Rachunek kosztów pełnych: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Zarządzania
m (Infobox update) |
(LinkTitles.) |
||
| Linia 16: | Linia 16: | ||
W praktyce gospodarczej znaczenia nabrały dwa modele rachunku [[koszt|kosztów]]: | W praktyce gospodarczej znaczenia nabrały dwa [[modele]] rachunku [[koszt|kosztów]]: | ||
*[[rachunek kosztów]] pełnych oraz | *[[rachunek kosztów]] pełnych oraz | ||
* rachunek kosztów zmiennych | * [[rachunek]] kosztów zmiennych | ||
Oba modele mają na celu ustalenie przeciętnego kosztu wytworzenia produkcji. | Oba modele mają na celu ustalenie przeciętnego kosztu wytworzenia produkcji. | ||
Rachunek kosztów pełnych, nazywany również tradycyjnym, wykorzystywany jest głównie do wyceny [[zapas]]ów, wyceny jednostkowego kosztu wytworzenia produktu gotowego i [[produkt]]ów w toku. | Rachunek kosztów pełnych, nazywany również tradycyjnym, wykorzystywany jest głównie do wyceny [[zapas]]ów, wyceny jednostkowego kosztu wytworzenia produktu gotowego i [[produkt]]ów w toku. | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
'' Sposób ustalania wyniku ze sprzedaży w modelu rachunku kosztów pełnych: | '' Sposób ustalania wyniku ze sprzedaży w modelu rachunku kosztów pełnych: | ||
# Przychody ze sprzedaży | # [[Przychody]] ze sprzedaży | ||
# Pełne koszty wytworzenia produktów (3+4+5) | # Pełne koszty wytworzenia produktów (3+4+5) | ||
# - Koszty bezpośrednie | # - Koszty bezpośrednie | ||
| Linia 39: | Linia 39: | ||
# - Koszty zarządu | # - Koszty zarządu | ||
# - [[Koszty]] sprzedaży | # - [[Koszty]] sprzedaży | ||
# Wynik ze sprzedaży (1-8-9) '' | # [[Wynik]] ze sprzedaży (1-8-9) '' | ||
(M. Trentowska 2015, s. 183) | (M. Trentowska 2015, s. 183) | ||
| Linia 47: | Linia 47: | ||
* wycenia koszty wytworzenia produktów na poziomie pełnych kosztów | * wycenia koszty wytworzenia produktów na poziomie pełnych kosztów | ||
* nieelastyczny w decyzjach w krótkim okresie | * nieelastyczny w decyzjach w krótkim okresie | ||
* nastawiony na dokładność | * nastawiony na [[dokładność]] | ||
* skomplikowany | * skomplikowany | ||
* przydatny w planowaniu na długi okres | * przydatny w planowaniu na [[długi okres]] | ||
* stosuje zasadę proporcjonalizacji kosztów pośrednich do wyceny produktów w jednostkowym koszcie pełnym | * stosuje zasadę proporcjonalizacji kosztów pośrednich do wyceny produktów w jednostkowym koszcie pełnym | ||
* nastawiony na kontrolę procesów produkcji | * nastawiony na kontrolę procesów produkcji | ||
| Linia 60: | Linia 60: | ||
Do zalet rachunku kosztów pełnych zalicza się: | Do zalet rachunku kosztów pełnych zalicza się: | ||
* Podkreślenie znaczenia kosztów stałych, | * Podkreślenie znaczenia kosztów stałych, | ||
* Lepsza kalkulacja kosztu wytworzenia wyrobu (kalkulowanie w koszt produktu zarówno kosztów zmiennych jak i kosztów stałych) | * Lepsza kalkulacja kosztu wytworzenia wyrobu (kalkulowanie w [[koszt]] produktu zarówno kosztów zmiennych jak i kosztów stałych) | ||
* Niwelowanie wpływu sezonowych zmian [[sprzedaż]]y na wynik ze sprzedaży. Jeżeli zastosujemy rachunek kosztów zmiennych do jednostki której sprzedaż cechuje się sezonowością, to wynik ze sprzedaży poza sezonem będzie niższy niż sprzedaż w sezonie. | * Niwelowanie wpływu sezonowych zmian [[sprzedaż]]y na wynik ze sprzedaży. Jeżeli zastosujemy rachunek kosztów zmiennych do jednostki której sprzedaż cechuje się sezonowością, to wynik ze sprzedaży poza sezonem będzie niższy niż sprzedaż w sezonie. | ||
W odniesieniu do wad rachunku kosztu pełnego wskazuje się na: | W odniesieniu do wad rachunku kosztu pełnego wskazuje się na: | ||
* Zniekształcanie wpływu działów na wynik ze sprzedaży całego przedsiębiorstwa, | * Zniekształcanie wpływu działów na wynik ze sprzedaży całego przedsiębiorstwa, | ||
* Sztuczny charakter podziału kosztów pośrednich na poszczególne wyroby. Koszty pośrednie ponoszone przez jednostkę są niezależne od wielkości produkcji poszczególnych wyrobów. | * Sztuczny charakter podziału kosztów pośrednich na poszczególne [[wyroby]]. Koszty pośrednie ponoszone przez jednostkę są niezależne od wielkości produkcji poszczególnych wyrobów. | ||
* Małą użyteczność przy podejmowaniu decyzji krótkookresowych | * Małą [[użyteczność]] przy podejmowaniu decyzji krótkookresowych | ||
* Orientację osób uprawnionych do podejmowania decyzji na produkcję, a nie na [[rynek]] | * Orientację osób uprawnionych do podejmowania decyzji na produkcję, a nie na [[rynek]] | ||
