Rachunek kosztów według faz produkcji: Różnice pomiędzy wersjami
m (Infobox update) |
m (cleanup bibliografii i rotten links) |
||
(Nie pokazano 13 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
'''[[Rachunek kosztów]] według faz produkcji''' (inaczej kalkulacja procesowa fazowa) stosowany jest w przypadku, gdy [[proces]] wytworzenia danego produktu składa się z kilku następujących po sobie faz technologicznych, w wyniku których powstają określone półprodukty, detale lub części. W metodzie kalkulacji fazowej każda faza technologiczna stanowi odzdzielny etap kalkulacji. W każdej fazie kalkulowany jest techniczny [[koszt wytworzenia produktu|koszt wytworzenia]]. Półprodukty powstałe we wcześniejszych fazach technologicznych przekazywane są do następnych faz po technicznym koszcie wytworzenia<ref>''[[Rachunek]] [[koszt]]ów w zarządzaniu organizacjami", W. Janik, M. Paździor, Wyd. CeDeWu Sp z o.o, Warszawa 2010, s. 57</ref> Ma zastosowanie głównie w [[produkcja - formy organizacji|produkcji]] masowej, wieloseryjnej, np. w wytwórniach marmolady, przemyśle cukierniczym, odzieżowym, włókienniczym, w produkcji odlewów, ceramiki budowlanej<ref name="ReferenceA">''Rachunek kosztów", J. Matuszewicz, Wyd. FINANS - SERVIS, Warszawa 2001 s. 143</ref> [[Metoda]] kalkulacji fazowej umożliwia dokładniejsze rozliczenie i kontrolę kosztów poszczególnych faz produkcyjnych co umożliwia także ustalenie kosztu poszczególnych pół[[produkt]]ów, które są przekazywane po każdym [[procesy produkcyjne|procesie produkcyjnym]].<ref>''Rachunek kosztów", M. Ossowski, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. Z o.o., Gdańsk 2004, s. 218</ref> | |||
< | |||
</ | |||
==TL;DR== | |||
Metoda kalkulacji fazowej polega na rozliczaniu kosztów produkcji w poszczególnych fazach technologicznych. Można ustalić koszt jednostkowy wytworzenia półfabrykatów oraz wyrobów gotowych. W zależności od rodzaju produkcji stosuje się różne odmiany kalkulacji procesowej. Koszty są ewidencjonowane na kontach analitycznych i przenoszone na konto "Produkcja podstawowa". | |||
==Kalkulacja jednostkowego kosztu wytworzenia== | ==Kalkulacja jednostkowego kosztu wytworzenia== | ||
Dla każdej wydzielonej fazy technologicznej obserwuje się ponoszone [[koszty]]. Wydzielenie poszczególnych faz produkcji często wiąże się z wyodrębnieniem jednostek organizacyjnych wewnątrz przedsiębiorstwa realizujących daną fazę procesu produkcyjnego lub pojedynczych stanowisk, których wielkość produkcji można zmierzyć. Dlatego w tej kalkulacji możliwe jest ustalenie nie tylko kosztu jednostkowego wytworzenia wyrobu gotowego przekazywanego do magazynu, ale także kosztu jednostkowego półfabrykatów powstających w kolejnych fazach procesu produkcyjnego. Każdy proces produkcyjny jest traktowany jako odrębny etap kalkulacji | Dla każdej wydzielonej fazy technologicznej obserwuje się ponoszone [[koszty]]. Wydzielenie poszczególnych faz produkcji często wiąże się z wyodrębnieniem jednostek organizacyjnych wewnątrz przedsiębiorstwa realizujących daną fazę procesu produkcyjnego lub pojedynczych stanowisk, których wielkość produkcji można zmierzyć. Dlatego w tej kalkulacji możliwe jest ustalenie nie tylko kosztu jednostkowego wytworzenia wyrobu gotowego przekazywanego do magazynu, ale także kosztu jednostkowego półfabrykatów powstających w kolejnych fazach procesu produkcyjnego. Każdy [[proces produkcyjny]] jest traktowany jako odrębny etap kalkulacji<ref>''Rachunek kosztów", M. Ossowski, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. Z o.o., Gdańsk 2004, s. 219</ref> | ||
