Randomizacja: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Zarządzania
Nie podano opisu zmian
Nie podano opisu zmian
Linia 27: Linia 27:
* Bukowska A., Kuś J., Stefańska K., (2015) [https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/8820/Kus_Metodologia_badan_psychologicznych_prowadzonych_w_przestrzeni_Internetu.pdf?sequence=1&isAllowed=y ''Metodologia badań psychologicznych prowadzonych w przestrzeni Internetu'' ], SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny, Wrocław
* Bukowska A., Kuś J., Stefańska K., (2015) [https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/8820/Kus_Metodologia_badan_psychologicznych_prowadzonych_w_przestrzeni_Internetu.pdf?sequence=1&isAllowed=y ''Metodologia badań psychologicznych prowadzonych w przestrzeni Internetu'' ], SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny, Wrocław
* Brożek J., Brudkiewicz P., Jaeschke R., Siwek M. (2012)[http://www.psychiatriapolska.pl/uploads/images/PP_1_2012/Jaeschke109_PP1_2012.pdf ''Badania z randomizacją w psychiatrii''], Psychiatria Polska, Kraków
* Brożek J., Brudkiewicz P., Jaeschke R., Siwek M. (2012)[http://www.psychiatriapolska.pl/uploads/images/PP_1_2012/Jaeschke109_PP1_2012.pdf ''Badania z randomizacją w psychiatrii''], Psychiatria Polska, Kraków
* Fotowicz P., Metoda randomizacji oddziaływania systematycznego i jej praktyczne zastosowanie, „Pomiary Automatyka Kontrola” 11/2011, 1293–1294
* Fotowicz P., ''Metoda randomizacji oddziaływania systematycznego i jej praktyczne zastosowanie'', „''Pomiary Automatyka Kontrola''” 11/2011, 1293–1294
* Waligóra M. (2016) [https://www.researchgate.net/publication/304747259_Sprawiedliwosc_efektywnosc_i_metodologia_w_badaniach_klinicznych ''Sprawiedliwość, efektywność i metodologia w badaniach klinicznych''], Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków
* Waligóra M. (2016) [https://www.researchgate.net/publication/304747259_Sprawiedliwosc_efektywnosc_i_metodologia_w_badaniach_klinicznych ''Sprawiedliwość, efektywność i metodologia w badaniach klinicznych''], Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków
[[Kategoria:Statystyka i Ekonometria]]
[[Kategoria:Statystyka i Ekonometria]]
{{a|Joanna Żak}}
{{a|Joanna Żak}}

Wersja z 08:13, 22 mar 2022

Randomizacja to rodzaj eksperymentu naukowego (często medycznego), którego celem jest ograniczenie pewnych źródeł błędów systematycznych w testowaniu skuteczności nowych metod leczenia. Osiąga się to poprzez losowe przydzielenie uczestników do dwóch lub więcej grup o różnych postawach, a następnie porównanie ich wyników. Jedna grupa - eksperymentalna - ocenia interwencję, podczas gdy w drugiej grupie - zwykle nazywanej kontrolną - stosuje się zasadniczą różnicę, np. brak interwencji lub stosowanie placebo. Grupy są badane w ramach projektu badawczego, aby sprawdzić, jak skuteczna była interwencja eksperymentalna. Skuteczność leczenia jest oceniana w porównaniu z grupą kontrolną[1].

Istnieje kilka rodzajów projektów badań klinicznych. Można je podzielić na następujące kategorie[2]:

  1. W zależności od metody zastosowanej do przydzielenia uczestników do grupy leczonej i kontrolnej (badania nierandomizowane i randomizowane);
  2. W zależności od tego, czy uczestnicy lub badacze (lub obaj) wiedzą, do której grupy są przydzieleni (badania proste lub z podwójnie ślepą próbą);
  3. W zależności od postrzeganego stopnia różnicy między grupą leczoną a kontrolną (badania mające na celu potwierdzenie większej lub mniejszej skuteczności).

Przydzielanie uczestników badania klinicznego do różnych grup leczenia (np. grup otrzymujących lek badany lub placebo) odbywa się zwykle w drodze randomizacji. Jest to ważny element randomizowanego badania kontrolowanego[3]. Dzięki procesowi randomizacji każdy uczestnik badania klinicznego ma równe szanse na przydzielenie do jednej z grup leczenia. Jest to ważny sposób na zmniejszenie ryzyka błędu systematycznego w wynikach badań. Randomizacja w przydziale uczestników do grup zmniejsza systematyczny błąd selekcji i tendencyjność przydziału poprzez zrównoważenie zarówno znanych, jak i nieznanych czynników nadmiarowych (predykcyjnych) w przydziale do leczenia [4].

Cele randomizacji

Randomizacja ma trzy cele[5]:

  1. zapewnia, że nasze preferencje nie mają wpływu na tworzenie grup stosujących różne metody leczenia;
  2. zapobiega niebezpieczeństwu związanemu z wyborami opartymi na osobistej ocenie;
  3. przy losowym rozkładzie metod leczenia najsurowszy krytyk nie może powiedzieć, że grupy pacjentów były leczone inaczej ze względu na nasze preferencje.


W randomizację pacjentów do różnych interwencji zaangażowane są dwa procesy[6]:

  1. wybór procedury randomizacji w celu wygenerowania nieprzewidywalnej sekwencji rozkładów. Może to być zwykły losowy przydział pacjentów do jednej z grup z równym prawdopodobieństwem, może być „ograniczony" lub „adaptacyjny".
  2. ukrywanie rozkładu (bardziej praktyczne zagadnienie), które odnosi się do ścisłych środków ostrożności podejmowanych w celu zapewnienia, że rozkład grupowy pacjentów nie zostanie ujawniony przed ich ostatecznym przydzieleniem do poszczególnych grup. Nielosowe „systematyczne" metody przydziału do grup, takie jak naprzemienne włączanie uczestników do jednej i drugiej grupy, mogą stwarzać „nieograniczone możliwości manipulacji" i prowadzić do naruszenia zasady zatajenia przydziału .

Przypisy

  1. Marcin Waligóra Sprawiedliwość, efektywność i metodologia w badaniach klinicznych, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków
  2. P. Fotowicz, Metoda randomizacji oddziaływania systematycznego i jej praktyczne zastosowanie, „Pomiary Automatyka Kontrola” 11/2011, 1293–1294
  3. Rafał Jaeschke, Marcin Siwek, Jan Brożek, Paweł Brudkiewicz Badania z randomizacją w psychiatrii, Psychiatria Polska, Kraków
  4. Marcin Waligóra Sprawiedliwość, efektywność i metodologia w badaniach klinicznych, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków
  5. Jakub Kuś, Katarzyna Stefańska, Alicja Bukowska Metodologia badań psychologicznych prowadzonych w przestrzeni Internetu , SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny, Wrocław
  6. Jakub Kuś, Katarzyna Stefańska, Alicja Bukowska Metodologia badań psychologicznych prowadzonych w przestrzeni Internetu , SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny, Wrocław

Bibliografia

Autor: Joanna Żak