Wszelkie wady i niedostatki rachunku kosztów pełnych doprowadziły do powstania rachunku kosztów zmiennych. | Wszelkie wady i niedostatki rachunku kosztów pełnych doprowadziły do powstania rachunku kosztów zmiennych. | ||
| Linia 71: | Linia 71: | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
* Drury C. (1996). ''Rachunek kosztów'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa | * Drury C. (1996). ''Rachunek kosztów'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa | ||
* Małkowska D. (2013). ''Rachunek kosztów w rachunkowości finansowej – ewidencja i rozliczanie. Zbiór zadań z komentarzem'', ODDK, Gdańsk | * Małkowska D. (2013). ''Rachunek kosztów w rachunkowości finansowej – [[ewidencja]] i rozliczanie. Zbiór zadań z komentarzem'', ODDK, Gdańsk | ||
* Nowak E. (2015). [http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.cejsh-a66f9d90-246b-4e0c-9449-eea587212b63 ''Rachunek kosztów a zarządzanie kosztami. Rozważania o relacjach ''], Studia Ekonomiczne tom 245, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach | * Nowak E. (2015). [http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.cejsh-a66f9d90-246b-4e0c-9449-eea587212b63 ''Rachunek kosztów a zarządzanie kosztami. Rozważania o relacjach ''], Studia Ekonomiczne tom 245, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach | ||
* Nowak E. (2016. ''Rachunek kosztów w jednostkach prowadzących działalność gospodarczą'', EKSPERT, Wrocław | * Nowak E. (2016. ''Rachunek kosztów w jednostkach prowadzących działalność gospodarczą'', EKSPERT, Wrocław | ||
* Nowak E. (2014). [http://www2.wneiz.pl/nauka_wneiz/frfu/70-2014/FRFU-70-105.pdf ''Rachunek wyników i ocena rentowności klientów z wykorzystaniem rachunku kosztów pełnych''], Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego nr 830 | * Nowak E. (2014). [http://www2.wneiz.pl/nauka_wneiz/frfu/70-2014/FRFU-70-105.pdf ''Rachunek wyników i ocena rentowności klientów z wykorzystaniem rachunku kosztów pełnych''], Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego nr 830 | ||
* Sobańska I. (2003). ''Rachunek kosztów i [[rachunkowość zarządcza]]. Najnowsze tendencje i ich zastosowanie w przedsiębiorstwach'', Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa | * Sobańska I. (2003). ''Rachunek kosztów i [[rachunkowość zarządcza]]. Najnowsze tendencje i ich zastosowanie w przedsiębiorstwach'', Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa | ||
* Sojak S. (2003). ''Rachunkowość zarządcza'', Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa, Toruń | * Sojak S. (2003). ''[[Rachunkowość]] zarządcza'', Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa, Toruń | ||
* Sojak S., ''Rachunkowość zarządcza i rachunek kosztów. Tom I'', Wyd. "Dom Organizatora”, Toruń | * Sojak S., ''Rachunkowość zarządcza i rachunek kosztów. Tom I'', Wyd. "Dom Organizatora”, Toruń | ||
* Szczypa P. (2015). ''Rachunkowość zarządcza – klucz do sukcesu'', CEDEWU.PL, Warszawa 2014 | * Szczypa P. (2015). ''Rachunkowość zarządcza – klucz do sukcesu'', CEDEWU.PL, Warszawa 2014 | ||
* Trentowska M.(2015). ''Rachunek kosztów, podstawy rachunkowości zarządczej i zarządzania finansami'', Stowarzyszenie Księgowych w Polsce - Zarząd Główny, Warszawa, s. 183 | * Trentowska M.(2015). ''Rachunek kosztów, podstawy rachunkowości zarządczej i zarządzania finansami'', [[Stowarzyszenie]] Księgowych w Polsce - [[Zarząd]] Główny, Warszawa, s. 183 | ||
{{a|Elżbieta Frydrych, Małgorzata Szczerba}} | {{a|Elżbieta Frydrych, Małgorzata Szczerba}} | ||
Wersja z 21:40, 21 maj 2020
| Rachunek kosztów pełnych |
|---|
| Polecane artykuły |
W praktyce gospodarczej znaczenia nabrały dwa modele rachunku kosztów:
- rachunek kosztów pełnych oraz
- rachunek kosztów zmiennych
Oba modele mają na celu ustalenie przeciętnego kosztu wytworzenia produkcji. Rachunek kosztów pełnych, nazywany również tradycyjnym, wykorzystywany jest głównie do wyceny zapasów, wyceny jednostkowego kosztu wytworzenia produktu gotowego i produktów w toku. W rachunku tradycyjnym produkty wycenia się według średniego kosztu wytworzenia, który obejmuje koszty bezpośrednie oraz koszty pośrednie(wydziałowe) produkcji. Powszechność stosowania rachunku kosztów pełnych wynika z wymogów prawa bilansowego (P.Szczypa 2016), z kolei celem jego prowadzenia jest sporządzanie obligatoryjnych sprawozdań finansowych.
