Polski Komitet Normalizacyjny
| Polski Komitet Normalizacyjny |
|---|
| Polecane artykuły |
Polski Komitet Normalizacyjny(PKN) jest krajową jednostką normalizacyjną. PKN nie jest organem administracji rządowej, jest podmiotem prawa publicznego, który odpowiada za organizację działalności normalizacyjnej. Działa z mocy Ustawy z dnia 12 września 2002 r. o normalizacji.
Do głównych zadań PKN należy:
- "organizowanie i nadzorowanie działań związanych z opracowywaniem i rozpowszechnianiem Polskich Norm i innych dokumentów normalizacyjnych;
- określanie stanu i kierunków rozwoju działalności normalizacyjnej;
- zatwierdzanie i wycofywanie Polskich Norm i innych dokumentów normalizacyjnych;
- reprezentowanie Rzeczypospolitej Polskiej w międzynarodowych i regionalnych organizacjach normalizacyjnych, uczestnictwo w ich pracach oraz występowanie za granicą w sprawach dotyczących normalizacji;
- inicjowanie i organizowanie pracy komitetów technicznych;
- organizowanie i prowadzenie działalności szkoleniowej, wydawniczej, promocyjnej i informacyjnej dotyczącej normalizacji i dziedzin pokrewnych;
- opiniowanie projektów aktów wykonawczych związanych z normalizacją;
- uczestnictwo w krajowym systemie notyfikacji norm i aktów prawnych." [[1]]
- "reprezentowanie Polski w międzynarodowych i europejskich organizacjach normalizacyjnych i aktywne uczestniczenie w pracach CEN (Europejska Komisja Normalizacyjna), CENELEC (Europejski Komitet Normalizacyjny ds. Elektrotechniki) i ETSI (Europejski Instytut Normalizacyjny ds. Telekomunikacji)"[1].
Polski Komitet Organizacyjny jest organizacją bezstronną oraz niezależną od jakichkolwiek grup interesów, a prace normalizacyjne prowadzą Organy Techniczne (OT) działające przy PKN. Dzielą się one na Komitety Techniczne (KT), Komitety Zadaniowe (KZ) oraz Podkomitety Techniczne (PK), które umożliwiają udział wszystkim zainteresowanym środowiskom w ich pracach.[[2]]
PKN posiada prawo własności praw autorskich do PN (norma polska) oraz norm takich jak ISO, IEC, EN, które zostały wprowadzone do krajowego systemu normalizacyjnego. Do systemu krajowego normy międzynarodowe wprowadzane są na dwa sposoby:
- tłumaczenie, ankietyzacja i zatwierdzenie,
- przyjęcie w języku oryginału, ankietyzacja i zatwierdzenie (przy czym tłumaczony jest jedynie tekst okładki, tj nazwa i dane na niej widniejące).
Informacje dotyczące procesów normalizacyjnych jak i projektów norm PN są publikowane w elektronicznej wersji miesięcznika "Wiadomości PKN”, Biuletynie Informacji Publicznej oraz na stronie internetowej PKN.
Istnieją również dokumenty normalizacyjne, które rangą są niższe od norm. Są to m.in.:
- specyfikacje techniczne (TS),
- specyfikacje publicznie dostępne (PAS),
- przewodniki (GUIDE),
- raporty techniczne (TR),
- porozumienia warsztatowe (CWA).
Dokumenty te może opracować każda organizacja normalizacyjna (również PKN). Oznacza się je poprzez umieszczenie symbolu organizacji normalizacyjnej, publikującej dokument, np. PKN/TR; jeśli zaś jest to dokument z zewnątrz oznacza się go dodatkowo symbolem organizacji wydającej, np. PKN-ISO/TR wraz z odpowiednim numerem.