Do rozliczania kosztów danej fazy na produkty, w zależności od rodzaju produkcji można wykorzystać metodę [[kalkulacja podziałowa|kalkulacji podziałowej prostej]], [[kalkulacja podziałowa|podziałowej ze współczynnikami]] lub metodę [[kalkulacja doliczeniowa|kalkulacji doliczeniowej]].<ref>''Rachunek kosztów w zarządzaniu organizacjami", W. Janik, M. Paździor, Wyd. CeDeWu Sp z o.o, Warszawa 2010, s. 57</ref> | Do rozliczania kosztów danej fazy na produkty, w zależności od rodzaju produkcji można wykorzystać metodę [[kalkulacja podziałowa|kalkulacji podziałowej prostej]], [[kalkulacja podziałowa|podziałowej ze współczynnikami]] lub metodę [[kalkulacja doliczeniowa|kalkulacji doliczeniowej]].<ref>''Rachunek kosztów w zarządzaniu organizacjami", W. Janik, M. Paździor, Wyd. CeDeWu Sp z o.o, Warszawa 2010, s. 57</ref> | ||
<google> | |||
<google>n</google> | |||
==Odmiany kalkulacji procesowej (fazowej)== | ==Odmiany kalkulacji procesowej (fazowej)== | ||
Ze względu na rodzaj produkcji wyróżnia się: | Ze względu na rodzaj produkcji wyróżnia się: | ||
Linia 29: | Linia 18: | ||
* kalkulację fazową półfabrykatową, | * kalkulację fazową półfabrykatową, | ||
* kalkulację fazową - bezpółfabrykatową. | * kalkulację fazową - bezpółfabrykatową. | ||
W metodzie półfabrykatowej zakłada się, że koszty każdej fazy gromadzi się w karcie kalkulacyjnej, a następnie powiększa się je o wartość półfabrykatów przyjętych z fazy poprzedzającej. W rezultacie koszty ustalone w ostatniej fazie są równe kosztom wytworzenia wyrobów gotowych. | W metodzie półfabrykatowej zakłada się, że koszty każdej fazy gromadzi się w karcie kalkulacyjnej, a następnie powiększa się je o [[wartość]] półfabrykatów przyjętych z fazy poprzedzającej. W rezultacie koszty ustalone w ostatniej fazie są równe kosztom wytworzenia wyrobów gotowych. | ||
Koszt wytworzenia wyrobów gotowych przy zastosowaniu metody półfabrykatowej można zapisać za pomocą formuł: | Koszt wytworzenia wyrobów gotowych przy zastosowaniu metody półfabrykatowej można zapisać za pomocą formuł: | ||
Linia 44: | Linia 33: | ||
<math>KF_{\text{(N-1)}} = KF_{\text{(N-2)}} + K_{\text{(P fazy N-1)}}</math> | <math>KF_{\text{(N-1)}} = KF_{\text{(N-2)}} + K_{\text{(P fazy N-1)}}</math> | ||
N- ostatnia faza produkcji | N - ostatnia faza produkcji | ||
<math>KF_{\text{(N)}} = KF_{\text{(N-1)}} + K_{\text{(P fazy N)}}</math> | <math>KF_{\text{(N)}} = KF_{\text{(N-1)}} + K_{\text{(P fazy N)}}</math> | ||
Linia 60: | Linia 49: | ||
<math>KF_{\text{(M)}}</math> - koszty przerobu wyodrębnionej fazy produkcyjnej, | <math>KF_{\text{(M)}}</math> - koszty przerobu wyodrębnionej fazy produkcyjnej, | ||
<math>K_{\text{(WG)}}</math> - koszt wytworzenia wyrobów gotowych | <math>K_{\text{(WG)}}</math> - koszt wytworzenia wyrobów gotowych<ref>''Rachunek kosztów", M. Ossowski, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. Z o.o., Gdańsk 2004, s. 219-220</ref> | ||
