Progresja podatkowa: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Zarządzania
m (Infobox update)
 
(LinkTitles.)
Linia 15: Linia 15:




'''Progresja podatkowa''' to stopniowe wzrastanie, postęp, stopniowe podwyższanie [[Stopa podatkowa|stopy podatkowej]] w stosunku do podstawy opodatkowania. Progresja podatkowa jest jednym z elementów konstrukcji [[Podatek|podatku]], a jej postać przesądza o fiskalnej wydajności opodatkowania. Progresja nie może być stosowana wobec dowolnego przedmiotu. Warunkiem jej użycia jest niepodzielność [[Przedmiot, podstawa i podmiot opodatkowania|przedmiotu opodatkowania]]. Progresja podatkowa powszechnie uważana jest za skalę, która uwzględnia subiektywny ciężar podatku, i w tym sensie zapewnia równość opodatkowania.Progresja istnieje także w przypadku gdy stawka opodatkowania jest stała, lecz istnieje kwota wolna od podatku, która pomniejsza podstawę opodatkowania. Jeżeli stawka podatkowa wynosi 20%, a kwota wolna od podatku wynosi 100 jednostek to podatnik o [[Dochód|dochodzie]] nieprzekraczającym 100 jednostek nie zapłaci w ogóle podatku. Co oznacza, że realna stawka podatkowa wyniesie w tym przypadku 0%.[[Podatnik]], którego dochód wynosi 300 jednostek zapłaci podatek w wysokości 40 (20% od kwoty 200), a więc realna stawka podatkowa wyniosła w tym przypadku 13,33%. Z kolei podatnik o dochodzie w wysokości 3 000 jednostek zapłaci podatek w wysokości 580 (20% od kwoty 2 900), w tym przypadku realna stawka podatkowa wyniosła 19,33%.(R. Gwiazdowski, s. 69)
'''Progresja podatkowa''' to stopniowe wzrastanie, postęp, stopniowe podwyższanie [[Stopa podatkowa|stopy podatkowej]] w stosunku do podstawy opodatkowania. Progresja podatkowa jest jednym z elementów konstrukcji [[Podatek|podatku]], a jej postać przesądza o fiskalnej wydajności opodatkowania. Progresja nie może być stosowana wobec dowolnego przedmiotu. Warunkiem jej użycia jest niepodzielność [[Przedmiot, podstawa i podmiot opodatkowania|przedmiotu opodatkowania]]. Progresja podatkowa powszechnie uważana jest za skalę, która uwzględnia subiektywny ciężar podatku, i w tym sensie zapewnia równość opodatkowania.Progresja istnieje także w przypadku gdy stawka opodatkowania jest stała, lecz istnieje [[kwota wolna od podatku]], która pomniejsza podstawę opodatkowania. Jeżeli stawka podatkowa wynosi 20%, a kwota wolna od podatku wynosi 100 jednostek to podatnik o [[Dochód|dochodzie]] nieprzekraczającym 100 jednostek nie zapłaci w ogóle podatku. Co oznacza, że realna stawka podatkowa wyniesie w tym przypadku 0%.[[Podatnik]], którego dochód wynosi 300 jednostek zapłaci podatek w wysokości 40 (20% od kwoty 200), a więc realna stawka podatkowa wyniosła w tym przypadku 13,33%. Z kolei podatnik o dochodzie w wysokości 3 000 jednostek zapłaci podatek w wysokości 580 (20% od kwoty 2 900), w tym przypadku realna stawka podatkowa wyniosła 19,33%.(R. Gwiazdowski, s. 69)
==Podatek progresywny w Polsce==
==Podatek progresywny w Polsce==
Skala opodatkowania w podatku dochodowym od osób fizycznych obejmuje dochód opodatkowany na zasadach ogólnych. Oznacza to, że stosuje się dwie stawki 18% i 32%. Zastosowanie wielu stawek podatkowych klasyfikuje ten podatek jako progresywny. Część dochodów zostaje opodatkowana niższą stawką, a po przekroczeniu określonej kwoty dochodu kwota zostaje opodatkowana wyższą stawką.W Polsce kwota, po której zmienia się stawkę podatkową wynosi 85528 zł. (R. Oktaba 2012, s. 183)
[[Skala]] opodatkowania w podatku dochodowym od osób fizycznych obejmuje dochód opodatkowany na zasadach ogólnych. Oznacza to, że stosuje się dwie stawki 18% i 32%. Zastosowanie wielu stawek podatkowych klasyfikuje ten podatek jako progresywny. Część dochodów zostaje opodatkowana niższą stawką, a po przekroczeniu określonej kwoty dochodu kwota zostaje opodatkowana wyższą stawką.W Polsce kwota, po której zmienia się stawkę podatkową wynosi 85528 zł. (R. Oktaba 2012, s. 183)
   