PKN posiada prawo własności znaku zgodności z polską normą oraz przeprowadza procesy certyfikacji, mające na celu ustalenie zgodności zgłaszanych produktów z PN. Może również udzielić zgody na prowadzenie procesów certyfikacyjnych. Wielu producentów korzysta z certyfikacji mimo że jest to proces dobrowolny, jednakże stylizowany znak PN, który oznacza zgodność z polską normą jest swego rodzaju dodatkową formą promocji. [2]
Historia normalizacji w Polsce
Za początek działań normalizacyjnych w Polsce uważa się utworzenie w 1924 roku Polskiego Komitetu Normalizacyjnego działającego przy Ministerstwie Przemysłu i Handlu. Ustawa o PKN i polskich normach (1945 r.), dekret o normach i PKN (1949 r.) oraz ustawa o normalizacji (1961 r.) ukierunkowały działalność PKN, utworzonego po II wojnie światowej uchwałą Rady Ministrów. Przepisy te wprowadziły obowiązek przestrzegania PN, zaś PKN ustanowiły organem administracji publicznej. Sytuacja zmieniła się w 1993 roku, kiedy wprowadzona została ustawa o normalizacji ustanawiająca dobrowolność norm, dopuszczająca obowiązkowość jedynie wybranych przez odpowiednich ministrów norm. Do kolejnych zmian doszło na skutek aspiracji wstąpienia do Unii Europejskiej. Decyzja ta wymusiła dostosowanie polskiego systemu normalizacji do tego, panującego w UE, czego częściowo dokonano ustawą z 2002 roku.[3]
Struktura systemu normalizacyjnego (ustanowiona ustawą z 2002 r.)
- Prezes PKN, powoływany na podstawie przeprowadzonego konkursu przez prezesa Rady Ministrów; kadencja trwa 5 lat; kieruje całością prac PKN; ma do dyspozycji dwóch zastępców.
- Rada Normalizacyjna,w jej skład wchodzą przedstawiciele organów oraz organizacji zainteresowanych normalizacją; kadencja trwa 4 lata; pełni funkcję opiniodawczą; przeprowadza również konkurs na prezesa.
- Biuro PKN, wspomaga prezesa oraz jego zastępców w prowadzeniu i koordynowaniu działalności normalizacyjnych; aktualnie jest podzielone na następujące struktury:
- Pion ds. Normalizacji
- Wydziały Koordynacji
- Wydziały Metodyki Prac Normalizacyjnych
- Wydziały Wydawnictw Normalizacyjnych
- Pion ds. Informatyzacji i Logistyki
- Wydziały Administracji
- Wydziały Informatyki
- Wydziały Sprzedaży
- Wydziały Bezpieczeństwa Informacyjnego
- Pion ds. Decyzyjno-Zarządczych
- Wydziały Relacji Zewnętrznych
- Wydziały Zarządzania Finansami i Rachunkowości
- Wydziały Zarządzania Zasobami Ludzkimi
- Wydział Certyfikacji
- Wydział Prawny
- Zespół pełnomocników prezesa ds. obronności i bezpieczeństwa państwa, systemu zarządzania jakością, ochrony informacji niejawnych, ochrony przeciwpożarowej, BHP, administracji i danych osobowych oraz koordynacji zamówień publicznych.
- Komitety techniczne KT, wybierane i powoływane są przez prezesa PKN spośród delegowanych i zainteresowanych przedstawicieli organów i organizacji o określonym zakresie tematycznym i po zasięgnięciu opinii Rady; ich zadaniem jest opracowanie PN i innych dokumentów normalizacyjnych, ich nowelizacja, wycofywanie nieaktualnych norm. [4]
Bibliografia
- Łunarski J. (2014). Normalizacja i standaryzacja, Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów
- Łunarski J. (2012). Zarządzanie jakością, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa
- Oficjalna witryna internetowa Polskiego Komitetu Normalizacyjnego
- Stanula M. (2013).Normy i normalizacja w Polsce "Bibliotheca Nostra: śląski kwartalnik naukowy", nr 4, s. 30-40
- Urbaniak M. (2004). Zarządzanie jakością: teoria i praktyka, Difin, Warszawa
- Ustawa z dnia 3 kwietnia 1993 r. o normalizacji Dz.U. Nr 55, Poz. 251
- Ustawa z dnia 12 września 2002 r. o normalizacji Dz.U. Nr 169, Poz. 1386
Przypisy
- ↑ Łunarski J. (2014). Normalizacja i standaryzacja, Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów, s. 60
- ↑ Łunarski J. (2014). Normalizacja i standaryzacja, Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów, s. 61
- ↑ Łunarski J. (2014). Normalizacja i standaryzacja, Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów, s. 58
- ↑ Łunarski J. (2014). Normalizacja i standaryzacja, Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów, s. 59
Autor: Paulina Waksmundzka