==Ewidencja kosztów== | ==Ewidencja kosztów== | ||
[[konto analityczne|Konta analityczne]] kosztów poszczególnych procesów prowadzone do konta "Produkcja podstawowa" zbierają w ciągu okresu [[koszty bezpośrednie]], do których w końcu miesiąca - przed sporządzeniem kalkulacji dolicza się [[koszty pośrednie]] ewidencjonowane na koncie "Koszty wydziałowe". | [[konto analityczne|Konta analityczne]] kosztów poszczególnych procesów prowadzone do konta "Produkcja podstawowa" zbierają w ciągu okresu [[koszty bezpośrednie]], do których w końcu miesiąca - przed sporządzeniem kalkulacji dolicza się [[koszty pośrednie]] ewidencjonowane na koncie "Koszty wydziałowe". | ||
W przypadku gdy wydziały produkcyjne pokrywają się z fazami produkcyjnymi, to do konta "Koszty wydziałowe" prowadzi się konta analityczne dla każdej fazy. W końcu miesiąca koszty wydziałowe z odpowiadającego mu konta analitycznego kosztów wydziałowych przenoszone są na [[konto analityczne]], prowadzone do konta "Produkcja podstawowa". | W przypadku gdy wydziały produkcyjne pokrywają się z fazami produkcyjnymi, to do konta "Koszty wydziałowe" prowadzi się konta analityczne dla każdej fazy. W końcu miesiąca koszty wydziałowe z odpowiadającego mu konta analitycznego kosztów wydziałowych przenoszone są na [[konto analityczne]], prowadzone do konta "Produkcja podstawowa". | ||
Niektóre jednostki gospodarcze nie prowadzą odrębnej ewidencji kosztów wydziałowych dla każdego procesu produkcyjnego, ponieważ w jednym wydziale produkcyjnym odbywa się kilka procesów, a w niektórych przypadkach - nawet wszystkie [[procesy produkcyjne]]. W takiej sytuacji koszty wydziałowe gromadzone na jednym koncie dotyczą kilku procesów i w związku z tym na koniec miesiąca rozlicza się je na poszczególne procesy za pomocą odpowiednich kluczy podziałowych kosztów | Niektóre jednostki gospodarcze nie prowadzą odrębnej ewidencji kosztów wydziałowych dla każdego procesu produkcyjnego, ponieważ w jednym wydziale produkcyjnym odbywa się kilka procesów, a w niektórych przypadkach - nawet wszystkie [[procesy produkcyjne]]. W takiej sytuacji koszty wydziałowe gromadzone na jednym koncie dotyczą kilku procesów i w związku z tym na koniec miesiąca rozlicza się je na poszczególne procesy za pomocą odpowiednich kluczy podziałowych kosztów<ref name="ReferenceA"/> | ||
{{infobox5|list1={{i5link|a=[[Kalkulacja podziałowa]]}} — {{i5link|a=[[Kalkulacja doliczeniowa]]}} — {{i5link|a=[[Metody rozliczania kosztów]]}} — {{i5link|a=[[Koszt jednostkowy]]}} — {{i5link|a=[[Rachunek normatywny kosztów]]}} — {{i5link|a=[[Normalny poziom wykorzystania zdolności produkcyjnych]]}} — {{i5link|a=[[Koszt wytworzenia produktu]]}} — {{i5link|a=[[Metoda ceny przeciętnej]]}} — {{i5link|a=[[Produkcja seryjna]]}} }} | |||
==Przypisy== | |||
<references /> | |||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
* W. | <noautolinks> | ||
* J. | * Janik W., Paździor M. (2010), ''Rachunek kosztów w zarządzaniu organizacjami'', CeDeWu, Warszawa | ||
* M. | * Matuszewicz J. (2001), ''Rachunek kosztów'', Finans-Servis Zespół Doradców Finansowo-Księgowych, Warszawa | ||
