Przestępstwo gospodarcze
| Przestępstwo gospodarcze |
|---|
| Polecane artykuły |
Kodeks karny nie definiuje w sposób jednoznaczny pojęcia przestępstwa gospodarczego, jednak powołując się na definicje przestępstwa, a także definicje obrotu gospodarczego możemy uznać, że przestępstwo gospodarcze to zachowanie uczestników obrotu gospodarczego, z którego przynajmniej jeden jest podmiotem profesjonalnym i powstałe na skutek tych zachowań czyny społecznie szkodliwe w stopniu wyższym niż znikomy, bezprawne, zawinione oraz zagrożone karą.
Zakres przestępstw gospodarczych
Zakres przestępstw gospodarczych jest bardzo szeroki. Dowodzą temu wszystkie jej definicje. Na przykład "przestępstwami gospodarczymi są czyny karalne godzące lub zagrażające ponadindywidualnym dobrom w sferze życia gospodarczego, polegające na naruszeniu zaufania, związanego z pozycją sprawcy, lub instytucją życia gospodarczego, grożące utratą zaufania społecznego gospodarczego lub jego podstawowych instytucji” (O. Górniok 1994, s. 16)
Dokładniejszy wykaz różnych form przestępczości gospodarczej znajdziemy w katalogu przestępstw gospodarczych (Council of Europe, Strassbourg 1981), akceptowalnym przez państwa Wspólnoty Europejskiej, są to mianowicie:
- przestępstwa kartelowe,
- oszukańcze praktyki i wykorzystywanie sytuacji ekonomicznej przez międzynarodowe związki przedsiębiorstw,
- nadużycia przy dostawach lub inne nadużycia subwencji krajowych i międzynarodowych,
- przestępstwa komputerowe,
- tworzenie fikcyjnych przedsiębiorstw,
- fałszowanie zestawień bilansowych oraz księgowych,
- oszustwa kapitałowe co do sytuacji ekonomicznej i kapitału towarzystw akcyjnych,
- naruszanie przez przedsiębiorstwa norm bezpieczeństwa i zdrowia pracowników,
- przestępstwa na szkodę wierzycieli,
- przestępstwa na szkodę konsumentów,
- nieuczciwa konkurencja i reklama,
- przestępstwa podatkowe oraz uchylanie się przez przedsiębiorstwa od obowiązku ubezpieczeń socjalnych,
- przestępstwa celne,
- fałszowanie pieniędzy i papierów wartościowych,
- przestępstwa giełdowe i bankowe,
- przestępstwa na szkodę środowiska.
Pranie brudnych pieniędzy
Na szczególną uwagę zasługuje przestępstwo prania brudnych pieniędzy, znajdujące się w grupie przestępstw bankowych. "Przestępstwo to jest jednym z istotnych elementów występujących w syndromie zorganizowanej przestępczości. Zawsze poprzedza je inne przestępstwo np. Oszustwo gospodarcze, kredytowe, ubezpieczeniowe, giełdowe, lub też inne przestępstwo kryminalne.” (J. W. Wójcik, 2004 s. 57). Czyszczenie pieniędzy jest kolejny etap przestępstw zorganizowanych. Niektóre z tych przestępstw to na przykład (J. W. Wójcik, 2004, s. 57):
- fałszowanie dokumentów publicznych, w tym także finansowych będące podstawą wszelkich oszust. Najczęściej fałszowane są dokumenty tożsamości, polecenia przelewu oraz wypłaty, czeki oraz znaki akcyzy. Na podstawie tych dokumentów rejestrowane są fikcyjne firmy, otwierane są fikcyjne konta bankowe, a także realizowane są transakcje bankowe, handlowe i celne. Fałszowanie dokumentów jest podstawą do kolejnych przestępstw gospodarczych.
- otwieranie fikcyjnych firm i prowadzenie transakcji w ich imieniu
- wyłudzanie towarów poprzez płatności odroczone, gdzie sprawcy zazwyczaj zaczynają od zakupu małych partii towaru za gotówkę, a po uzyskaniu zaufania wyłudzają duże dostawy towaru i znikają. Najczęściej płaca za towar fałszywymi pleceniami przelewu,
- wyłudzanie kredytów,
- wyłudzanie odszkodowań od firm ubezpieczeniowych,
- oszustwa giełdowe,
- oszustwa podatkowe,
- oszustwa upadłościowe, bądź likwidacja zadłużonych firm,
- oszustwa celne i transgraniczne.
- korupcja związana m.in. z niegospodarnością w zarządzaniu, zaniechaniem windykacji długów,
- oszustwa komputerowe,
- podrabianie znaków towarowych i wprowadzanie ich do obrotu gospodarczego,
- inne oszustwa, jak np.piramida finansowa
Bibliografia
- Cyprian T. (1962), Sprawca przestępstwa gospodarczego, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny", nr 4, s. 63-74
- Górniok O. (1994), Przestępczość gospodarcza i jej zwalczanie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
- Hryniewicka M. (2014), Pranie brudnych pieniędzy, jako przykład przestępstwa gospodarczego, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny", nr 4, s. 317-319
- Kodeks Karny (2018), Dz.U. 1997 nr 88 poz.553
- Malinowski M. (2007), Przestępstwo oszustwa ubezpieczeniowego, "Prokuratura i Prawo", nr 10, s. 65-66
- Nitkowski K.(2014), Przestępstwa w obrocie gospodarczym, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
- Wojcik J. W. (2004), Przestępstwa w biznesie, Zapobieganie, tom 1, Wydawnictwo CIM, Warszawa
Autor: Karina Pasiut