   
<google>ban728t</google>
<google>ban728t</google>
Linia 32: Linia 32:


Argumenty za progresją podatkową:
Argumenty za progresją podatkową:
* za progresywnym opodatkowaniem przemawia teoria malejącej użyteczności krańcowej dochodów i teoria zdolności płatniczej,
* za progresywnym opodatkowaniem przemawia teoria malejącej użyteczności krańcowej dochodów i teoria [[zdolności]] płatniczej,
* podatek progresywny jest bardziej sprawiedliwy od liniowego,
* podatek progresywny jest bardziej sprawiedliwy od liniowego,
* progresja podatkowa obowiązuje w większości cywilizowanych państw,
* progresja podatkowa obowiązuje w większości cywilizowanych państw,
Linia 40: Linia 40:


Argumenty przeciw progresji podatkowej:
Argumenty przeciw progresji podatkowej:
* zmniejsza [[dochody]] podatkowe (opór podatkowy),
* zmniejsza [[dochody]] podatkowe ([[opór podatkowy]]),
* sprzyja rozwojowi szarej strefy,
* sprzyja rozwojowi szarej strefy,
* utrudnia [[inwestycje]] prywatne,
* utrudnia [[inwestycje]] prywatne,
Linia 55: Linia 55:
Podatnik 1 uzyskał dochody w wysokości 30 000 zł w danym [[Rok podatkowy|roku podatkowym]]. Jego dochody są objęte stawką 30%, zatem [[podatek]] jaki musi zapłacić wyniesie 9 000 zł.  
Podatnik 1 uzyskał dochody w wysokości 30 000 zł w danym [[Rok podatkowy|roku podatkowym]]. Jego dochody są objęte stawką 30%, zatem [[podatek]] jaki musi zapłacić wyniesie 9 000 zł.  


Podatnik 2 uzyskał natomiast dochody w wysokości 50 000 zł, to znaczy że przekroczył próg podatkowy i jego dochody zostaną opodatkowane różnymi stawkami. 40 000 zł będzie podlegać stawce 30%, a 10 000 zł będzie podlegać pod stawkę 60%, zatem kwota podatku będzie wynosić 12 000 zł z pierwszej stawki oraz 6 000 zł z drugiej stawki podatkowej. Podatnik 2 będzie musiał zatem zapłacić łącznie 18 000 zł podatku. Efektywna stawka opodatkowania wynosi w tym przykładzie 36%.
Podatnik 2 uzyskał natomiast dochody w wysokości 50 000 zł, to znaczy że przekroczył [[próg]] podatkowy i jego dochody zostaną opodatkowane różnymi stawkami. 40 000 zł będzie podlegać stawce 30%, a 10 000 zł będzie podlegać pod stawkę 60%, zatem kwota podatku będzie wynosić 12 000 zł z pierwszej stawki oraz 6 000 zł z drugiej stawki podatkowej. Podatnik 2 będzie musiał zatem zapłacić łącznie 18 000 zł podatku. Efektywna stawka opodatkowania wynosi w tym przykładzie 36%.


==Kwota wolna od podatku==
==Kwota wolna od podatku==
Linia 62: Linia 62:
==Bibliografia==
==Bibliografia==
* Gaudamet P.M., Molinier J. (2000). ''Finanse Publiczne'', Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, s. 537-540
* Gaudamet P.M., Molinier J. (2000). ''Finanse Publiczne'', Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, s. 537-540
* Gomułowicz A., Jerzy M. (2008). ''Podatki i Prawo Podatkowe'', LexisNexis, Warszawa, s. 92-93
* Gomułowicz A., Jerzy M. (2008). ''Podatki i [[Prawo]] Podatkowe'', LexisNexis, Warszawa, s. 92-93
* Gwiazdowski R. (2001). ''Sprawiedliwość a efektywność opodatkowania. Pomiędzy progresją a podatkiem liniowym'', Centrum im. Adama Smitha, Warszawa, s. 22-23, 94-95
* Gwiazdowski R. (2001). ''Sprawiedliwość a [[efektywność]] opodatkowania. Pomiędzy progresją a podatkiem liniowym'', Centrum im. Adama Smitha, Warszawa, s. 22-23, 94-95
* Gwiazdowski R. (2007). ''Podatek progresywny i proporcjonalny'', Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, s. 169-192, 334-389
* Gwiazdowski R. (2007). ''Podatek progresywny i proporcjonalny'', Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, s. 169-192, 334-389
* Neneman J., Piwowarski R. (2004). ''[http://www.case-research.eu/upload/publikacja_plik/3839112_podatki-www.pdf Jaki system podatkowy]'', Wydawnictwo CASE, Warszawa
* Neneman J., Piwowarski R. (2004). ''[http://www.case-research.eu/upload/publikacja_plik/3839112_podatki-www.pdf Jaki system podatkowy]'', Wydawnictwo CASE, Warszawa
* Oktaba R. (2012). ''Prawo podatkowe'', Wydawnictwo C.H.Beck, Warszawa, s. 173-187
* Oktaba R. (2012). ''[[Prawo podatkowe]]'', Wydawnictwo C.H.Beck, Warszawa, s. 173-187
* Russel P. (2008). ''[https://www.rpo.gov.pl/pliki/12475549470.pdf Podatek liniowy]'', Wydawnictwo Sejmowe dla Biura Analiz Sejmowych, Warszawa
* Russel P. (2008). ''[https://www.rpo.gov.pl/pliki/12475549470.pdf Podatek liniowy]'', Wydawnictwo Sejmowe dla Biura Analiz Sejmowych, Warszawa


