Przewóz rzeczy

Z Encyklopedia Zarządzania
Przewóz rzeczy
Polecane artykuły

Przewóz rzeczy – stanowi szeroko definiowane oraz dzielone na wiele odnóg hasło mówiące o przemieszczaniu poprzez celowy ruch rzeczy w ramach różnie opisywanych form transportu. Dla analizowanego hasła słowo „przewóz” ma szerokie znaczenie, które najlepiej na etapie analizy rozpatrywać w ramach definicji określonej przez słowniki języka polskiego wskazujące sens słowa jako przewiezienie analizowanego podmiotu z miejsca pierwotnego do miejsca docelowego.

Zarys historyczny i ewolucja potrzeby transportu rzeczy

Przewóz rzeczy stanowi o świadomej zmianie lokalizacji analizowanego przedmiotu, gdzie w wyniku podjętej akcji, obiekt zmienia swoje położenie. Spoglądając na przewóz rzeczy w ujęciu długoterminowym, obejmującym zakresem analizy czasy historyczne, zauważyć można dominujące znaczenie przemieszczania przedmiotów dla rozwijających się cywilizacji i zarazem zmieniające się środki i narzędzia jakimi ruch ten był realizowany. Pomijając czasy prehistoryczne i rozpoczynając analizę od cywilizacji rolniczych zauważyć można, iż z perspektywy dnia dzisiejszego, przewóz rzeczy następował tam w sposób wysoce ograniczony technologicznie, bez wykorzystania maszyn zmechanizowanych. Do przemieszczania przedmiotów wykorzystywano podstawowe znane siły:

  • siłę ludzkich mięśni,
  • pracę zwierząt,
  • szeroko występujące siły natury, których wykorzystanie przyśpieszało przemieszczenie przedmiotów w sposób efektywniejszy i wymagający mniejszego wydatku energetycznego.

Siłami natury które były stosowane najpowszechniej w okresie cywilizacji rolniczych były prądy rzeczne pozwalające na transport m.in. drzew, oraz siły wiatru pozwalające na nadanie ruchu statkom bez wykorzystania pracy fizycznej człowieka.

Okresem głębokich zmian w sposobie pozyskiwania siły przy przewozie rzeczy był okres rewolucji przemysłowej w trakcie której rozpoczęto wykorzystywać na szeroką skale urządzenia zmechanizowane. Początkowym etapem wypierania siły ludzkiej w transporcie na rzecz siły wykonywanej przez maszynę były silniki parowe następnie silniki spalinowe następnie elektryczne, a obecnie aby zmaksymalizować efektywność działania układy hybrydowe stanowiące o połączeniu różnych rodzajów generatorów siły w jednej maszynie. Spoglądając na historię, której dzieje są związane z ciągłą potrzebą zmiany lokalizacji rzeczy w sposób najbardziej efektywny, najszybszy i zużywający najmniej nakładu pracy kluczowymi krokami milowymi można określić: wynalezienie koła, nauka wykorzystania sił natury oraz opanowanie budowy maszyn (zmechanizowanych urządzeń nadających siłę) [1].

Definiowanie przewozu rzeczy drogą lądową w polskim prawodawstwie

Polskie prawodawstwo dokładnie definiuje znaczenie przewozu rzeczy, co jest związane z wymaganiami stawianymi przed podmiotami realizującymi działalność ramach określonych ustawowo. Podstawowym podziałem polskiego systemu prawnego jest transport rzeczy w ramach drogowego transportu krajowego oraz drogowego transportu międzynarodowego. Definicja powyższych pojęć zakłada, iż powzięcie działalności gospodarczej przy wykorzystaniu wszelkiego rodzaju pojazdów, oraz zespołów pojazdów (pojazd + dopasowana naczepa) zarejestrowanych na terenie Rzeczypospolitej Polskiej stanowi o rozpoczęciu transportu drogowego. Gdy pojazd lub zespół pojazdów podczas odbywanej podróży związanej z przemieszczeniem rzeczy nie przekracza granicy Rzeczypospolitej Polskiej przewóz ten definiowany jest jako transport drogowy, jednakowoż, gdy podczas wykonywania przewodu pojazd lub zespół pojazdów opuszczą granicę Rzeczypospolitej Polskiej zakres jest zmieniany i podlega definicji o międzynarodowym transporcie drogowym. Polskie przepisy dotyczące transportu drogowego definiują kilkanaście określeń transportu rozbijając je na: zakresy zarobkowe i niezarobkowe, okazjonalne i regularne, kombinowane, kabortażowe itd. Każda ze zdefiniowanych ustawowo form przewozu rzeczy niesie za sobą różne wymagania do których dostosować się winni przedsiębiorcy świadczący usługi przewozu[2].

Definiowanie przewozu rzeczy drogą morską w polskim prawodawstwie

Hasło przewóz rzeczy można znaleźć w aktach prawnych określających zasady transportu morskiego. Aktualnie obowiązująca definicja określająca ustawowe znaczenie umowy zawierającej w swych ramach przewóz ładunku drogą morską, wskazuje jednoznacznie, że przewoźnik deklarujący w umowie usługę przewozu ładunku, podejmuje się za wynagrodzeniem przewiezienia rzeczy. Dokładnemu zdefiniowaniu uległa też forma oddania rzeczy przez zamawiającego, lub oddania miejsca na potrzeby transportu przez wykonawcę. Umową czarterową określa się formę realizacji transportu, gdzie przewoźnik/wykonawca, oddaje określoną powierzchnię na potrzeby zamawiającego. Umową bukingową określa się relację w której umowa dotyczy przewiezienia określonej rzeczy według określonych parametrów fizycznych[3].

Przypisy

  1. Wiktorowska Jasik A. (2016), Rozwój transportu drogowego w ujęciu historycznym –najważniejsze osiągnięcia światowej motoryzacji
  2. Ustawa z dnia 6 września 2001 r (2001), o transporcie drogowym, Art.4
  3. Ustawa z dnia 18 września 2001 r, (2001), Kodeks morski, Dział I

Bibliografia

Autor: Bartosz Bendzera

Uwaga.png

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych.

Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.