Relatywizm kulturowy: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Zarządzania
m (Infobox update)
 
(LinkTitles.)
Linia 22: Linia 22:
Relatywizm kultury został uformowany w otoczeniu najbliższych partnerów, a najbardziej uczniów F. Boasa. Za najbardziej popularnych i ustosunkowanych relatywistów byli uważani R. Benedict i M. Herskovits. (J.Majcherek 1995, s. 9-10)
Relatywizm kultury został uformowany w otoczeniu najbliższych partnerów, a najbardziej uczniów F. Boasa. Za najbardziej popularnych i ustosunkowanych relatywistów byli uważani R. Benedict i M. Herskovits. (J.Majcherek 1995, s. 9-10)


Możemy uwidocznić, że od początku dziejów świata na całym jego obszarze były ludy, które były gotowe zaakceptować kulturę i zwyczaje ludów odmiennej krwi. Duża różnorodność [[Metoda|metod]] i sposobów społecznych, które zostały stworzone i udoskonalone przez człowieka w różnych kulturach jest równie możliwa opierając się o wrodzone umiejętności.
Możemy uwidocznić, że od początku dziejów świata na całym jego obszarze były ludy, które były gotowe zaakceptować kulturę i zwyczaje ludów odmiennej krwi. Duża [[różnorodność]] [[Metoda|metod]] i sposobów społecznych, które zostały stworzone i udoskonalone przez człowieka w różnych kulturach jest równie możliwa opierając się o wrodzone [[umiejętności]].
Jedną podstawową rzeczą, która wiąże ze sobą ludzi jest rodzaj ich kultury - te same nawyki i sposób życia. (R.Benedict 2011, s. 565-566)
Jedną podstawową rzeczą, która wiąże ze sobą ludzi jest rodzaj ich kultury - te same nawyki i sposób życia. (R.Benedict 2011, s. 565-566)


==Język a relatywizm kulturowy==
==Język a relatywizm kulturowy==


Językoznawstwo i lingwistyka to jedna z dziedzin pomagających od bardzo dawna za intensywny magazyn argumentów dla relatywizmu kulturowego.
Językoznawstwo i lingwistyka to jedna z dziedzin pomagających od bardzo dawna za intensywny [[magazyn]] argumentów dla relatywizmu kulturowego.
Musimy pamiętać, że jedną z najważniejszych rzeczy, która posiada każda kultura jest język. Jest on istotnym elementem danej kultury oraz to właśnie w nim są prezentowane wszystkie analizy i interpretacje jakie są dostarczane badaczom terenowym. Wszelkie informacje oraz wiadomości na temat danej kultury czerpiemy ze sprawozdań terenowych, tworzonych przez badaczy, którzy posługują się własnym ujednoliconym językiem. Występuje pewna dyscyplina i rygoryzm językowy ze względu na poprawność metodologiczną i fachowość terminologiczną. (J.Majcherek 1995, s. 25)
Musimy pamiętać, że jedną z najważniejszych rzeczy, która posiada każda kultura jest język. Jest on istotnym elementem danej kultury oraz to właśnie w nim są prezentowane wszystkie analizy i interpretacje jakie są dostarczane badaczom terenowym. Wszelkie [[informacje]] oraz wiadomości na temat danej kultury czerpiemy ze sprawozdań terenowych, tworzonych przez badaczy, którzy posługują się własnym ujednoliconym językiem. Występuje pewna [[dyscyplina]] i rygoryzm językowy ze względu na poprawność metodologiczną i fachowość terminologiczną. (J.Majcherek 1995, s. 25)


Jeśli chodzi o przypadki poszczególne relatywizmu kulturowego można wyróżnić takie odmiany jak:
Jeśli chodzi o przypadki poszczególne relatywizmu kulturowego można wyróżnić takie odmiany jak:
Linia 48: Linia 48:
== Wymiary relatywizmu kulturowego ==
== Wymiary relatywizmu kulturowego ==