{{a|Maria Sitarz, Mateusz Mandat}}
{{a|Maria Sitarz, Mateusz Mandat}}
[[Kategoria:Podatki]]
[[Kategoria:Podatki]]

Wersja z 05:44, 21 maj 2020

Progresja podatkowa
Polecane artykuły


Progresja podatkowa to stopniowe wzrastanie, postęp, stopniowe podwyższanie stopy podatkowej w stosunku do podstawy opodatkowania. Progresja podatkowa jest jednym z elementów konstrukcji podatku, a jej postać przesądza o fiskalnej wydajności opodatkowania. Progresja nie może być stosowana wobec dowolnego przedmiotu. Warunkiem jej użycia jest niepodzielność przedmiotu opodatkowania. Progresja podatkowa powszechnie uważana jest za skalę, która uwzględnia subiektywny ciężar podatku, i w tym sensie zapewnia równość opodatkowania.Progresja istnieje także w przypadku gdy stawka opodatkowania jest stała, lecz istnieje kwota wolna od podatku, która pomniejsza podstawę opodatkowania. Jeżeli stawka podatkowa wynosi 20%, a kwota wolna od podatku wynosi 100 jednostek to podatnik o dochodzie nieprzekraczającym 100 jednostek nie zapłaci w ogóle podatku. Co oznacza, że realna stawka podatkowa wyniesie w tym przypadku 0%.Podatnik, którego dochód wynosi 300 jednostek zapłaci podatek w wysokości 40 (20% od kwoty 200), a więc realna stawka podatkowa wyniosła w tym przypadku 13,33%. Z kolei podatnik o dochodzie w wysokości 3 000 jednostek zapłaci podatek w wysokości 580 (20% od kwoty 2 900), w tym przypadku realna stawka podatkowa wyniosła 19,33%.(R. Gwiazdowski, s. 69)

Podatek progresywny w Polsce

Skala opodatkowania w podatku dochodowym od osób fizycznych obejmuje dochód opodatkowany na zasadach ogólnych. Oznacza to, że stosuje się dwie stawki 18% i 32%. Zastosowanie wielu stawek podatkowych klasyfikuje ten podatek jako progresywny. Część dochodów zostaje opodatkowana niższą stawką, a po przekroczeniu określonej kwoty dochodu kwota zostaje opodatkowana wyższą stawką.W Polsce kwota, po której zmienia się stawkę podatkową wynosi 85528 zł. (R. Oktaba 2012, s. 183)


Rodzaje progresji

  • Progresja bezpośrednia - stawka podatku wzrasta w sposób ciągły wraz ze wzrastającą wartością przedmiotu opodatkowania aż do granicy określonej w ustawie,
  • Progresja klasowa w - przedmioty opodatkowania są podzielone według klas odpowiadających ich wartości. Do kolejnych klas stosuje się coraz wyższe stawki podatkowe, przy czym dla każdej klasy obowiązuje jedna stawka,
  • Progresja szczeblowa - podstawa opodatkowania jest podzielona na kilka części i do każdej z nich stosuje się odpowiednią stawkę, przy czym dla każdego kolejnego przedziału stawki są coraz wyższe. Do każdej części podstawy opodatkowania stosuje się stawkę odpowiadającą jej przedziałowi, a ostateczna kwota podatku jest równa sumie należności pochodzących od poszczególnych części,
  • Progresja przez wybór elementu podlegającego opodatkowaniu - progresję można tu zapewnić, wybierając do opodatkowania pewien element przedmiotu, przy zachowaniu stałej stawki podatkowej. System ten można łączyć z progresją szczeblową lub z progresją klasową,
  • Degresja - stawka podatkowa maleje w miarę obniżania się wartości przedmiotu opodatkowania. Podatek degresywny jest więc podatkiem progresywnym oglądanym z przeciwnej strony,
  • Progresja związana z istnieniem minimum podatkowego - ustawowa stawka opodatkowania jest niezmienna, istnieje pewna stała kwota wolna od opodatkowania odliczana od przedmiotu opodatkowania, realna stawka podatkowa okazuje się progresywna.

