Proletariat

Z Encyklopedia Zarządzania

Proletariat – (z łac. proletarius „należący do najuboższej klasy[1]) warstwa społeczna, należąca do najbiedniejszej, utrzymująca się z pracy na rzecz innych osób. Mianem tym nazywani byli najczęściej robotnicy pracujący w fabrykach należących do burżuazji .

Wczesna historia

W starożytnym Rzymie mianem proletariuszy byli nazywani obywatele, ograniczeni w swoich prawach, nie płacący podatków na rzecz państwa. Dla państwa byli warstwą reproduktorów, zwiększająca populacje (z łac. proles „latorośl, potomstwo[2], nie przynoszącą zysków jedynie będąca na ich utrzymaniu[3]. Władza musiała wspierać tą warstwę społeczną przekazując im darmowe zboże i inne produkty. Liczebność tej warstwy społecznej zaczęła się stopniowo zwiększać, w wyniku podupadania gospodarstw rolnych. Zmniejszająca się ilość rekrutów do armii rzymskiej, spowodowała reformy jakie wprowadził Gajusz Mariusz na przełomie II i I p.n.e. Nie spełniający do tej pory kryteriów proletariusze zostali wcieleni do armii, dostając za swoje usługi niewielki żołd i możliwość zebrania łupów wojennych. W późniejszym okresie rozwój kolonatu, zobligował biedne warstwy ludności do pracy na rzecz wielkich właścicieli ziemskich. Rosnąca zależność miedzy nimi spowodowała powstanie nowego rodzaju niewolnictwa, można stwierdzić, że nawet gorszego od znanej definicji.

W czasie rewolucji przemysłowej

Proletariat fabryczny powstał w czasie rewolucji przemysłowej w XIX wieku. Tak nazwana została grupa społeczna pracująca w fabrykach. W tamtym okresie rolnictwo przestawało być wystarczający źródłem utrzymania, wiele zakładów rzemieślniczych i manufaktur zaczęło upadać. Ludność zaczęła szukać innego źródła utrzymania, zaczęto przenosić się do miast i pracować na rzecz właścicieli fabryk.

Według Karola Marksa proletariat to warstwa społeczna nie posiadająca środków produkcji , będąca w z burżuazją w konfliktowych relacjach przez cały okres trwania ich stosunku. Podzielił on społeczeństwo na dwie klasy: kapitalistów- i proletariuszy.

  • Kapitaliści- byli posiadaczami takich wartości jak ziemia, kapitał finansowy, fabryki. Według Marksa pochłaniali oni większość wartości dodanej ( wartość jaką nabyło dobro podczas procesu produkcji)
  • Proletariusze – robotnicy, którzy byli siłą napędzająca proces produkcji. Nie posiadali dóbr, ich wartością była praca własnych rąk, jedyne co zostało im do zaoferowania.

Waśń, pomiędzy tymi klasami społecznymi Karol Marks zdefiniował stwierdzeniem, że skoro dodatkowa wartość produktu zawdzięczamy pracy robotników, to właściciel fabryki jest elementem zbędnym w tym procesie. Wyróżniona została również arystokracja robotnicza, jako klasę najwyżej usytuowanych pracowników.

Czasy współczesne

W dobie XXI wieku definicja proletariatu dostosowała się do współczesnego świata. Obecnie określa grupę społeczną, która nie posiada dostępu do technologii informacyjnych. Wszystkie źródła, z których możemy dostać informacje w obecnych czasach są bezcenne. Dobra takie jak kapitał, ziemia , fabryka zmniejszyły swoją wartość na rzecz informatyki , telekomunikacji narzędzi i innych technologii związanych z informacją[4]. Przyglądając się tym zmiana można stwierdzić, że we współczesnym świecie burżuazją stali się przedstawiciele świata informacji i technologii - informatycy.

Przypisy

  1. Władysław Kopaliński Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych.
  2. Władysław Kopaliński Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych
  3. Kumaniecki K.(1964): Historia kultury starożytnej Grecji i Rzymu Warszawa s. 357.
  4. Sikorski W., Podstawy technik informatycznych, PWN 2006

Bibliografia

Autor: Róża Kaczor