Relatywizm kulturowy jako systematyczna doktryna teoretyczna został sformułowany w połowie XX wieku.
Relatywizm kulturowy jako systematyczna [[doktryna]] teoretyczna został sformułowany w połowie XX wieku.
Za głównego inicjatora i ideologa doktryny relatywizmu kulturowego uważa się M Herskovits'a. Wyodrębnił on trzy wymiary tej orientacji:
Za głównego inicjatora i ideologa doktryny relatywizmu kulturowego uważa się M Herskovits'a. Wyodrębnił on trzy wymiary tej orientacji:
* Relatywizm metodologiczny - wyraża pewne wskazówki i zalecenia badawcze, obejmuje m.in. "takie postulaty jak:
* Relatywizm metodologiczny - wyraża pewne wskazówki i zalecenia badawcze, obejmuje m.in. "takie postulaty jak:
:- zachowanie maksymalnego obiektywizmu przy opisywaniu [[system]]ów kulturowych, co jest możliwe poprzez:
:- zachowanie maksymalnego obiektywizmu przy opisywaniu [[system]]ów kulturowych, co jest możliwe poprzez:
:- unikanie pojęć wartościujących i sądów oceniających
:- unikanie pojęć wartościujących i sądów oceniających
:- zaniechanie ingerencji i prób zmiany badanej kultury
:- [[zaniechanie]] ingerencji i prób zmiany badanej kultury
* Relatywizm filozoficzny - służy analizie:
* Relatywizm filozoficzny - służy analizie:
:- ontologiczno-aksjologicznej, badającej istotę wartości kultur
:- ontologiczno-aksjologicznej, badającej istotę wartości kultur
Linia 70: Linia 70:
* Mamzer H.(2001) ''[http://www.hfhrpol.waw.pl/wielokulturowosc/documents/doc_68.pdf Wielokulturowość – czy wyzwolenie z więzów entocentryzmu?]'', s. 1-3
* Mamzer H.(2001) ''[http://www.hfhrpol.waw.pl/wielokulturowosc/documents/doc_68.pdf Wielokulturowość – czy wyzwolenie z więzów entocentryzmu?]'', s. 1-3
* Ruth Benedict (2011),''Wzory kultury'' Wydawnictwo MUZA S.A., s. 565-566  
* Ruth Benedict (2011),''Wzory kultury'' Wydawnictwo MUZA S.A., s. 565-566  
* Sztompka P. (2002), ''Socjologia. Analiza społeczeństwa'', Wydawnictwo Znak, Kraków, s. 245, 255
* Sztompka P. (2002), ''[[Socjologia]]. Analiza społeczeństwa'', Wydawnictwo Znak, Kraków, s. 245, 255
{{a|Małgorzata Rogowicz, Agnieszka Chojnowska}}
{{a|Małgorzata Rogowicz, Agnieszka Chojnowska}}


[[Kategoria:Socjologia]]
[[Kategoria:Socjologia]]

Wersja z 21:35, 21 maj 2020

Relatywizm kulturowy
Polecane artykuły


Relatywizm kulturowy postawa przeciwna do etnocentryzmu. Samo słowo relatywizm oznacza uznanie, że odmienne teorie i wartości mogą być słuszne. Jest to umiejętność zauważenia mnogości i różnorodności kultur oraz historycznych uwarunkowań odrębności kulturowych bez ich niewłaściwego oceniania. Postawa taka pozwala zrozumieć sposoby działania i myślenia różnych społeczności, mając na uwadze, że jest to możliwe tylko w odniesieniu do przypisanych tym społecznościom symboli, wartości, znaczeń, własnych, specyficznych reguł. Relatywizm kulturowy w swych założeniach dąży do postaw tolerancji i szcunku.

W wielu państwach takich jak Stany Zjednoczone, Niemcy czy Welka Brytania wielokulturowość to zjawisko występujące na co dzień, dlatego bardzo często dochodzi do schodzenia się różnych ludzi, kultur i przyzwyczajeń, co prowadzi do tworzenia pewnych postaw, którą między innymi jest tzw. postawa relatywizmu kulturowego. Mówi ona o tym, że każda kultura ma identyczne prawo rozwoju i istnienia. Nie można dokonywać podziału na kultury lepsze i gorsze, ponieważ każda z nich kształtowała się w odrębnych środowiskach. Relatywizm kultury został uformowany w otoczeniu najbliższych partnerów, a najbardziej uczniów F. Boasa. Za najbardziej popularnych i ustosunkowanych relatywistów byli uważani R. Benedict i M. Herskovits. (J.Majcherek 1995, s. 9-10)

Możemy uwidocznić, że od początku dziejów świata na całym jego obszarze były ludy, które były gotowe zaakceptować kulturę i zwyczaje ludów odmiennej krwi. Duża różnorodność metod i sposobów społecznych, które zostały stworzone i udoskonalone przez człowieka w różnych kulturach jest równie możliwa opierając się o wrodzone umiejętności. Jedną podstawową rzeczą, która wiąże ze sobą ludzi jest rodzaj ich kultury - te same nawyki i sposób życia. (R.Benedict 2011, s. 565-566)