Wady i zalety progresji

Argumenty za progresją podatkową:

  • za progresywnym opodatkowaniem przemawia teoria malejącej użyteczności krańcowej dochodów i teoria zdolności płatniczej,
  • podatek progresywny jest bardziej sprawiedliwy od liniowego,
  • progresja podatkowa obowiązuje w większości cywilizowanych państw,
  • system podatkowy powinien służyć nie tylko gromadzeniu przez państwo środków finansowych, lecz także redystrybucji dochodu narodowego,
  • na liniowym opodatkowaniu korzystają najbogatsi,
  • Za progresywnym opodatkowaniem dochodów opowiada się większość społeczeństwa

Argumenty przeciw progresji podatkowej:

  • zmniejsza dochody podatkowe (opór podatkowy),
  • sprzyja rozwojowi szarej strefy,
  • utrudnia inwestycje prywatne,
  • brak możliwości opodatkowania u źródła.
  • Duże skomplikowanie podatku co wymaga zatrudniania wysoko opłacanych specjalistów dla jego stosowania
  • Bardzo wiele przypisów jest napisanych w taki sposób że wielu podatników nie potrafi ich zrozumieć
  • nieefektywność i niewydajność podatku gdyż jest on bardzo kosztowny

Przykład

Załóżmy, że istnieją dwa przedziały opodatkowania dochodów oraz następujące stawki opodatkowania.

  • 0 zł – 40 000 zł – stawka 30%
  • ponad 40 000 zł – stawka 60%

Podatnik 1 uzyskał dochody w wysokości 30 000 zł w danym roku podatkowym. Jego dochody są objęte stawką 30%, zatem podatek jaki musi zapłacić wyniesie 9 000 zł.

Podatnik 2 uzyskał natomiast dochody w wysokości 50 000 zł, to znaczy że przekroczył próg podatkowy i jego dochody zostaną opodatkowane różnymi stawkami. 40 000 zł będzie podlegać stawce 30%, a 10 000 zł będzie podlegać pod stawkę 60%, zatem kwota podatku będzie wynosić 12 000 zł z pierwszej stawki oraz 6 000 zł z drugiej stawki podatkowej. Podatnik 2 będzie musiał zatem zapłacić łącznie 18 000 zł podatku. Efektywna stawka opodatkowania wynosi w tym przykładzie 36%.

Kwota wolna od podatku

W przypadku podatku progresywnego często występuje kwota wolna od podatku. Kwota ta jest odliczana od podstawy opodatkowania.Wprowadzanie kwoty wolnej od podatku jest równoznaczne z wprowadzeniem stawki zerowej. W momencie gdy dochód nie przekroczy kwoty wolnej od podatku nie jest od niego pobierany podatek.

Bibliografia

  • Gaudamet P.M., Molinier J. (2000). Finanse Publiczne, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, s. 537-540
  • Gomułowicz A., Jerzy M. (2008). Podatki i Prawo Podatkowe, LexisNexis, Warszawa, s. 92-93
  • Gwiazdowski R. (2001). Sprawiedliwość a efektywność opodatkowania. Pomiędzy progresją a podatkiem liniowym, Centrum im. Adama Smitha, Warszawa, s. 22-23, 94-95
  • Gwiazdowski R. (2007). Podatek progresywny i proporcjonalny, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, s. 169-192, 334-389
  • Neneman J., Piwowarski R. (2004). Jaki system podatkowy, Wydawnictwo CASE, Warszawa
  • Oktaba R. (2012). Prawo podatkowe, Wydawnictwo C.H.Beck, Warszawa, s. 173-187
  • Russel P. (2008). Podatek liniowy, Wydawnictwo Sejmowe dla Biura Analiz Sejmowych, Warszawa

Autor: Maria Sitarz, Mateusz Mandat