zakupach, czy też pomóc w razie jakichkolwiek kłopotów. Internetowy kanał sprzedażowy jest zobowiązany do uzupełnienia tych braków, a także poprowadzić klienta przez proces zakupowy w taki sposób aby klient w tym wszystkim się nie pogubił i nie zniechęcił. [3]

Samoobsługa w bankowości

Samoobsługa w bankowości to nie tylko wykonywanie przelewów przez internet (w tym np. regulowanie rachunków za prąd, telefon, internet), czy wybieranie pieniędzy z bankomatu, to także samodzielne wpłacanie pewnych sum pieniędzy na konto przy użyciu wpłatomatów. Teraz już duży odsetek ludności w Polsce i na świecie korzysta z kont internetowych, co umożliwia to przede wszystkim korzystanie z tzw. self-bankingu, co oznacza samoobsługę. Na rynku usług bankowych samoobsługa oznacza samodzielne posługiwanie się urządzeniami, które umożliwiają operacji finalizowanych przez bank, jednak wszystkie czynności muszą być pod nadzorem instytucji finansowej, którą najczęściej jest bank. W takich sytuacjach bank nie tylko udostępnia swoim klientom oprogramowanie i sprzęt, ale także instrukcje, które będą dla nich pomocą. Dzięki self-bankingowi klienci banków mogą założyć lokatę on-line, samodzielnie inwestować w fundusze kapitałowe on-line[4]

Samoobsługa na lotnisku

Niektóre linie lotnicze oferują odprawy self check-in. Pasażerowie mogą skorzystać z samoobsługowych kiosków self check-in, w których mogą wydrukować bilet, co daje im możliwość łatwiejszej i szybszej odprawy bez kolejek, w których trzeba czekać przy standardowych stanowiskach check-in. Dzięki takiej usłudze pasażer dostaje wydrukowaną kartę pokładową, z którą musi udać się do kontroli bezpieczeństwa, a następnie może przejść do samolotu. Pasażerowie podróżujący z rejestrowanym bagażem mogą również zaraz po odprawie w kiosku nadać bagaż na stanowisku drop-off[5]


Samoobsługaartykuły polecane
Rodzaje sklepówSklep stacjonarnyModele sprzedaży w internecieHandel detalicznyHipermarketMetody zaopatrzenia sklepówKryteria wyboru formy sprzedaży internetowejPortal aukcyjnyPrzesyłka kurierska

Przypisy

  1. 1,0 1,1 Fejterski S., Panasiuk A., Perenc J., Rosa G. (2005). Współczesna ekonomika usług, s. 96-97
  2. Chwałek J. (2014), s. 322-323
  3. Skorupska J. (2017). E-commerce. Strategia, zarządzanie, finanse, s. 108
  4. Lebiejko A. (2011) s. 50
  5. Zendla S., Wolniak R. (2015), s. 405-406

Bibliografia

Autor: Aleksandra Myćka