Język a relatywizm kulturowy

Językoznawstwo i lingwistyka to jedna z dziedzin pomagających od bardzo dawna za intensywny magazyn argumentów dla relatywizmu kulturowego. Musimy pamiętać, że jedną z najważniejszych rzeczy, która posiada każda kultura jest język. Jest on istotnym elementem danej kultury oraz to właśnie w nim są prezentowane wszystkie analizy i interpretacje jakie są dostarczane badaczom terenowym. Wszelkie informacje oraz wiadomości na temat danej kultury czerpiemy ze sprawozdań terenowych, tworzonych przez badaczy, którzy posługują się własnym ujednoliconym językiem. Występuje pewna dyscyplina i rygoryzm językowy ze względu na poprawność metodologiczną i fachowość terminologiczną. (J.Majcherek 1995, s. 25)

Jeśli chodzi o przypadki poszczególne relatywizmu kulturowego można wyróżnić takie odmiany jak:

  • relatywizm etyczny (moralny)
  • relatywizm prawdy
  • relatywizm rozumu
  • relatywizm postrzegania
  • relatywizm pojęciowy
  • relatywizm językowy

Najbardziej rozpoznawalne w naukach społecznych jest wyróżnienie dwóch stron powszechnej tezy relatywistycznej na relatywizm kulturowy - względność etyczna i relatywizm kulturowy - względność poznawcza. (W.J. Burszta 1992, s. 55-56)

Dzięki takiemu podejściu możliwe jest uniknięcie pochopnych ocen w kontaktach z innymi grupami i społeczeństwami. Stanowisko relatywizmu kulturowego zaleca się przyjąć w badaniu różnic kulturowych, co ułatwi dokładniejsze poznanie istoty, źródeł i konsekwencji tych różnic.

Umiejętność określenia różnic w sposobie myślenia, zachowania, odczuwania różnych grup i kategorii ludzi jest bardzo ważna zwłaszcza dla obcokrajowców pracujących poza granicami swojego kraju. Szczególnie menadżerowie i eksperci do spraw rozwoju powinni uwzględniać specyfikę kultury danej społeczności, jeżeli chcą mieć na nią wpływ.

Należy również zauważyć, że koncepcja ta budzi jednak wiele wątpliwości i kontrowersji, gdyż może popadać w różnego rodzju sprzeczności, np. równoprawnie traktując odmienne kultury, jednocześnie sankcjonuje absolutystyczne reguły wielu z nich, które mogą być brutalne i nieetyczne (J. Majcherek 2004, s. 96-109).

Wymiary relatywizmu kulturowego

Relatywizm kulturowy jako systematyczna doktryna teoretyczna został sformułowany w połowie XX wieku. Za głównego inicjatora i ideologa doktryny relatywizmu kulturowego uważa się M Herskovits'a. Wyodrębnił on trzy wymiary tej orientacji:

  • Relatywizm metodologiczny - wyraża pewne wskazówki i zalecenia badawcze, obejmuje m.in. "takie postulaty jak:
- zachowanie maksymalnego obiektywizmu przy opisywaniu systemów kulturowych, co jest możliwe poprzez:
- unikanie pojęć wartościujących i sądów oceniających
- zaniechanie ingerencji i prób zmiany badanej kultury
  • Relatywizm filozoficzny - służy analizie:
- ontologiczno-aksjologicznej, badającej istotę wartości kultur
- epistemologicznej - ustalającej charakter kulturowych determinant procesów mentalnych, procedur poznawczych i motywów działań ludzkich"
  • Relatywizm jako postawa praktyczna wobec problemów zastosowania powyższych zasad, reformy i zmiany społeczno-kulturowej (J. Majcherek 1995, s. 12).

Podobnej klasyfikacji dokonał D. Bidney, który wyróżnił jeszcze jeden, czwarty wymiar. Jest to

  • Relatywizm kulturowy rozumiany jako "przewodnik po ewaluacji, systemów wartości, szczególnie etyki, polityki i estetyki" (Z. Gierszewki 2000, s. 22).

Bibliografia

  • Burszta W.J. (1992), Wymiary antropologicznego poznania kultury wyd.UAM Poznań
  • Gierszewski Z. (2000), Kultura, moralność, względność, Wydawnictwo naukowe UAM, Poznań
  • Hofstede G.(2000), Kultury i organizacje, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, s. 42
  • Majcherek J. A.(1995), Relatywizm kulturowy, Uwarunkowania i konsekwencje pewnej doktryny, Wydawnictwo naukowe WSP, Kraków, s. 9-10,25
  • Majcherek J. A. (2004), Źródła relatywizmu w nauce i kulturze XX wieku, Kraków
  • Mamzer H.(2001) Wielokulturowość – czy wyzwolenie z więzów entocentryzmu?, s. 1-3
  • Ruth Benedict (2011),Wzory kultury Wydawnictwo MUZA S.A., s. 565-566
  • Sztompka P. (2002), Socjologia. Analiza społeczeństwa, Wydawnictwo Znak, Kraków, s. 245, 255

Autor: Małgorzata Rogowicz, Agnieszka Chojnowska