* Ossowski M. (2004), ''Rachunek kosztów'', Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr, Gdańsk | |||
</noautolinks> | |||
{{a|Anna Mizia}} | |||
[[Kategoria:Rachunek kosztów]] | |||
{{ | {{#metamaster:description|Rachunek kosztów według faz produkcji - precyzyjne rozliczenie i kontrola kosztów w produkcji masowej. Przydatna w przemyśle spożywczym, odzieżowym i ceramiki.}} | ||
Aktualna wersja na dzień 01:28, 15 gru 2023
Rachunek kosztów według faz produkcji (inaczej kalkulacja procesowa fazowa) stosowany jest w przypadku, gdy proces wytworzenia danego produktu składa się z kilku następujących po sobie faz technologicznych, w wyniku których powstają określone półprodukty, detale lub części. W metodzie kalkulacji fazowej każda faza technologiczna stanowi odzdzielny etap kalkulacji. W każdej fazie kalkulowany jest techniczny koszt wytworzenia. Półprodukty powstałe we wcześniejszych fazach technologicznych przekazywane są do następnych faz po technicznym koszcie wytworzenia[1] Ma zastosowanie głównie w produkcji masowej, wieloseryjnej, np. w wytwórniach marmolady, przemyśle cukierniczym, odzieżowym, włókienniczym, w produkcji odlewów, ceramiki budowlanej[2] Metoda kalkulacji fazowej umożliwia dokładniejsze rozliczenie i kontrolę kosztów poszczególnych faz produkcyjnych co umożliwia także ustalenie kosztu poszczególnych półproduktów, które są przekazywane po każdym procesie produkcyjnym.[3]
TL;DR
Metoda kalkulacji fazowej polega na rozliczaniu kosztów produkcji w poszczególnych fazach technologicznych. Można ustalić koszt jednostkowy wytworzenia półfabrykatów oraz wyrobów gotowych. W zależności od rodzaju produkcji stosuje się różne odmiany kalkulacji procesowej. Koszty są ewidencjonowane na kontach analitycznych i przenoszone na konto "Produkcja podstawowa".
Kalkulacja jednostkowego kosztu wytworzenia
Dla każdej wydzielonej fazy technologicznej obserwuje się ponoszone koszty. Wydzielenie poszczególnych faz produkcji często wiąże się z wyodrębnieniem jednostek organizacyjnych wewnątrz przedsiębiorstwa realizujących daną fazę procesu produkcyjnego lub pojedynczych stanowisk, których wielkość produkcji można zmierzyć. Dlatego w tej kalkulacji możliwe jest ustalenie nie tylko kosztu jednostkowego wytworzenia wyrobu gotowego przekazywanego do magazynu, ale także kosztu jednostkowego półfabrykatów powstających w kolejnych fazach procesu produkcyjnego. Każdy proces produkcyjny jest traktowany jako odrębny etap kalkulacji[4]
Do rozliczania kosztów danej fazy na produkty, w zależności od rodzaju produkcji można wykorzystać metodę kalkulacji podziałowej prostej, podziałowej ze współczynnikami lub metodę kalkulacji doliczeniowej.[5]
Odmiany kalkulacji procesowej (fazowej)
Ze względu na rodzaj produkcji wyróżnia się:
- kalkulację procesową prostą - stosowaną w przedsiębiorstwach, w których we wszystkich fazach procesu produkcyjnego produkcja jest jednorodna,
- kalkulację procesową mieszaną - stosowaną w przedsiębiorstwach, w których jedne wydziały zajmują się produkcją jednorodną, a w innych produkcja jest różnorodna.
Ze względu na sposób przekazywania półfabrykatów pomiędzy wyodrębnionymi fazami procesu technologicznego wyróżnia się:
- kalkulację fazową półfabrykatową,
- kalkulację fazową - bezpółfabrykatową.