Sposób ustalania wyniku ze sprzedaży w modelu rachunku kosztów pełnych:
- Przychody ze sprzedaży
- Pełne koszty wytworzenia produktów (3+4+5)
- - Koszty bezpośrednie
- - Koszty pośrednie zmienne
- - Koszty pośrednie stałe
- Zapas początkowy
- Zapas końcowy
- Pełne koszty wytworzenia sprzedanych produktów (2+6-7)
- Koszty okresu (10+11)
- - Koszty zarządu
- - Koszty sprzedaży
- Wynik ze sprzedaży (1-8-9)
(M. Trentowska 2015, s. 183)
Cechy rachunku kosztów pełnych:
- zestawia koszty pełne z przychodami
- wycenia koszty wytworzenia produktów na poziomie pełnych kosztów
- nieelastyczny w decyzjach w krótkim okresie
- nastawiony na dokładność
- skomplikowany
- przydatny w planowaniu na długi okres
- stosuje zasadę proporcjonalizacji kosztów pośrednich do wyceny produktów w jednostkowym koszcie pełnym
- nastawiony na kontrolę procesów produkcji
- służy sprawozdaniom zewnętrznym
- wynik wyraża się funkcją wielkości sprzedaży i produkcji
(S.Sojak 2015)
Zalety i wady rachunku kosztów pełnych
Do zalet rachunku kosztów pełnych zalicza się:
- Podkreślenie znaczenia kosztów stałych,
- Lepsza kalkulacja kosztu wytworzenia wyrobu (kalkulowanie w koszt produktu zarówno kosztów zmiennych jak i kosztów stałych)
- Niwelowanie wpływu sezonowych zmian sprzedaży na wynik ze sprzedaży. Jeżeli zastosujemy rachunek kosztów zmiennych do jednostki której sprzedaż cechuje się sezonowością, to wynik ze sprzedaży poza sezonem będzie niższy niż sprzedaż w sezonie.
W odniesieniu do wad rachunku kosztu pełnego wskazuje się na:
- Zniekształcanie wpływu działów na wynik ze sprzedaży całego przedsiębiorstwa,
- Sztuczny charakter podziału kosztów pośrednich na poszczególne wyroby. Koszty pośrednie ponoszone przez jednostkę są niezależne od wielkości produkcji poszczególnych wyrobów.
- Małą użyteczność przy podejmowaniu decyzji krótkookresowych
- Orientację osób uprawnionych do podejmowania decyzji na produkcję, a nie na rynek
Wszelkie wady i niedostatki rachunku kosztów pełnych doprowadziły do powstania rachunku kosztów zmiennych.
Bibliografia
- Drury C. (1996). Rachunek kosztów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
- Małkowska D. (2013). Rachunek kosztów w rachunkowości finansowej – ewidencja i rozliczanie. Zbiór zadań z komentarzem, ODDK, Gdańsk
- Nowak E. (2015). Rachunek kosztów a zarządzanie kosztami. Rozważania o relacjach , Studia Ekonomiczne tom 245, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach
- Nowak E. (2016. Rachunek kosztów w jednostkach prowadzących działalność gospodarczą, EKSPERT, Wrocław
- Nowak E. (2014). Rachunek wyników i ocena rentowności klientów z wykorzystaniem rachunku kosztów pełnych, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego nr 830
- Sobańska I. (2003). Rachunek kosztów i rachunkowość zarządcza. Najnowsze tendencje i ich zastosowanie w przedsiębiorstwach, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa
- Sojak S. (2003). Rachunkowość zarządcza, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa, Toruń
- Sojak S., Rachunkowość zarządcza i rachunek kosztów. Tom I, Wyd. "Dom Organizatora”, Toruń
- Szczypa P. (2015). Rachunkowość zarządcza – klucz do sukcesu, CEDEWU.PL, Warszawa 2014
- Trentowska M.(2015). Rachunek kosztów, podstawy rachunkowości zarządczej i zarządzania finansami, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce - Zarząd Główny, Warszawa, s. 183
Autor: Elżbieta Frydrych, Małgorzata Szczerba
