Role kierownicze
| Role kierownicze |
|---|
| Polecane artykuły |
Kierowanie (zarządzanie) to "praktyka świadomego i ustawicznego kształtowania organizacji. Wszystkie organizacje mają ludzi odpowiedzialnych za pomaganie im w osiąganiu celów. Ludzi tych nazywa się kierownikami.” [J.A.F. Stoner i in., 2001, s. 20]
Proces zarządzania składa się z czterech podstawowych funkcji:
- planowanie i podejmowanie decyzji (założenie celów organizacji i określanie sposobu ich wykonania),
- organizowanie (racjonalne rozdzielenie działań i zasobów),
- przewodzenie/kierowanie) (zachęcanie ludzi do współpracy na korzyść interesów organizacji),
- kontrolowanie (śledzenie postępów organizacji w realizacji jej celów) [R. Griffin., 2001, s. 9-11].
Kierownik, menedżer (ang. manager) to osoba odpowiedzialna za takie kierowanie działaniami, które prowadzą do sprawnego i skutecznego osiągnięcia wyznaczonych celów organizacji. [J.A.F. Stoner i in., 2001, s. 20]
Jest to osoba, która odpowiada przede wszystkim za realizację procesu zarządzania, a dokładniej jest to ktoś, kto planuje, podejmuje decyzje, organizuje, kieruje i kontroluje zasoby ludzkie, finansowe, rzeczowe oraz informacyjne. [R. Griffin, 2001, s. 8]
Menedżerowie muszą być nader wszechstronni. Oczekuje się od nich nie tylko posiadania wiedzy merytorycznej oraz kompetencji i doświadczenia, ale również umiejętności pilotowania ludźmi oraz rozdysponowywania zadań.
Podział ról kierowniczych według Mintzberga
{{#ev:youtube|3v3WCiaSypg|480|right|Role w zespołach projektowych (Sławomir Wawak)|frame}} Obserwacje nad działalnością grup dyrektorów naczelnych oraz prowadzonych przez nich codziennych czynności, doprowadziły Henriego Mintzberga do wniosku, że menedżerowie odgrywają dziesięć odmiennych ról. Role te przyporządkował do trzech kategorii: interpersonalnej, informacyjnej i decyzyjnej. Swoje myśli rozwija szerzej w książce "The Nature of Managerial Work” (Istota pracy kierowniczej). [R. Griffin, 2001, s. 17]
Role interpersonalne
Są zorganizowane wokół kontaktów z ludźmi. Wkomponowane w nie są:
- rola reprezentanta – obejmuje na ogół działania bardziej ceremonialne i symboliczne niż merytoryczne. Występuje jako symbol firmy w stosunkach z otoczeniem, reprezentuje firmę na konferencjach krajowych i międzynarodowych, bierze udział w spotkaniach publicznych.
- rola przywódcy – realizuje cele firmy poprzez określony typ motywacji stosowany wobec pracowników. Szkoli, przewodzi grupie, personelowi firmy, kieruje, motywuje i ocenia pracowników.
- rola łącznika (pośrednika) – koordynuje działania międzyludzkie, międzygrupowe, międzynarodowe. Utrzymuje stosunki między firmą, a otoczeniem, od którego zależy jej funkcjonowanie, reklamuje i propaguje swoją firmę w celu pozyskania klientów bądź umów.
Role informacyjne
Wynikają w sposób naturalny z opisanych wyżej ról interpersonalnych. Role te skupiają się przede wszystkim na zbieraniu, przetwarzaniu i przekazywaniu informacji. Wśród nich można wyróżnić:
- rolę rzecznika – reprezentuje interesy organizacji, przedstawia określone zagadnienia i problemy przed osobami z zewnątrz. Rozmawia z profesjonalistami i grupami zawodowymi, reprezentując określoną dziedzinę wiedzy.
- rolę propagatora – przekazuje odpowiednie informacje swoim podwładnym w celu umożliwienia im realizacji zadań. Przedstawia współpracownikom plan działania, opracowuje i wysyła raporty, periodyki oraz listy.
- rolę obserwatora (eksperta, specjalisty) – aktywnie poszukuje danych zawiązanych z funkcjonowaniem firmy, rejestruje i analizuje informacje pochodzące z wewnątrz jak i z zewnątrz organizacji. Czyta fachowe czasopisma związane ze specyfiką firmy, uczestniczy w podróżach służbowych.
Role decyzyjne
Polegają w szczególności na podejmowaniu przez menedżerów decyzji w oparciu o zgromadzone informacje. Wśród nich wyróżniamy:
- rolę przedsiębiorcy – dobrowolnie inicjuje zmiany, wykorzystuje wszelkie szanse dla rozwoju organizacji. Opracowuje nowe pomysły innowacyjne.
- rolę przeciwdziałającego zakłóceniom – likwiduje zakłócenia oraz konflikty, które mogą pojawić się w organizacji. Zajmuje się takimi sprawami jak strajki, naruszenia praw autorskich itp.
- rolę dysponenta zasobów – podejmuje decyzje o sposobie dystrybucji zasobów. Dokonuje przeglądów i rewizji wniosków budżetowych.
- rolę negocjatora – prowadzi negocjacje z innymi grupami lub organizacjami jako przedstawiciel przedsiębiorstwa. Może zarówno negocjować umowę z kontrahentem jak również działać jako mediator w sporach między podwładnymi.
Dobry menedżer powinien charakteryzować się umiejętnością odgrywania wielu ról równocześnie oraz działać w zależności od okoliczności. Aby sprostać wszystkim wymaganiom oraz napotkanym problemom, współczesny kierownik jest zobowiązany do ciągłego rozwoju oraz zdobywania coraz to nowych umiejętności.
Bibliografia
- Gilbert Daniel R., Stoner James A.F., Freeman Edward R., (2001) Kierowanie, PWE, Warszawa
- Griffin Ricky W., (2012), Podstawy zarządzania organizacjami, PWN, Warszawa
- Szeloch M., (2003), Podstawy organizacji i zarządzania, Wrocław
- Ziemkiewicz-Gawlik I., Marczyk M., (2014), Rola menedżera w nowoczesnej organizacji Przegląd Naukowo-Metodyczny, Edukacja dla Bezpieczeństwa nr 1, s. 177-187
Autor: Anna Czarnecka