W metodzie półfabrykatowej zakłada się, że koszty każdej fazy gromadzi się w karcie kalkulacyjnej, a następnie powiększa się je o wartość półfabrykatów przyjętych z fazy poprzedzającej. W rezultacie koszty ustalone w ostatniej fazie są równe kosztom wytworzenia wyrobów gotowych. Koszt wytworzenia wyrobów gotowych przy zastosowaniu metody półfabrykatowej można zapisać za pomocą formuł:
I - pierwsza faza produkcji
II - druga faza produkcji
N - 1 - przedostatnia faza produkcji
N - ostatnia faza produkcji
Koszt wytworzenia produktów:
gdzie:
- koszty wytworzenia półfabrykatu po fazie (I) procesu produkcyjnego,
- koszty wsadu materiałów,
- koszty przerobu wyodrębnionej fazy produkcyjnej,
- koszt wytworzenia wyrobów gotowych[6]
Ewidencja kosztów
Konta analityczne kosztów poszczególnych procesów prowadzone do konta "Produkcja podstawowa" zbierają w ciągu okresu koszty bezpośrednie, do których w końcu miesiąca - przed sporządzeniem kalkulacji dolicza się koszty pośrednie ewidencjonowane na koncie "Koszty wydziałowe". W przypadku gdy wydziały produkcyjne pokrywają się z fazami produkcyjnymi, to do konta "Koszty wydziałowe" prowadzi się konta analityczne dla każdej fazy. W końcu miesiąca koszty wydziałowe z odpowiadającego mu konta analitycznego kosztów wydziałowych przenoszone są na konto analityczne, prowadzone do konta "Produkcja podstawowa".
Niektóre jednostki gospodarcze nie prowadzą odrębnej ewidencji kosztów wydziałowych dla każdego procesu produkcyjnego, ponieważ w jednym wydziale produkcyjnym odbywa się kilka procesów, a w niektórych przypadkach - nawet wszystkie procesy produkcyjne. W takiej sytuacji koszty wydziałowe gromadzone na jednym koncie dotyczą kilku procesów i w związku z tym na koniec miesiąca rozlicza się je na poszczególne procesy za pomocą odpowiednich kluczy podziałowych kosztów[2]
Rachunek kosztów według faz produkcji — artykuły polecane |
Kalkulacja podziałowa — Kalkulacja doliczeniowa — Metody rozliczania kosztów — Koszt jednostkowy — Rachunek normatywny kosztów — Normalny poziom wykorzystania zdolności produkcyjnych — Koszt wytworzenia produktu — Metoda ceny przeciętnej — Produkcja seryjna |
Przypisy
- ↑ Rachunek kosztów w zarządzaniu organizacjami", W. Janik, M. Paździor, Wyd. CeDeWu Sp z o.o, Warszawa 2010, s. 57
- ↑ 2,0 2,1 Rachunek kosztów", J. Matuszewicz, Wyd. FINANS - SERVIS, Warszawa 2001 s. 143
- ↑ Rachunek kosztów", M. Ossowski, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. Z o.o., Gdańsk 2004, s. 218
- ↑ Rachunek kosztów", M. Ossowski, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. Z o.o., Gdańsk 2004, s. 219
- ↑ Rachunek kosztów w zarządzaniu organizacjami", W. Janik, M. Paździor, Wyd. CeDeWu Sp z o.o, Warszawa 2010, s. 57
- ↑ Rachunek kosztów", M. Ossowski, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. Z o.o., Gdańsk 2004, s. 219-220
Bibliografia
- Janik W., Paździor M. (2010), Rachunek kosztów w zarządzaniu organizacjami, CeDeWu, Warszawa
- Matuszewicz J. (2001), Rachunek kosztów, Finans-Servis Zespół Doradców Finansowo-Księgowych, Warszawa
- Ossowski M. (2004), Rachunek kosztów, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr, Gdańsk
Autor: Anna Mizia